تنفس ‌تهران با تیمیس خس‌خس‌ندارد

 سیستم نقشه پویای مدیریت ترافیک(تیمیس) برای اولین‌بار در مرکز کنترل ترافیک تهران استفاده می‌شود تا تمام تغییرات ترافیکی شهر تهران به صورت لحظه به لحظه مشاهده و کنترل شود.

البته ما هم قبول داریم که این شهر هنوز خیلی چیزهای دیگر کم دارد تا به شهر ایده‌آل شما برای زندگی تبدیل شود، اما شاید همین گام‌های نسبتاً بزرگ بتواند تهران را به روزهای زندگی آرمانی نزدیک‌تر کند. در این گزارش جزییات سیستم نقشه پویای مدیریت ترافیک تهران و نحوه کاربرد آن را شرح داده‌ایم.

شاید شما هم از شنیدن کلمات «کنترل و نظارت» احساس خوبی نداشته باشید. این کلمات معمولاً وقتی در مورد رفتار آدم‌ها به‌کار می‌روند از دست رفتن آرامش ذهنی  را تداعی می‌کنند، اما وقتی پای کنترل چیزی مثل ترافیک در میان باشد، همه شهروندان تهرانی دل‌شان می‌خواهد این کار به بهترین شکل ممکن انجام شود.

 با اطمینان می‌گوییم که می‌توانید در همین لحظه از اقبالتان تشکر کنید! چون آرزوی خیلی‌ها شده و بهترین سیستم کنترل ترافیک در حال نظارت بر شهر تهران است. به گفته مهندس نعمت‌اللهی، مدیر مرکز کنترل ترافیک شهرداری تهران .حالا با استفاده از نقشه‌هایGIS می‌توان میزان تراکم خودروها در معابر شهری را به‌صورت همزمان، در نقشه پویای مدیریت ترافیک یعنی «تیمیس» به نمایش درآورد:

 «در اکثر نقاط دنیا برای نظارت بر وضعیت ترافیک و هم‌چنین مدیریت وقایع ترافیکی از دوربین‌های نظارت تصویری استفاده می‌شود، اما با استفاده از سیستم تیمیس پیش از آن‌که بخواهیم از طریق دوربین‌ها از وقایع ترافیکی مطلع شویم، با استفاده از نقشه‌های GIS می‌توانیم میزان تراکم خودروها در معابر شهری را به صورت گرافیکی و همزمان در نقشه پویای مدیریت ترافیک مشاهده کنیم.

درواقع این سیستم تیمیس قادر است میزان تراکم خودروها را در هر نقطه‌ای ازجمله در محورهای مربوط به تقاطع‌های هوشمند به صورت گرافیکی نمایش دهد. این نمادهای گرافیکی به طور مثال می‌تواند هشداری به ناظران ترافیکی بدهد تا در کمترین زمان به بررسی محور پرداخته و اقدامات لازم را جهت رفع مشکل احتمالی انجام دهند». از مهم‌ترین مزایای سیستم تیمیس این است که ضمن نظارت دقیق‌تر، مدیریت و روان‌سازی ترافیک با سرعت بیشتری انجام می‌شود. یعنی درست همان چیزی که شهر پرازدحام تهران کم دارد؛ سرعت!

تیمیس چیست؟
مدیر مرکز کنترل ترافیک شهرداری تهران می‌گوید: سیستم تیمیس نقشه تلفیقی از چندین لایه کاربری کنترل ترافیک است: «تلفیق شدن سیستم‌هایی مثل SCATS،  VMS، CCTV  در یک فضای 2بعدی و حتی 3بعدی، تصمیم‌گیری، کنترل و نظارت در ترافیک را برای مدیران، کاربران و مجریان بهتر و سریع‌تر امکان‌پذیر می‌کند.

 بهره‌گیری از یک نقشه تلفیقی که براساس خواسته‌‌ها و نیازهای هر شهر بوده و شامل تمامی فضای شهر؛ معابر، بزرگراه‌ها، پارک‌ها و حتی تمامی نقاط حادثه‌خیز است، امکان کنترل فضای شهری در صفحه‌ای کوچک را فراهم می‌کند». تمامی این عملیات بر اساس استانداردهای GIS انجام می‌شود.

 درواقع تیمیس یک نقشه مدیریت ترافیکی درون‌شهری است که می‌تواند از چندین سیستم هوشمند ترافیکی ITS جهت نظارت، برنامه‌ریزی، کنترل، بهبود عملکرد ترافیک و روند تردد آن در کلان‌شهرها بهره ببرد. این سیستم می‌تواند تلفیقی باشد از چندین لایه کاربری کنترل ترافیک شامل چراغ‌های راهنمایی هوشمند تقاطع‌ها، تابلوهای متغیر خبری، دوربین‌های نظارتی کنترل ترافیک و...

وظیفه اصلی تیمیس چیست؟
وظیفه اصلی این سیستم بهره‌برداری از مراکز اصلی کنترل‌ترافیک و مرور لحظه‌به‌لحظه(بازنگری و بروز اطلاعات ترافیکی) وضعیت ترافیک است. درواقع مجموعه تیمیس تمامی ورودی‌های سیستم را به یک مجموعه واحد و به صورت شبکه ترافیکی تبدیل می‌کند. این مرور لحظه‌ای( بازنگری مداوم به سیستم) قادر است به تیم TMIS کمک کند که وضعیت تمامی نقاط متصل به شبکه را چک کرده و اگر نیاز بود برای بهبود و تداوم آن به سیستم کمک کند.

به گفته مهندس نعمت‌اللهی این سیستم شامل تابلوهای متغییر خبری نیز هست: «در هر لحظه خبرها و وضعیت ترافیکی به صورت همزمان به این تابلوها منتقل می‌شود که این امر ضمن اطلاع‌رسانی می‌تواند نقش به‌سزایی در مدیریت ترافیک داشته باشد. در اکثر کلان‌شهرهای جهان از سیستم‌های هوشمند کنترل ترافیک ITS بهره می‌گیرند، اما تلفیق شدن این سیستم‌ها جهت به‌کارگیری با کارآمدی بیشتر در یک نقشه 2بعدی، امکان تصمیم‌گیری، کنترل و نظارت ترافیک را برای مدیران، کاربران و مجریان بهتر و سریع‌تر
می‌کند».

تیمیس از چه سیستم‌هایی تشکیل می‌شود؟
شاید باورش مشکل باشد، اما در لایه کنترلی سیستم SCATS تمامی اطلاعات موردنیاز ناظران در سالن اصلی مرکز به صورت گرافیکی در دسترس است و حتی بدون نیاز به ترمینال خاص سیستم کنترل مرکزی هوشمند، کاربر سالن اصلی نظارت می‌تواند تنها از طریق سیستم نقشه پویای مدیریت ترافیک تهران(تیمیس) با سرعت تغییرات لازم را اجرایی کند.

شاید بیشتر شبیه بازی‌های کامپیوتری به نظر برسد! اما این نرم‌افزار، یک بازی ساده کامپیوتری نیست! تیمیس، یک نقشه مدیریت ترافیکی الحاقی از چندین سیستم هوشمند ترافیکی ITS است که برای نظارت، برنامه‌ریزی، کنترل، بهبود عملکرد ترافیک و روند تردد در کلان‌شهرها استفاده می‌شود.

 درواقع این سیستم می‌تواند نقشه تلفیقی از چندین لایه کاربری کنترل ترافیک باشد. این لایه‌ها می‌توانند شامل این موارد باشند: SCATS(جهت کنترل چراغ‌های راهنمایی هوشمند در تقاطع‌ها)، VMS(تابلوهای متغیر خبری در بزرگراه‌ها)، CCTV(دوربین‌های مداربسته کنترل معابر)،
  INCIDENT MANAGEMENT (مدیریت حوادث)، EMERGENCY ROUTE MANAGEMENT (مدیریت مسیرهای اضطراری و اورژانس) و دیگر سیستم‌های هوشمندITS .

کجای کار هستیم؟
به گفته مدیرمرکز کنترل ترافیک شهرداری تهران این سیستم در سطح خاورمیانه برای اولین‌بار در تهران راه‌اندازی شده است و هم‌اکنون روی تمامی ترمینال‌های مربوط به سالن اصلی مرکز کنترل ترافیک شهرداری پایتخت نصب و اجرایی شده است:

«مراحل نصب سیستم‌های ITS به تیمیس در تهران و در فاز اول با اتصال لایه مربوط به کنترل مرکزی هوشمند تقاطع‌ها  به اتمام رسیده است و در فازهای بعدی، دیگر سیستم‌هایITS نظیر دوربین‌های نظارتی و تابلوهای متغیر خبری نیز به آن متصل خواهد شد. وظیفه اصلی TMIS: بهره‌برداری درTMC(TRAFFIC MANAGEMENT VENTER)  و مرور لحظه‌به‌لحظه(بازنگری و به‌روز شدن اطلاعات ترافیکی) وضعیت ترافیک است.

در حقیقت مجموعه تیمیس تمامی ورودی‌های سیستم را به یک مجموعه واحد و به صورت شبکه ترافیکی تبدیل می‌کند. این سیستم هم‌چنین از لایه‌های کاربری متصل به آن، جهت ایجاد یک حرکت روان در شبکه، پشتیبانی می‌کند. مانند لایه کلیدی SCATS که این لایه شامل زیرلایه‌هایی از اطلاعات و وضعیت تقاطع‌های متصل به سیستم (TCS: TRAFFIC CONTROLLED INTERSECTIONS) است».

در سیستم تیمیس چه می‌گذرد؟
حتماً خیلی دل‌تان می‌خواهد بدانید در سیستم نقشه پویای مدیریت ترافیک تهران چه می‌گذرد. پاسخ این سوال به کمی اطلاعات فنی نیاز دارد. با یک سوال شروع می‌کنیم: فکر می‌کنید یک نقشه مدیریت ترافیکی می‌تواند تمامی اطلاعات و جزییات لازم آن‌ها را به تنهایی نمایش دهد و در عین حال ساختاربندی و TCS‌‌ها را نیز کنترل کند؟

پاسخ این سوال منفی است! این سیستم می‌تواند یک دسترسی به ترمینال SCATS ACCESS ایجاد کند. ترمینال SCATS ACCESS نیز می‌تواند یک کنترل مناسب برای تمامی تقاطع‌های متصل به آن را به وجود آورد. به این ترتیب تیمیس قادر می‌شود میزان تراکم خودروها را در معابر شهری به صورت گرافیکی نمایش دهد.

 به گفته مهندس نعمت‌اللهی در این نقشه تلفیقی و در لایه کاربری SCATS، می‌توان وضعیت SUBSYSTEM و اطلاعات لینک بین تقاطعات را نیز مشاهده کرد: «این سیستم شامل یک لایه دیگر به نام CCTV برای دوربین مداربسته است که می‌تواند واسطه‌ای برای کنترل آن در این نقشه باشد».

تیمیس چه چیزی را نمایش می‌دهد؟
تابلوهای متغیر خبری تیمیس نیز می‌توانند در هر لحظه خبرهای متغیری به تابلوهای متصل به آن ارسال کرده و یا آن‌ها  را مدیریت کنند. بله! همان‌طور که تصور می‌کنید این سیستم جادویی کاملاً هوشمند است. شاید برای همین است که در دنیا نظیر ندارد! ترمینال‌های این سیستم تابلوهای متغیر خبری موجود را به صورت نقطه‌های آبی‌رنگ نمایش می‌دهند.

اطلاعات آن‌لاین به صورت نماد‌های گرافیکی مشخص می‌شوند و برای هر علامت نیز راهنمای استفاده(LEGEND) موجود است. مدیر مرکز کنترل ترافیک تهران درباره نحوه عملکرد سیستم نقشه پویای مدیریت ترافیک تهران به همشهری‌مسافر توضیح می‌دهد:

«پس از اتصال سیستم کنترل مرکزی هوشمند چراغ‌های راهنمایی شهر تهران SCATS به این نقشه، در آینده با رفع مشکلات تکنیکی و فنی امکان اتصال دوربین‌های نظارتی CCTV و تابلوهای متغییر خبری VMS و یا هر سیستم دیگر مبتنی به ITS فراهم و INTEGRATED TRAFFIC MANAGEMNT MAP در شهر تهران به صورت کاملا عملی و فراگیر مورد استفاده قرار خواهد گرفت».

همشهری مسافر