همشهری آنلاین: ماه عسل دولت موقت شورشیان مسلح در سوریه در حال به سر رسیدن است و به نظر می‌رسد اعتراضات خیابانی و شورش در حال جایگزینی با جشن و شادی روزهای نخست پس از سقوط دولت بشاراسد است. این که چرا ماه عسل دوران سقوط اسد به این زودی در حال به پایان رسیدن است، شاید بد نباشد به ساختار موزائیک قومی سوریه نگاهی داشته باشیم تا بهتر بتوانیم شورش‌ها و ناآرامی‌های اخیر در برخی مناطق سوریه را مورد ارزیابی و تحلیل قرار دهیم:
تعیین تکلیف یکی برای همه
برخلاف ادعایی که شورشیان مسلح درباره استقرار حکومت واحد در سوریه مطرح می‌کنند، اما سوریه دارای بافت قومی واحد و یکدست نیست و این کشور شامل قومیت‌های متنوعی است. در این گزارش با استناد به آمار ارائه شده از گزارش تحقیقاتی «کالج دولتی نوادا» در آمریکا پراکندگی قومیت‌ها در سوریه را براساس آخرین آمار سال 2023 مورد اشاره قرار خواهیم داد:
50 درصد: اعراب / تشکیل دهنده اکثریت جمعیت سوریه
9 درصد: علویان
8 درصد: کردها / مستقر در بیشتر شمال شرقی سوریه
8 درصد: ترکمن‌ها / اقلیتی قومی در میان
7 درصد: مسیحیان / شامل ارتدوکس کلاسیک، ارتدوکس سریانی، مارونی، کاتولیک سوری، کاتولیک رومی
4 درصد: ارامنه / به عنوان بخش جامعه مسیحیان سوریه
3 درصد: مسلمانان شیعه دوازده امامی/ عمدتا در مناطق شمالی مانند شمال غرب حلب، شمال شرق ادلب و روستای القصیر در مرز لبنان
3 درصد: دروزی ها / عمدتاً در جنوب غربی سوریه
3 درصد: آشوری ها / گروه اقلیت به عنوان بخش کوچکی از جامعه مسیحی
2 درصد: اسماعیلیان / عمدتا در شهر سلمیه در ۳۰ کیلومتری شرق حما و همچنین در تعدادی از شهرک‌ها و روستاهای اطراف حما مانند مصیاف، قدموس
1درصد: ایزدی ها / به طور عمده در شمال غرب سوریه
کمتر از 1 درصد: چرکس ها / عمدتاً مسلمان و سنی و اصالتا اهل روسیه
کمتر از 1 درصد: لوانتین یا یونایان سوریه / عمدتاً در حلب (مرکز اصلی تجاری و مالی کشور)، بانیاس، طرطوس و دمشق
آغاز اعتراضات در سوریه
طی یک هفته گذشته بخش‌های مختلفی از سوریه به دلایل مختلفی اعتراضات علیه دولت موقت شورشیان را از سر گرفتهاند:
سرکوب اعتراضات در طرطوس:
دولت موقت تحریرالشام با اعزام نیرو اقدام به سرکوب اعتراضات صورت گرفته در این شهر کرد. شماری از شهروندان توسط نیروهای دولت موقت بازداشت شدند.
یک کشته در اعتراضات حمص:
به دنبال انتشار ویدئویی از حمله به زیارتگاه علویان سوریه، اعتراضاتی در مناطق علویان شکل گرفت که بر اساس گزارش‌ها دست‌کم 5 نفر در شهر حمص کشته و زخمی شدند. اعتراضات در حمص بزرگترین اعتراضات علیه دولت موقت شورشیان در سوریه پس از سقوط بشاراسد بود.
تظاهرات در لاذقیه:
تظاهرات هزاران نفری در لاذقیه و همچنین مناطق دیگری از جمله قرضحه، زادگاه بشار اسد برگزار شد. این تظاهرات علیه شورشیان حاکم در سوریه صورت گرفت. شهر لاذقیه نیز مانند طرطوس پایگاه علویان سوریه محسوب می‌شود.
اعمال محدودیت‌ها در شهر جبله:
ساکنان شهر جبله سوریه نیز با جمعیت قابل توجهی از علویان، از دیگر مناطقی است که در یک هفته گذشته شاهد اعتراضات گسترده‌ای علیه دولت شورشیان بوده است. در این شهر تا ساعت هشت صبح پنجشنبه مقررات منع آمدوشد اعمال شد و مقررات منع رفت‌وآمد شبانه در شهر جبله نیز به اجرا درآمده است.
تظاهرات مسیحیان سوریه علیه آتش زدن درخت کریسمس:
مسیحیان دمشق، پایتخت سوریه هم در اعتراض به آتش زدن درخت کریسمس در شهری در نزدیکی حماه تظاهرات کردند. این تظاهرات شامگاه دوشنبه هفته گذشته سوم دی‌ماه برگزار شد و خبرگزاری فرانسه تعداد معترضان را صدها تن گزارش کرده است.
نگاه نگران کارشناسان
بسیاری از سیاستگذاران و تحلیلگران آمریکایی و عربی از آشفتگی که ممکن است از پس سقوط بشار اسد برجسته شود، بیم دارند.
«صفا صلال»، کارشناس نیوعرب: با کنترل دمشق توسط هیئت تحریرالشام، جامعه خود را در دوراهی بین امید و ترس عمیق می‌بیند، به‌ویژه با توجه به ارتباط گذشته رهبر تحریرالشام با سازمان‌های افراطی، این نگرانی بیشتر است.
«عمر تاسپینار»، کارشناس در موسسه آمریکایی بروکینگز: در حالی که سرخوشی ناشی از سقوط دولت بشار اسد جای خود را به واقعیت‌های پیچیده سوریه می دهد، چالش های مرتبط با مدعیان جدید قدرت آشکار می شود. خلاء قدرت، جنگ داخلی و تهدید اقلیت‌های سوریه می‌تواند باعث هرج و مرج و خشونت بیشتر در سوریه شود. با این حال سوریه همچنین می تواند از این کابوس عبور کند و به یک کشور نوپا و فراگیر برای همه اقوام که منعکس کننده تنوع موزاییکی از فرقه های مذهبی و گروه های قومی مختلف است، تبدیل شود، اما چشم انداز فعلی سوریه چندان امیدوارکننده به نظر نمی‌رسد.
«محمد الموسوی»، تحلیلگر سیاسی سوریه: درباره آینده باید هوشیار و نگران بود. جناح های مسلح کنترل کننده سوریه در تلاش هستند تا تصویری ایده آل از مدل حکومتداری خود ارائه دهند، اما آنها به زودی چهره واقعی خود را نشان خواهند داد و ایدئولوژی افراطی خود را حاکم خواهند کرد.
نظر شما