تدارک افطاری ساده در مساجد رونق دارد و جوانان بسیاری را به شوق خدمت و با زبان روزه به کار و تمرین تقوا میکشاند. پس از افطار و نماز مغرب و عشا نیز بساط دعا و نیایش گسترده میشود و لحظههایی پر شور در ذهن و جان روزهداران و خدمتگذاران ضیافت خالص الهی رقم میزند.
در این میان نهادهای فرهنگی و اجتماعی منطقه نیز با برگزاری مراسم و آیینهای ویژه معنوی، فرهنگی، آموزشی و... آن را جلوهای تازه میبخشد. برگزاری مسابقات متنوع برای اقشار روزهدار، بازارچههای خیریه، نمایشگاهها، کلاسهای آموزشی و مراسمی نظیر تواشیح، روخوانی قرآن و... بخشی از این تدارکات رنگارنگ است که با حال و هوای معنوی ماه مبارک رمضان انتظار میرود تأثیر و بازخورد مطلوب بیشتری داشته باشد.
«فرصتی برای خودسازی». این توصیف جوانان هممحلهای از ماه روزه است که اغلب بر بازنگری رفتارها و تلاش برای پالایش تن و روان از آلودگیها تأکید دارد. سید «یاسر حسینی» جوان 28 ساله هممحلهای، ضیافت الهی و حال و هوای منحصر به فرد آن را چنین شرح میدهد: «خاصیت ماه رمضان این است که روزهدار مدام به دنبال ثواب میگردد.
هر کار و اقدامی را با میزان ثواب آن میسنجد و دست و زبانش را در اختیار میگیرد تا هر چه بیشتر از برکات معنوی ماه رمضان بهرهمند شود. حتی خواندن یک آیه هم دوست داشتنیتر از ماه های دیگر به نظر میرسد و علاوه بر آن در معانی دعاها و سورههای قرآنی تفکر میکند.
دیگر اینکه دوستان و به قول معروف بچهمحلها را در مساجد دور هم جمع میکند و به دوستیها رنگ و بوی معنوی میدهد. رفتار افراد خوب میشود، میزان جرایم کاهش مییابد، همه در ماه رمضان مهربانتر هستند و خلاصه اینکه تغییر و تحول در رفتار و گفتار روزهداران و شهروندان آشکارا به چشم میآید.
انعطافپذیری بیشتر موجب میشود هر کسی کار خود را درستتر انجام دهد و دیگر برای مسائل کاری، عاطفی، خانوادگی و ... پرخاشگری نکند. در نگاه کلی زندگی در ماه رمضان خیلی بهتر از سایر ماههاست.» مسجد جامع حسینی در شادآباد میعادگاه وی است که درباره آن میگوید:
«این مسجد برای اهالی شادآباد معنویت ویژهای دارد و اغلب جوانهای محله برای برگزاری مراسم دعا و نیایش آنجا حاضر میشوند. شبهای قدر شلوغی و ازدحام به اوج میرسد و دیگر جایی برای نشستن گیر نمیآید. حتی برای اقامه نماز اگر دیر برسی جایی پیدا نمیشود و باید منتظر بمانی تا نماز تمام شود. باطن روزهداری و خودسازی در شبهای قدر بر روزهداران آشکار میشود و این شبها فرصتی است تا زندگی خود را برای یک سال بیمه کنیم.
یعنی روح و روان خویش را از آلودگی پاک کنیم و چنان به سلاح ایمان و تقوا مجهز شویم که ناملایمات زندگی روزمره نتواند قلب، را از راه راست و درست منحرف کند. پدرم همیشه توصیه میکند که شب قدر بهترین وقت برای گرفتن برات سفر به مکه و کربلاست.» درباره برخی نارساییهای رفتاری و فرهنگی در ماه رمضان نیز میافزاید: «تجملگرایی و خدای ناکرده اسراف گاهی در مهمانی و افطاریها محتمل است.
برخی افراد برای افطار مهمانان روزهدار چند نوع غذا میپزند و آنقدر مخلفات تدارک میبینند که دیگر با فلسفه روزهداری و تمرین نگهداری نفس از لذتها جور درنمیآید. دلیل این موضوع هم اغلب فرهنگ چشم و همچشمی است وگرنه روزهدار با یک نوع غذا هم سیر میشود و شکر خدا بر او واجب میشود.
این نوع تغذیه بیماریهای گوارشی را هم در پی دارد چون با پرخوری همراه است، آن هم در ماهی که معده ساعتها از طعام خالی میماند. برای همین است که سفرههای ساده سحری دوستداشتنیتر به نظر میرسند. ترافیک و شلوغی دم افطار نارسایی دیگری است. معلوم است که همه افراد دوست دارند هر چه زودتر به خانه برسند و کنار خانوادهشان دور سفره افطار بنشینند ولی نباید این میل و خواسته موجب شود حقوق دیگران را تضییع کنند یا خدای ناکرده بگومگو به راه بیندازند که دل دیگری را برنجاند. بدتر آنکه برخی افراد برای فرار از ترافیک دستشان را روی بوق خودرو میگذارند و آرامش روانی دیگران را به هم میزنند.
البته این نوع رفتارها در ماه رمضان کمتر از سایر مواقع مشاهده میشود ولی شأن روزهداری و رعایت حقوق دیگران ایجاب میکند اصلاً پیش نیاید.» «مهتاب میرزایی» یکی از افرادی است که درباره حال و هوای روزهای تابستانی میگوید: «از 9 سالگی روزههایم را کامل گرفتهام و چون پارسال تمرین روزههای طولانی را داشتهام امسال زیاد به سختی نمیافتم.
در ماه رمضان تقریباً هر روز به مهمانی افطار دعوت هستیم و شبهای به یاد ماندنی این ماه کنار اقوام و فامیل خاطرهانگیزتر میشود. در میان اقوام ما افطاری دادن رسم دیرینه است و چون بزرگترهای فامیل زیادند غالباً نوبت به کوچکترها نمیرسد. فقط پدربزرگم 2 روز آخر ماه رمضان را مهمان ما میشود و با کلام دلنشینش، لطف روزهداری را بیشتر میکند. هر جا هم مهمانی برویم و چند نوع غذا حاضر کرده باشند پدر و پدربزرگم تذکر میدهند و با این شرایط سفرههای افطاری ساده ولی پررونق و معنوی میماند.»
وی که 18 سال دارد در چند سال اخیر شبهای قدر را به همراه پدرش در مهدیه تهران به سر میبرد و تا صبح بیدار میماند ولی باقی شبهای ماه رمضان را زودتر میخوابد تا پس از خوردن سحری بیدار بماند و درسهایش را بخواند. آمادگی برای کنکور دغدغه مشترک جوانان همسن و سال او محسوب میشود و در این باره میگوید:
«در ماه رمضان باید از هدر رفتن وقت بیش از اوقات دیگر جلوگیری کرد. برخی افراد پیش از افطار حال درس خواندن ندارند و بعد از آن هم به قول معروف سنگین میشوند و خلاصه اینکه درس و مشق را رها میکنند. در حالی که با برنامه ریزی مناسب میتوان از ساعات روزهداری برای مطالعه دروس هر چند سبک و کوتاهمدت باشد به قدر کافی استفاده کرد.»
درباره تحول رفتاری افراد در ایام روزهداری نیز میافزاید: «هر سال با فرارسیدن ماه رمضان اتفاقات خوبی میافتد. برای مثال میشنوم که فلانی تصمیم گرفته اعتیاد به سیگار را ترک کند و از روزهداری در این ماه استفاده میکند تا زندگیاش را تغییر دهد. رفتارهای مردم هم بهتر میشود. بیشتر به یکدیگر توجه میکنند و کارشان را با دل و جان انجام میدهند.
رعایت برخی شئون نیز از الزامات این ماه است که باید بیشتر به آنها توجه کرد. برای مثال ملاحظه آرامش و آسایش همسایهها و ... که ماه رمضان فرصتی است تا اشکالاتمان را در این حوزهها شناسایی کنیم و تغییر رفتار را کلید بزنیم. موضوع دیگر رعایت وضعیت اقتصادی افراد دیگر است. در یک ساختمان خانوادههای مختلفی با سطح درآمد و وضعیت اقتصادی متفاوت زندگی میکنند و هنگام پخت و پز غذای افطاری یا سحری باید رعایت کنیم که بوی غذاها کسی را آزار ندهد.
همشهری محله-18