از مشکل ترافیک شهر گرفته تا تهیه لوازم‌التحریر و دغدغه والدین و کلاس اولی‌ها. اما مهرماه امسال تحت‌تاثیر مشکل تازه‌ای است که مدیران شهری و شهروندان را دچار نگرانی کرده است. خطر شیوع آنفلوآنزا نوعA همزمان با آغاز به کار مدارس، موج تازه‌ای را به‌وجود آورده که مهار و کنترل آن بیش از هر چیز همکاری پایتخت‌نشینان را می‌طلبد.
در راستای مبازره با شیوع آنفلوآنزا نوعA مدیران شهری پا جلو نهاده و اجرای برنامه‌های مختلفی را با همکاری وزارت آموزش‌وپرورش در دستور کار قرار داده‌اند. اقداماتی که به گفته مدیرکل اداره سلامت شهرداری، راهکارهای 3گانه سلامت شهروندی است و می‌تواند تا حد قابل‌توجهی خطر شیوع آنفلوآنزای نوعA را در مدارس پایتخت کاهش دهد.دکتر عباس تقی‌زاده در گپ‌وگفت‌این شماره همشهری مسافر به جزییات بیشتر‌این طرح پرداخته است.
راهکارهای 3گانه بهداشتی
مدیرکل اداره سلامت شهرداری تهران آغاز فصل پاییز و بازگشایی مدارس را مرحله دوم شیوع آنفلوآنزای نوعA در تهران خواند. مرحله‌ای که اگر با درایت مدیران شهری و تدابیر لازم همراه شود خطر ابتلای دانش‌آموزان تهرانی را به حداقل می‌رساند. وی معتقد است طبق پیش‌بینی‌های مسئولان سلامت شهرداری این احتمال وجود دارد که مهرماه امسال، زمان مساعدی برای گسترش این بیماری است که محصلان تهرانی بیش از همه در معرض ابتلا به آن هستند.
از این‌رو شهرداری تهران با همکاری وزارت آموزش‌وپروش برنامه‌های مختلفی را دردست اجرا دارند که از هم‌اکنون مقدمات آن مهیا شده و با آغاز مهرماه اجرایی می‌شود. تقی‌زاده این راهکارها را به 3دسته تقسیم کرده و می‌گوید: هم‌اکنون اجرای طرح ویژه اداره سلامت در 3اقدام گوناگون مهم‌ترین برنامه اداره سلامت شهرداری است که امیدواریم با همکاری همه‌جانبه مسئولان مربوطه و هم‌چنین والدین دانش‌آموزان به‌نحواحسن به انجام برسد.
اطلاع‌رسانی به‌وسیله پوستر
اقدام اول اداره سلامت شهرداری تهران به اطلاع‌رسانی وسیع و گسترده به‌وسیله انتشار و نصب پوستر مربوط می‌شود که طی آن قرار است با همکاری وزارت آموزش‌وپرورش در تمامی کلاس‌های درس مدارس این پوسترها نصب شود. در این زمینه دکتر تقی‌زاده اعلام کرد، هم‌اکنون 100هزار پوستر آموزشی درخصوص رعایت مسایل بهداشتی در مقابل ابتلا به آنفلوآنزا چاپ و آماده شده که باید در سطح وسیعی به مدارس تهران در هر مقطعی تحصیلی تحویل داده شود.
البته معلمان و مربیان بهداشت مدارس نیز نقش به‌سزایی در این بین دارند و باید با توضیح اطلاعات آموزشی پوسترهای مذکور محصلان تهرانی را از هر جهت به رعایت مسایل بهداشتی مجاب کنند. امیدواریم این اقدام در سطح وسیعی از مدارس ایران اجرا شود و این پوسترهای بهداشتی-آموزشی در تمامی600هزار کلاس درسی کشور نصب شود. طبیعی است که رسیدن به این هدف بزرگ نیاز به حمایت مالی مناسب از سوی دیگر سازمان‌ها دارد چرا که شهرداری به تنهایی توان چنین کاری را ندارد.
تامین مایع دستشویی مدارس
تقی‌زاده با توجه به نظر پزشکان بر این باور است که یکی از راه‌های جلوگیری از پیشرفت بیماری آنفلوآنزای نوعA و ابتلا به آن، شست‌وشوی مکرر دست و صورت با صابون و مایع دستشویی است و این کار باید پس از هر بار تردد در شهر و بازگشت به منزل به خوبی صورت گیرد. اداره سلامت شهرداری تهران نیز با توجه به این توصیه پزشکی در نظر دارد تا در دومین راهکار خود به تهیه و توزیع صابون و مایع دستشویی در سطح مدارس تهران بپردازد.
البته مدیران آموزش‌وپرورش نیز باید با جدیت بیشتری عمل کرده و به تجهیز و احیانا تعمیر امکانات سرویس‌های بهداشتی مراکز آموزشی و مدارس پایتخت توجه کنند. ضمن آن‌که تشویق و ترغیت دانش‌آموزان به رعایت بهداشت فردی و هم‌چنین آموزش صحیح نحوه شستن دست‌ها ازجمله نکات مهم و اثرگذار طرح اداره سلامت شهرداری است. کما این‌که دانش‌آموزان دوره ابتدایی به‌ویژه کلاس‌اولی‌ها نیازمند این‌گونه آموزش‌های بهداشتی هستند.
سلامت یار، سفیر بهداشت
هیچکس منکر نقش مهم و سازنده مسئولان آموزش‌وپرورش و تعامل آنان با مجریان طرح 3گانه اداره سلامت شهرداری نیست، چراکه حساسیت موضوع و مسئولیت‌پذیری فرهنگیان امری است واضح و روشن. تقی‌زاده در ادامه اظهاراتش به نقش و رسالت« سلامت یاران »اشاره کرد و آنان را مکمل این طرح خواند:
سلامت یاران و اعزام آنان به مدارس شهر سومین اقدام اداره سلامت شهرداری است که باید به موازات اقدامات قبلی به مرحله اجرا در‌آید. ما در نظر داریم تا از همان نخستین روزهای مهرماه سلامت‌یاران خود را به مدارس تهران اعزام کنیم و از آنان در ارایه نکات آموزشی مبنی بر چگونگی پیشگیری از ابتلا به بیماری و هم‌چنین رعایت اصول بهداشتی توسط دانش‌آموزان استفاده نماییم. مطمئنا توضیحات تخصصی و مستمر سلامت‌یاران در کنار نظارت و نقش معلمان و کارشناسان بهداشت مدارس تاثیر بیشتری بر روند کار دارد و اهداف کلی طرح را محقق خواهد کرد.
سند راهبردی سلامت شهرداری
به نظر مدیرکل اداره سلامت مفهوم سلامت در تمام دنیا با معنای همه‌جانبه تعریف شده و این درحالی است که این واژه تا چندی پیش در کشور ما به مفاهیمی هم‌چون بهداشت، واکسن و مسواک محدود می‌شد. تقی‌زاده به توجه ویژه شهرداری به بحث سلامت شهری پرداخت و گفت:
سلامتی شهروندان تنها با ارایه خدمات درمانی صرف میسر نشده، بلکه ارتقای سطح سلامت نیاز به عوامل موثر شهری و نگاه مناسب فرهنگی-اجتماعی دارد. بیش از 50درصد عوامل موثر بر سلامت را عوامل اجتماعی مانند فقر، اشتغال، تامین‌اجتماعی و امنیت اجتماعی تشکیل می‌دهد که این عوامل با سلامت شهروندان، ارتباط منطقی و مستقیم دارد.
درواقع همین عوامل بود که پس از 11ماه کار کارشناسی در سال84 به تدوین سند راهبردی سلامت شهرداری تهران انجامید. ضمن آن‌که مدیریت واحد شهری، برقراری نظام جامع اطلاعات سلامت، آموزش و فرهنگ‌سازی سلامت، رویکرد شهر سالم با هماهنگی بین بخشی و مشارکت معنادار مردم وتوسعه شهری با مولفه‌های سلامت از شاخص‌های این سند است.
سلامت شهر با توجه به نیازهای جدید
ایجاد بسترگذاری به منظور مدیریت شهری، افتتاح 160خانه سلامت در تهران، آموزش سلامت 12میلیون نفر ساعت، اختصاص نام سال88 به ارتقای کیفیت برنامه، راه‌اندازی مشاوره اینترنتی در سال87 و افتتاح سامانه اطلاع‌رسانی سلامت در سال جاری ازجمله دستاوردهای موفقیت‌آمیز سند راهبردی پس ازاجرایی شدن آن است.
تقی‌زاده در ادامه به واردکردن واحدهای اجتماعی به حوزه فعالیت‌های حوزه سلامت، استفاده از مشارکت مردمی به واسطه توانمندسازی و آموزش 2هزار نفر در حوزه فعالیت این حوزه نیز اشاره می‌کند که از دیگر دستاوردهای این طرح است. مدیرکل اداره سلامت شهرداری تهران به محله‌ای برخورد کردن شهرداری با اجرای سند راهبردی سلامت نیز پرداخت و افزود:
متفاوت بودن راهکارهای پیشگیری از عوامل خطرساز این حوزه ازجمله مهم‌ترین عامل محله‌ای کردن برخی برنامه‌هاست. ضمن آن‌که تامین سلامت شهروندان در جامعه امروزی فقط با توجه به نیازهای جدید و به‌روزکردن خدمات و پژوهش‌ها امکان‌پذیر است.
همشهری زندگی
