همشهری آنلاین- فردین کمانگر: «هانیس»، روستای سرسبزی است که همین چند هفته پیش به جمع روستاهای دوستدار کتاب پیوست؛ عنوانی که در محل اقامتگاه بومگردی «هه‌وارگه» و با افتتاح کتابخانه روستا به آن اعطا شد. اقامتگاه روستا که حالا نقطه عطف یکی از مهم‌ترین اتفاقات فرهنگی آن شده، روایت شنیدنی و جالبی دارد. ۲ خانواده از میان اهالی از سال گذشته با ایجاد این اقامتگاه بومگردی تلاش کرده‌اند روستا را که به دلیل طبیعت و کوه‌هایش مقصد ورزشکاران بود به مقصد گردشگران هم تبدیل و ظرفیت‌های منطقه را شکوفا کنند؛ اتفاقی که البته مهاجرت معکوس را هم در پی داشته است.
شکل‌گیری بومگردی
گردش مالی صنعت گردشگری در سال ۲۰۲۳ به ۱.۴ تریلیون دلار رسید. آماری که نشان می‌دهد صنعت گردشگری بزرگ‌ترین صنعت خدماتی جهان محسوب می‌شود و پس از خودروسازی، ساختمان و غذا چهارمین صنعت برتر جهان است.
یکی از اهالی «هانیس» که در راه‌اندازی بومگردی روستا نقش داشته است با اشاره به موضوع به همشهری می‌گوید: «با توجه به اهمیت گردشگری و همچنین با توجه به علاقه مشترک من و همسرم تصمیم گرفتیم در روستا بومگردی راه‌اندازی کنیم.»
«مظفر رضاقلی» که حالا مدیریت بومگردی اقامتگاه را هم بر عهده دارد، توضیح می‌دهد که او و همسرش به همراه زوج دیگری این مسیر را در پیش گرفته‌اند: «ما به دلیل مشکلات شغلی و نداشتن کسب و کار از روستای هانیس به شهر سنندج مهاجرت کرده بودیم، اما پس از چند سال دوری و تجربه زندگی شهرنشینی با تاسیس بومگردی و ایجاد شغل و کارآفرینی به روستا بازگشتیم.»
او می‌گوید: «روستای هانیس زادگاه هنرمندان نامی و چهره‌های شناخته شده همچون سعدالله نصیری و شهرام منصوری در حوزه موسیقی و سلام محمدی در حوزه تجسمی است اما هنوز ظرفیت‌های گردشگری این روستا ناشناخته مانده. از سوی دیگر روستا طبیعت بکر و چشمه‌های متعدد آب‌معدنی و کوه‌های مرتفع و چشم‌اندازهای بسیار زیبا در تمام فصول دارد که می‌تواند آن را به یک روستای هدف گردشگری تبدیل کند.»
اشتغال‌زایی و مهاجرت معکوس
مدیر بومگردی روستای هانیس با بیان اینکه بومگردی نقش مهمی در اشتغال پایدار روستا ایجاد می‌کند، می‌گوید: «بومگردی و گردشگری می‌تواند نقش مهمی در مهاجرت معکوس داشته باشد. نمونه آن خود ما که بعد از سال‌ها شهرنشینی حالا با راه‌اندازی بومگردی ساکن روستا شده‌ایم. هدف ما این است که با خواست اهالی روستا و کمک مسئولان و پیگیری‌های هدفمند گام‌های مؤثری برای اشتغال‌زایی در روستا برداریم.»
روستای هانیس دارای ۱۰۰ خانوار جمعیت دارد که در چند سال گذشته از نعمت گاز، برق، اینترنت و تلفن ثابت و آنتن‌دهی تلفن همراه برخوردار و طرح هادی برخوردار شده‌اند؛ با این حال، حتی یک مترمربع از زمین‌ها و باغات حومه روستا برق ندارند که موجب شده است باغداری و مزرعه‌داری به همان شیوه سنتی استمرار یابد و فعالیت کشاورزان از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه نباشد.
رضاقلی معتقد است انتقال برق و بهره‌مندشدن باغات و بخش کشاورزی یکی از مطالبات و خواسته‌های اهالی روستاست که تحقق آن می‌تواند تحولی در باغداری و اشتغال‌زایی روستا باشد.
او همچنین به برنامه‌ریزی برای ایجاد کلاس‌های ترویجی، آموزشی و انگیزشی در زمینه مشاغل خرد، خانگی، کشاورزی، دامداری و باغداری هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «چند نفر دیگر از اهالی روستا نیز به پیگیر احداث بومگردی هستند با جذب گردشگر به روستا زمینه فروش مستقیم محصولات باغی و صنایع‌دستی بومی منطقه فراهم می‌شود که کمک شایانی به اقتصاد خانوار روستا می‌کند.»
«هایده مرادیان» نیز که در کنار همسر خود مظفر رضاقلی در حال فعالیت است موضوع مهاجرت معکوس را مورد تاکید قرار می‌دهد و می‌گوید: «بومگردی و اقامتگاه سبک زندگی جدیدی را برای ما ایجاد کرد و با همه مشکلات و موانعی که پیشروی داشتیم سعی کردیم شیوه جدیدی از کسب‌وکار را در روستا ایجاد کنیم و امروز موفق شدیم که اقامتگاه را راه‌اندازی و برای جمعی از اهالی روستا و خانواده خود منبع مالی و درآمدی را ایجاد کنیم.»
او توضیح می‌دهد: «خوشبختانه امروز شاهد بازگشت و مهاجرت معکوس برخی از اهالی به روستا هستیم.»
این بانوی کارآفرین روایت می‌کند که کارگاه‌های آموزشی در حوزه صنایع‌دستی و مسائل فرهنگی و اجتماعی گنجانده شده است تا زنان روستا بیشتر در فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی حضور پیدا کنند.
گردشگری پایدار
روستای هانیس یکی از روستاهای بکر و زیباست که می‌تواند برای گردشگران جذاب باشد و لحظه‌های نابی را برای آنها به ارمغان بیاورد. چشمه‌های آب‌معدنی تخت زال، سر سراب، بان جوه، کانی درویش و همچنین کوه‌های ریحانه گه‌وره، کوه گوژه، کوه قه‌ره‌ول مق.
یکی دیگر از جاذبه‌های روستا به روایت مدیر بومگردی از انعکاس صدا در دل طبیعت است به طوری که ۲ کوه به‌ردی بزمان و کوچک سوور که روبه‌روی هم قرار گرفته‌اند انعکاس صدا ایجاد می‌کنند و این جاذبه نیز می‌تواند لحظات شادی را برای گردشگران ایجاد کند.
بافت و معماری روستا هم می‌تواند سوژه و لوکیشن مناسبی برای فعالیت‌های هنری از جمله ساخت فیلم سینمایی و عکاسی باشد که اهالی در پی معرفی این ظرفیت‌ها به گردشگران هستند.
«دلارام مفاخری» یکی از بانوان فعال در حوزه فرهنگی و گردشگری روستا که در این طرح همراه رضاقلی و همسرش بوده است به همشهری می‌گوید: «ما در صدد هستیم در کنار فعالیت گردشگری به مسائل محیط زیستی و فرهنگی نیز بپردازیم و در زمینه حفاظت از مناطق و زیستگاه‌های بومی و محلی در روستا اقداماتی را انجام دهیم تا این نعمت و سرمایه ملی حفظ و به نسل آینده نیز انتقال داده شود.»
در واقع آنچه این کارآفرینان به دنبالش هستند، گردشگری پایدار است.
فعالیت ۵۵ بومگردی در کرستان
رئیس گروه توسعه گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان با بیان اینکه در حال حاضر ۵۵ اقامتگاه بومگردی در روستاهای استان مجوز فعالیت دریافت کرده و توانسته‌اند نقش بسزایی در ایجاد مهاجرت معکوس به روستاهای استان ایفا کنند به همشهری می‌گوید: «۸۰ درصد صاحبان بومگردی و فعالان این حوزه از اهالی روستاها و ۲۰ درصد دیگر نیز از افرادی هستند که در شهرها اسکان داشته‌اند و امروز با سرمایه‌گذاری در این بخش توانسته‌اند به اقتصاد روستاها رونق بخشند.»
«آوات مکاری» با تاکید بر اینکه واحداهای بومگردی و در کنار آنها فروش محصولات روستایی و کشاورزی، صنایع دستی، رونق رویدادهای فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی و همچنین برگزاری جشنواره‌های انار، گردو و توت فرنگی و نقش بسزایی در افزایش درآمد اهالی روستاها داشته است، می‌افزاید: «بیشتر واحدهای بومگردی در مناطق ژاوه رود شهرستان سنندج و غرب و جنوب غربی کردستان احداث شده که در محدوده ثبت جهانی اورامان است.»
سرزمین چشمه‌ها
هانیس روستایی در ۱۸ کیلومتری شرقی شهر سنندج است. زبان مردم هانیس کردی و شغل اکثر مردم روستا کشاورزی است. این روستا دارای طبیعتی دلپذیر و چشمه‌های پر آب است. در واقع وجه تسمیه نام روستا یعنی هانیس هم همین موضوع است؛ کانی در زبان کردی یعنی چشمه و هانیس یا کانیس یعنی سرزمین پر چشمه.
افتتاح کتابخانه روستا
کتابخانه عمومی روستای هانیس به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی در آبان ماه امسال و در محل اقامتگاه بومگردی روستا افتتاح شد. ۱۷۲ جلد کتاب به‌ارزش ۱۰میلیون تومان در موضوعات مختلف در مقطع سنی کودک و نوجوان به کتابخانه عمومی این روستا اهدا شد.
نظر شما