استفاده ‌از ‌آب ‌شرب‌ ممنوع!

محمدهادی امراللهی، معاون شهری و فضای سبز شهرداری منطقه‌یک در مورد پروژه مهار آب قنوات برای آبیاری فضاهای سبز به همشهری‌زندگی می‌گوید: سرانه فضای‌سبز در منطقه‌یک، 42‌ونیم‌مترمربع است، در‌حالی‌که استاندارد آن 15مترمربع به ازای هر شهروند است.

 این امر نشات‌گرفته از وضعیت خاص آب‌و‌هوایی مناطق کوهستانی و بخش شمیرانات است که طبیعت سرسبزی را به منطقه ما ارزانی داشته. حالا شما حساب کنید به ازای هر درخت که در فصل تابستان 3روز یک‌بار آبیاری شده و برای این منظور 17لیتر آب نیاز دارد، روزانه چند‌میلیون لیتر آب باید تامین شود؟ منطقه‌یک حدود 100میلیون مترمربع فضای سبز دارد که با احتساب وجود 724درخت در هر هکتار، روزانه حدود 45میلیون لیتر آب نیاز است.

13مخزن 300هزار لیتری

مهندس امراللهی تصریح کرد:آبیاری فضاهای سبز از دو‌طریق آب شرب و آب قنات‌ها صورت‌ می‌‌گیرد. در مورد آب قنات‌ها، انهار و رواناب‌ها سیستم جمع‌آوری آب به‌صورت ثقلی بوده و ما با بستن مسیر آب‌ جاری در این موقعیت‌ها، آن رادر موارد مورد نیاز مصرف می کنیم.

 تاکنون 10مخزن 300هزارلیتری به‌منظور مهار آب قنوات منطقه ساخته شده و قصد داریم 3مخزن دیگر از این نوع مخازن را به‌ سیستم جمع‌آوری آب‌ قنات‌ها اضافه‌کنیم. منطقه‌یک دارای 150قنات بوده و آب این قنوات منبع بسیار‌خوبی برای آبیاری فضاهای سبز منطقه محسوب می‌شود. با ساخت مخازن مهار آب قنات‌ها، جلوی راه عبور آب گرفته شده و سرریز مخازن به داخل انهار هدایت می‌شود. آب داخل مخازن نیز از طریق پمپاژ به شبکه آب خام انتقال داده می‌شود.

افزایش شبکه لوله‌گذاری

وی افزود: تاکنون حدود 220کیلومتر شبکه لوله‌گذاری آب خام در سطح منطقه‌یک انجام شده که امیدواریم با تامین اعتبارات لازم، این میزان را تا 370کیلومتر در پایان سال‌جاری افزایش دهیم. روش لوله‌گذاری یک‌سیستم ریشه‌ای و بنیادین بوده و هدف ما آبیاری کلیه فضاهای سبز از این طریق و نیز راه‌هایی مثل انحراف مسیر آب قنوات تا سال آینده است.

 در‌حال‌حاضر حداقل 30درصد آب مورد‌نیاز آبیاری فضاهای سبز از آب شرب  شهری تغذیه می‌شود که این امر مطلوب ما نیست. برای خارج شدن از این وضعیت حداقل به 100مخزن 300هزار لیتری و نیز حدود 1200کیلومتر لوله‌گذاری نیازمندیم تا با انشعاب آب از لوله‌های اصلی به لوله‌های فرعی، مشکل حل شده و دیگر از آب شرب استفاده نکنیم.

بیشترین قنات‌ها در نواحی 3 و 4

مهندس امراللهی در ادامه به همشهری‌زندگی می‌گوید: هر‌ساله اعتباراتی به‌منظور توسعه شبکه آبیاری فضاهای سبز اختصاص داده می‌شود که ما بر اساس آن برنامه‌های خود را تنظیم می‌کنیم. منطقه‌یک با داشتن 10‌ناحیه و احتساب این‌که هر ناحیه بین حداقل 5 تا حداکثر به10مخزن مهار آب قنوات نیاز دارد، کلاً نیاز شدیدی به سیستم جمع‌آوری و توزیع آب‌های زیرزمینی دارد.

 در این میان نواحی 3 و 4 شامل محلات امامزاده قاسم‌(ع)، نخجوان، تجریش، امامزاده‌صالح‌(ع)، دزاشیب، نیاوران، کامرانیه، اقدسیه و جماران دارای بیشترین قنات‌ها در سطح منطقه بوده و بالطبع ایجاد مخازن جمع‌آوری آب بر سر راه قنات‌ها و لوله‌گذاری برای هدایت آب به فضاهای سبز، در این محل‌ها ضروری تر به‌نظر می‌رسد.

مشکل ریزش قنات‌ها

هرساله حدود 2میلیارد تومان بودجه صرف لایروبی و جلوگیری از ریزش قنوات منطقه می‌شود. در بسیاری از قنات‌ها به مرور زمان حفره‌هایی ایجاد شده که موجب ریزش آن‌ها می‌شود. به‌همین‌دلیل عملیات کول‌گذاری یا مقاوم‌سازی قنوات ضرورتاً هر سال صورت می‌‌گیرد.

 پیمانکارانی که به‌منظور لایروبی قنات‌ها تعیین شده‌اند، از خشک شدن قنوات و یا آب‌گرفتگی آن‌ها جلوگیری می‌کنند. در واحد قنوات و واحد مسیل‌ها وظیفه پاک‌سازی و آماده‌سازی مجاری آب‌های جاری با حساسیتی خاص دنبال می‌شود، اما با این حال بارها شاهد ریزش مکرر قنوات بوده‌ایم که علت آن عدم‌رعایت اصول فنی در ساخت قنات‌هاست. ضمن این‌که تردد ماشین‌های سنگین در سطح معابر شهر باعث ایجاد فشارهای ناموزون اطراف لایه‌های خاکی که پیرامون قنات‌ها وجود دارند، می‌شود.

استفاده از پساب تصفیه‌خانه‌ها

معاون شهری و فضای سبز شهرداری منطقه‌یک در پایان به جلسه اخیر خود در مقر فرمانداری تهران اشاره می‌کند و می‌گوید: در نشست شورای مناطق آب‌های زیرزمینی، درخواست خود مبنی‌بر در اختیار گرفتن پساب تصفیه‌خانه‌های آب شرکت آب‌و‌فاضلاب تهران را مطرح کردیم که امیدواریم این حق قانونی به ما تعلق بگیرد.

 طبق بخش‌نامه‌های موجود، شرکت آب‌و‌فاضلاب موظف است پساب تصفیه‌خانه‌های خود را در اختیار شهرداری قرار داده تا بتوان از آن در مصارف جانبی مثل آبیاری فضاهای ‌سبز استفاده‌ کرد. در صورت تحقق چنین امری، برنامه ‌ما به‌منظور عدم‌استفاده از آب شرب شهرداری زودتر به مرحله عمل نزدیک شده و از اسراف آب‌های موردمصرف شهروندان ممانعت به‌عمل خواهدآمد.