همشهری آنلاین – گروه سیاسی: ترامپ در حالی به اتاق بیضی کاخ‌سفید بازمی‌گردد که حافظه‌جهانی هنوز تعهدگریزی‌های او در حوزه سیاست‌خارجی و سیاست‌های ضدانسانی در عرصه‌های مختلف سیاسی - اقتصادی را به یاد دارد. بر این اساس هم هست که اروپایی‌ها، به‌عنوان متحدان سنتی آمریکا، این روزها با دغدغه بزرگی به‌نام «بازگشت ترامپ» دست‌به‌گریبان هستند؛ چهره‌ای که امروز دیگر همگان او را به‌عنوان «پیمان‌شکن‌ترین سیاستمدار جهان» می‌شناسند.
خروج از پیمان‌هایی مانند برجام، توافق اقلیمی پاریس، پیمان تجاری اقیانوس آرام، پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد و همچنین خارج کردن آمریکا از «سازمان جهانی بهداشت»، «یونسکو» و «پیمان مهاجرتی سازمان‌ملل» تنها نمونه‌هایی از تعهدگریزی‌های ترامپ در دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش به‌شمار می‌رود.
در این میان اما، بخش مهمی از اقدام‌های خصمانه و ناقض حقوق‌بین‌الملل ازسوی او طی دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش در قبال مردم ایران اتفاق افتاد؛ از خروج برجام و اعمال تحریم‌های گسترده ضدایرانی گرفته تا صدور دستور ترور سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و در پیش گرفتن سیاست «فشار حداکثری»، بخشی از کارنامه سیاه او در قبال مردم ایران بوده‌است؛ اقدام‌های خصمانه‌ای که به اذعان مقام‌ها و تحلیلگران آمریکایی با شکست سنگینی مواجه شده و نتوانسته به اهداف ترسیمی‌اش دست یابد. در ادامه به بخشی از اقدام‌های ضدایرانی ترامپ طی دوره نخست ریاست‌جمهوری‌اش می‌پردازیم.
ممنوعیت ورود ایرانیان به آمریکا
یکی از نخستین اقدام‌های ضدایرانی ترامپ در نخستین ماه‌های آغاز به‌کارش در نخستین دوره، صدور فرمان‌های مهاجرتی بود که براساس آن، ورود اتباع ۸ کشور، ازجمله ایران را به خاک آمریکا ممنوع اعلام کرد. او از زمان آغاز به‌کار خود تا مهرماه ۱۳۹۶ ۳دستور در این زمینه صادر کرد که در هر ۳ نام شهروندان ایرانی به‌چشم می‌خورد:
- ۹ بهمن‌ماه ۱۳۹۵
- ۱۰ فروردین‌ماه ۱۳۹۶
- ۲۶ مهرماه ۱۳۹۶
- براساس دستور ترامپ در ۲۶ مهرماه ۱۳۹۶ شهروندان چاد، ایران، لیبی، کره‌شمالی، سومالی، سوریه، ونزوئلا و یمن با محدودیت‌های جدیدی برای ورود به آمریکا روبه‌رو شدند.
- این فرمان، برخلاف فرمان قبلی در این زمینه که یک دوره ۹۰ روزه را دربرمی‌گرفت، «دائمی» بود.
قانون کاتسا
۱۱ مردادماه ۱۳۹۶ بود که ترامپ، مصوبه کنگره آمریکا با نام «قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم»، موسوم به «کاتسا» را امضا کرد؛ قانونی که در خردادماه همان‌سال ازسوی سنا به‌تصویب رسیده و اعمال تحریم‌های تازه‌ای علیه روسیه، ایران و کره‌شمالی را هدف گرفته بود.
هدف‌های تحریمی قانون کاتسا
- برنامه موشک‌های بالستیک ایران
- اعمال تحریم‌های مرتبط با سپاه پاسداران، ازجمله نیروی‌قدس سپاه‌پاسداران
- اعمال تحریم‌های حقوق‌بشری
- برنامه‌های تسلیحاتی در حوزه‌های مختلف از تجهیزات زرهی گرفته تا هلی‌کوپتر و ناو
- تحریم‌های مرتبط با حمایت ایران از تروریسم
خروج از برجام
یکی از مهم‌ترین اقدام‌های خصمانه ترامپ علیه ایران در نخستین دوره ریاست‌جمهوری‌اش، خروج از برجام بود. چهل‌وپنجمین رئیس‌جمهور آمریکا که در کوران رقابت‌های انتخاباتی‌اش، «خروج از برجام» را به‌عنوان یکی از سیاست‌هایش در مواجهه با جمهوری‌اسلامی اعلام کرده بود، در ۱۸ اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۷، با امضای فرمانی، به‌صورت رسمی از برجام خارج شد که با اقدام‌هایی همراه شد که در ادامه می‌خوانید:
- صدور اطلاعیه وزارت خزانه‌داری مبنی بر انجام اقدام‌های فوری برای اجرای تصمیم ترامپ
- بازگشت تحریم‌های ایران طی ۲ بازه زمانی ۹۰ روزه و ۱۸۰روزه
- برنامه‌ریزی برای اثرگذاری کامل تحریم‌ها
- پیگیری تشدید تحریم‌های اولیه و ثانویه
- کلید زدن سیاست «فشار حداکثری» علیه ایران
اقدام بی‌سابقه علیه سپاه‌پاسداران
یکی از اقدام‌های ضدایرانی ترامپ در دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش، قرار دادن نام سپاه‌پاسداران در فهرست ادعایی «سازمان‌های تررویستی» بود. ترامپ در ۱۹ فروردین‌ماه ۱۳۹۸ در اقدامی بی‌سابقه، با صدور بیانیه‌ای رسمی، سپاه‌پاسداران را در فهرست ادعایی «سازمان‌های تروریستی» قرار داد.
- این اقدام یک هفته بعد شکل اجرایی به‌خود گرفت.
- برای نخستین‌بار بود که دولت آمریکا یک واحد نظامی دولتی را به‌عنوان «گروه تروریستی» معرفی می‌کرد.
هدف؛ صادرات نفت ایران
یکی از عمده‌ترین اهداف ضدایرانی ترامپ در دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش، به صفر رساندن صادرات نفت ایران بود؛ سیاستی که اگرچه شکست خورد، اما با انجام اقدام‌های گسترده به‌منظور تحقق آن همراه بود که در ادامه به بخشی از آنها اشاره می‌شود:
- ۱۴آبان‌ماه ۱۳۹۷، دور تازه تحریم‌های نفتی علیه ایران ضمن معاف کردن ۸ کشور از این تحریم‌ها
- حذف معافیت‌های واردات نفت ایران برای ۸ کشور در ۲ اردیبهشت سال ۱۳۹۸
- جلوگیری از سرمایه‌گذاری در بخش منابع گازی ایران
- استفاده از انواع ابزارها به‌منظور کاهش صادرات نفت ایران
- تلاش برای شناسایی امنیتی - اطلاعاتی راهکارهای ایران برای دورزدن تحریم‌ها
تحریم؛ ابزار فشار حداکثری
«تحریم» یکی از اصلی‌ترین ابزارها و حربه‌های دولت آمریکا در دوره نخست ریاست‌جمهوری ترامپ بود که به‌کارگیری آن در آن دوره به‌صورت بی‌سابقه‌ای و در حوزه‌های مختلف افزایش یافت؛ تا جایی که فهرست تحریم‌های دوره ترامپ به بیش‌از ۱۵۰۰ مورد می‌رسد؛ تحریم‌هایی که اعمال آنها از آبان‌ماه ۱۳۹۷ کلید خورد. در ادامه به بخش‌هایی از آنها اشاره می‌شود.
- شناسایی بیش از ۱۵۰۰ تحریم
- تفکیک حوزه‌های تحریمی به حدود ۱۶۵ نوع
انواع تحریم‌ها
- خرید و فروش طلا و سایر فلزات گرانبها
- خرید و فروش اسکناس یا اسناد مبتنی بر دلار
- افتتاح حساب‌های ریالی از خارج از مرزها
- تامین مالی خارجی
- خرید و فروش و تامین قطعات هواپیما
- مبادلات نفتی و پتروشیمی
- فروش مواد خوراکی تولید شده در ایران
- فعالیت‌های بندرگاهی، کشتیرانی و صنایع کشتی‌سازی
- خودروسازی
- صنعت معدن و فولادسازی ایران
- صنایع هوایی، فرش، خاویار و پسته
- فعالیت‌ها و خدمات بیمه‌ای
- تحریم بیش از ۷۰۰ نفر، سازمان و شرکت
- سازمان انرژی‌اتمی و افراد و مجموعه‌های مرتبط
- شرکت‌های کشتیرانی ایران
- تحریم چهره‌های سیاسی، ازجمله رهبرمعظم‌انقلاب، محمد محمدی‌گلپایگانی، علی‌اکبر ولایتی، سیدابراهیم رئیسی، محمدجواد ظریف، محسن رضایی، علی شمخانی و...
- ایران ایر و ۶۵ هواپیمای وابسته
- سازمان هوا و فضای ایران
- ۱۱ شرکت وابسته به وزارت نفت
- صداوسیمای ایران
- ۲۷ بانک ایرانی
- ۵ زندان ایران
- دانشگاه‌های صنعتی‌شریف و شهید بهشتی
- ۲ قاضی دادگاه‌های ایران
- تحریم‌های پتروشیمی
- وزارت اطلاعات
- و...
تروریسم دولتی
در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، جمهوری‌اسلامی یکی از اهداف تروریسم دولتی رئیس‌جمهور آمریکا بود. براین اساس هم بود که در ۱۳ دی‌ماه ۱۳۹۸ با دستور مستقیم ترامپ، شهید حاج قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران در حمله مستقیم پهپاد آمریکایی به کاروان حامل شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس در فرودگاه بغداد به شهادت رسید.
- ترور با دستور مستقیم ترامپ اتفاق افتاد
- شهید سلیمانی مهمان رسمی دولت عراق بود
- دولت ترامپ مسئولیت رسمی این ترور دولتی را پذیرفت
- نیروهای آمریکایی حق حاکمیت دولت عراق را نقض کردند
تهدیدهای بی‌سابقه
تهدیدهای مستمر علیه ایران، یکی از رویکردهای شاخص ترامپ در مواجهه با جمهوری‌اسلامی در نخستین دور ریاست‌جمهوری‌اش بود؛ از انواع تهدیدهای اقتصادی - سیاسی گرفته تا تهدیدهای نظامی، از ابزارهای ترامپ در تقابل با مردم و دولت ایران بود که در ادامه به برخی نمونه‌های آن اشاره می‌شود. «هدف گرفتن ۵۲ نقطه در ایران»، ازجمله تهدیدهای ترامپ علیه جمهوری‌اسلامی در دوران ریاست‌جمهوری‌اش بود که بازتاب‌های بین‌المللی گسترده‌ای داشت. او در ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ در حساب توییتر خود نوشت که درصورت تهدید شهروندان یا منافع آمریکا، ۵۲ نقطه ایران، ازجمله نقاط مهم از نظر فرهنگی را هدف قرار خواهد داد.
نظر شما