و برخلاف بسیاری از رشتهها اکثر مردم میتوانند به این رشته ورزشی بپردازند. فقط در فوتبال است که در فقیرترین کشورها و محلهها مثل کشورهای آفریقایی یا هر گوشه از جهان حتی در میان زمینهایی که دورتا دور آن انباشته از زباله است یا پر از پستی و بلندی چند نفر را میبینید که با یک توپ، بازی میکنند، یا فقرایی که در روستاهای یک کشور آفریقایی یا آسیایی زیر سقف خانهای قدیمی، دربی شهر میلان یا مسابقه چلسی و منچستر یونایتد انگلیس را در تلویزیون سیاه و سفید و رنگ و رورفتهای تماشا میکنند.
فوتبال عشق خیلیهاست؛ کوچک و بزرگ نمیشناسد. جام جهانی هم برای بزرگسالان است و هم نوجوانان و جوانان.فوتبال ساحلی و فوتسال هم جام جهانی دارد. حتی فقرا و بیخانمانها هم با برگزاری رقابتهایی با عنوان «جام جهانی بیخانمانها» جشن بزرگ فوتبال خود را برگزار میکنند و از چند سال قبل که اولین دوره این رقابتها به میزبانی کشور اتریش و در سال 2003 برگزار شد، هرساله بیخانمانها و آوارگان کشورها گرد هم میآیند تا برگزارکننده جامجهانی بیخانمانها باشند. برگزارکنندههای این رقابتها هدف از این بازیها را کمک به افراد فقیر و تغییر در زندگی آنان اعلام کردهاند. جامجهانی فوتبال بیخانمانها امسال نیز با اهدافی انساندوستانه و کمک به فقرا از روز یکشنبه گذشته در شهر میلان ایتالیا آغاز شده است.
رقابتهای سال گذشته به میزبانی کشور ثروتمند استرالیا در قاره اقیانوسیه برگزار شد و بیخانمانهای افغانستان که کشوری جنگزده و فقیر است، قهرمان جامجهانی شدند.
مسابقات امسال نیز به منظور جلب توجه افکار عمومی به وضعیت فقیران جهان از پانزدهم شهریور آغاز شده و تا بیست و دوم همین ماه ادامه خواهد یافت و تیمهایی از 48 کشور جهان در آن حضور یافتهاند. این مسابقهها در سالهای اخیر در کشورهایی از جمله اتریش، آلمان، آفریقای جنوبی و استرالیا برگزار شده است؛ ولی همه این جامهای برگزارشده در یک مورد وجه اشتراک دارند و آن هم این که همه بازیکنان تیمها بیخانمان و فقیرند. حالا فرقی نمیکند این بیخانمانها در کشوری فقیر مثل زامبیا باشند یا در کشوری ثروتمند چون انگلیس، دانمارک، سوئد یا سوئیس.
تولد جامی برای فقرا
ایده برگزاری جامجهانی بیخانمانها در سال 2001 زمانی شکل گرفت که سردبیران و تعدادی از روزنامهنگاران در کنفرانس شبکه بینالمللی روزنامههای خیابانی در شهر «کیپ تاون» آفریقای جنوبی گرد هم آمده بودند. «پل یانگ» اسکاتلندی و «هرالد اشمیه» اتریشی، دو روزنامهنگار سرشناس، پیشنهاد برگزاری جامی برای بیخانمانها را در کنفرانس مطرح کردند و بالاخره پس از 18 ماه، در سال 2003، اولین دوره این رقابتها به میزبانی اتریش و با حضور 18 کشور برگزار شد. آوارگان میزبان قهرمان و انگلیس و هلند دوم و سوم شدند. در این دوره بیش از 900 گل به ثمر رسید. جایزه بازی جوانمردانه نیز به بیخانمانهای کشور سوئیس رسید و یک ایتالیایی با 37 گل زده بهترین گلزن رقابتها شناخته شد. دستاورد این دوره هم جالب بود. 31 بازیکن از 141 بازیکن حاضر در تورنمنت شغل پیدا کردند و 49 بازیکن در مصاحبهای گفتند که زندگی آنان و تفکراتشان پس از برگزاری رقابتها تغییر کرده است.
سوئد، میزبان رقابت های 2004
میزبان شدن برای این رقابتها برخلاف جامجهانی چندان دشوار نیست و رقابتی برای کسب میزبانی وجود ندارد؛ به همین دلیل سوئد خیلی راحت میزبان رقابتها شد. در این دوره 28 تیم شرکت کردند. در این دوره ایتالیا، کشور اتریش قهرمان دوره گذشته را کنار زد و اولین قهرمانی خود را در جامجهانی بیخانمانها جشن گرفت و ژاپنیهای مهربان نیز جایزه بازی جوانمردانه را به خود اختصاص دادند و یک آواره اوکراینی با 53 گل زده بهترین گلزن رقابتها شد. این رقابتها در هفت روز بیش از 40 هزار تماشاگر را به محل برگزاری رقابتها کشاند.
در نظرسنجی از 204 بازیکن شرکتکننده در این رقابتها مشخص شد 188 نفر از آنها، یعنی 92درصد، انگیزه جدیدی برای زندگی یافتهاند و 95 نفر یعنی 45 درصد از آنها به زندگی خانوادگی خود بازگشتهاند. 38 درصد آنها کار جدیدی یافتند و 70 بازیکن نیز سراغ تحصیل رفتند.
بیخانمانها دراسکاتلند
جامجهانی سال 2005 به میزبانی اسکاتلندیها در حالی برگزار شد که کشور انگلیس از صدور ویزا برای بیخانمانهای پنج کشور آفریقایی بروندی، کامرون، نیجریه، زامبیا و کنیا خودداری کرد؛ آن هم با این بهانه که آنها پول لازم برای شرکت در رقابتها را ندارند!
226 بازیکن در قالب 27 تیم وارد کشور اسکاتلند شدند. در جریان این دوره از رقابتها در 111 بازی در مجموع 450 گل به ثمر رسید. ایتالیا با غلبه بر لهستان بار دیگر قهرمان شد و اوکراین و اسکاتلند نیز سوم و چهارم شدند. جایزه بازی جوانمردانه به بیخانمانهای آمریکا رسید و جایزه بهترین تیم جدید حاضر در رقابتها نیز به استرالیاییها اختصاص یافت.
پس از برگزاری این رقابتها 77درصد از بازیکنان از تغییر زندگی خود خبر دادند.
آفریقاییهای سربلند
شهر کیپتاون آفریقای جنوبی در سال 2006 یکی از بهترین دورههای این رقابتها را برگزار کرد. به خصوص این که اوزهبیو، ستاره افسانهای قاره آفریقا و همچنین رئیسجمهور آفریقای جنوبی در مراسم افتتاحیه شرکت کردند. در این دوره نیز 48 کشور حضور داشتند و قزاقستان، تیم تازهوارد این رقابتها شگفتی آفرید و تا فینال رقابتها پیش رفت گرچه در نهایت قهرمانی به روسیه رسید. لهستان و مکزیک نیز در رتبههای سوم و چهارم قرار گرفتند. جایزه بازی جوانمردانه هم به اسلواکی رسید. قزاقستان بهترین تیم تازهوارد شناخته و «رونالد سیامی» از زامبیا بهترین بازیکن رقابتها معرفی شد. در این دوره در مجموع 300 مسابقه، 1800 گل به ثمر رسید.
رکورد جدید در جامجهانی
در رقابتهای سال 2007 نیز که به میزبانی کپنهاک دانمارک برگزار شد مثل دوره گذشته 48 کشور حضور یافتند که در پایان بیخانمانهای اسکاتلند با غلبه بر لهستان قهرمان شدند و تیمهای لیبریا و دانمارک نیز در ردههای بعدی ایستادند. ولی در رقابتهای سال 2008 که به میزبانی ملبورن استرالیا برگزار شد با حضور 56 کشور رکورد جدیدی در این رقابتها به ثبت رسید. این رقابتها در دو پارک شهر ملبورن برگزار شد و بیش از 50 هزار تماشاگر، سابقهها را تماشا کردند.آوارگان افغانی با شگفتی تمام، قهرمان رقابتها شدند و روسیه، غنا و اسکاتلند نیز در رتبههای بعدی ایستادند.
برخی از قوانین جام
بازیکنان تیمها باید بالای 16 سال داشته و در یکسال گذشته جزو بیخانمانها بوده باشند یا درآمد آنها از فروش روزنامههای خیابانی تأمین شده باشد. زمان بازی 14 دقیقه است و هر تیم با 4 بازیکن در زمین حضور مییابد. 4 بازیکن هم به عنوان ذخیره روی نیمکت مینشینند. جامجهانی بیخانمانها نتیجه تساوی ندارد و دو تیم درصورت تساوی در ضربات پنالتی تیم برنده را مشخص میکنند.
بیخانمانها در کشور لاجوردی پوشان
این بار شهر میلان میزبان رقابتهای سال 2009 است. دو باشگاه بزرگ شهر میلان (اینترمیلان و آثمیلان) از حامیان برگزاری رقابتهای این جامجهانی هستند.البته این نخستین بار نیست که دو باشگاه بزرگ فوتبال از این رقابتها حمایت میکنند. پیش از این نیز باشگاههایی چون رئال مادرید اسپانیا و منچستر یونایتد انگلیس حامی این رقابتها بودهاند.
اکنون به نظر میرسد با برگزاری چند دوره از این رقابتها، جامجهانی بیخانمانها نیز
رفته رفته سهم خود را از دنیای فوتبال گرفته است و بار دیگر فوتبال توانسته در نقشی دیگر و این بار برای بیخانمانها و فقرا وارد زندگی آنان شود و امید به زندگی و آینده بهتر را برای آنان به ارمغان آورد.