از یک سو تغییر ترکیب خریداران درست لحظاتی پیش ازآغاز معامله و از سوی دیگر انتشار اخبار متفاوت در مورد ماهیت خریداران باعث بروز جنجالهای خبری زیادی در رسانههای داخلی و حتی رسانههای بینالمللی شد.
این در حالی است که عرضه سهام شرکت مخابرات روز گذشته با شرایط خاصی در بورس انجام شد و برخلاف عرضههای قبلی سازمان خصوصیسازی از ورود خبرنگاران به تالار جلوگیری بهعمل آمد.
مهمترین رویداد در مورد حذف و کنار گذاشتن کنسرسیوم پیشگامان کویر یزد اتفاق افتاد و درحالیکه مدیرعامل سازمان خصوصیسازی اعلام کرد این شرکت از خرید سهام شرکت مخابرات انصراف داده است، مدیرعامل شرکت پیشگامان کویر یزد این خبر را تکذیب کرد و در گفتوگو با فارس اعلام کرد که براساس نامهای که به این شرکت ارسال شده است، این کنسرسیوم از جریان رقابت کنار گذاشته شده است.
در عین حال لحظاتی قبل از اعلام این خبر اعلام شد کنسرسیوم جدیدی به راهبری شرکت مهر اقتصاد ایرانیان جایگزین این شرکت شده است؛ کنسرسیومی که پیش از این حتی درخواست خود را به سازمان خصوصیسازی اعلام نکرده بود.
از سوی دیگرانتشار برخی اخبار در مورد هویت کنسرسیوم توسعه اعتماد مبین که از 3 شرکت گسترش الکترونیک مبین ایران، شهریار مهستان و سرمایهگذاری توسعه اعتماد تشکیل شده است جنجالهای زیادی در برخی رسانههای داخلی و حتی خارجی بهوجود آورد.
بسیاری بر این اعتقادند که واگذاری سهام شرکت مخابرات خصوصیسازی نبوده وتنها واگذاری سهام یک شرکت دولتی به یک شرکت شبهدولتی دیگر است و این نوع واگذاری سهام شرکتهای دولتی که فقط سهام دست به دست یا اصطلاحا جیب به جیب میشود با روح اجرای سیاستهای اصل 44 فاصله دارد.
میخ دیگری بر تابوت اصل 44
در همین زمینه سایت الف متعلق به احمد توکلی یکی از چهرهای شاخص مجلس شورای اسلامی در یادداشتی با عنوان میخ دیگری بر تابوت اصل 44 به نقل از سید امیر سیاح نوشت: دولت اجرای سیاستهای کلی اصل44 را محدود کرده است به نهادهای شبه دولتی.
آیا دست به دست شدن بنگاههای بزرگ دولتی از یک نهاد به نهادی دیگر، اهداف فوق را محقق میکند؟اجرای سیاستهای کلی اصل 44 نباید از واگذاری شرکتهای بزرگ دولتی آغاز میشد چرا که اصولا مشکل اصلی اقتصاد ما، دولتی بودن شرکتهای بزرگ نیست بلکه مشکل اصلی اقتصاد ما این است که شرکتهای کوچک بخش خصوصی به دلایل مختلف نمیتوانند بزرگ شوند.
در واقع فضای کسب و کار در ایران آنقدر برای بخش خصوصی تنگ است و قوانین و مقررات و رویههای موجود در اقتصاد ما آنقدر ضدتولید و سرمایهگذاری است که بهسختی میتوان شرکتی از بخش خصوصی را پیدا کرد که بهطور منطقی و مبتنی بر کار و ابتکار کارآفرین مؤسس خود، بزرگ شود.
براساس قانون سیاستهای کلی اصل 44، دولت موظف شده است که فضا و شرایط را برای تولد و رشد شرکتهای بخش خصوصی مساعد کند اما این بندهای کلیدی قانون فوق به فراموشی سپرده شده و دولت بهجای رفع موانع تولید و سرمایهگذاری، صرفا به واگذاری شرکتهای بزرگ مشغول است.
در شرایطی که فشارهای خارجی، تولید و تجارت در ایران را دچار اشکال کرده و سیاستهای متناقض و اشتباه، اقتصاد ایران را در رکود تورمی شدیدی فرو برده است، عجله دولت برای واگذاری شرکتهای بزرگ منطقی بهنظر نمیرسد.
در سیاستهای کلی اصل 44 برای واگذاری همه شرکتهای کوچک و متوسط دولتی ضربالاجل تعیین شده اما برای واگذاری شرکتهای بزرگ دولتی (بند ج) هیچ ضربالاجل خاصی دیده نشده است. چرا دولت برای واگذاری شرکتهای بزرگ شتاب دارد اما از انجام وظایف خویش در اتمام واگذاری همه شرکتهای کوچک و متوسط دولتی (خارج از صدر اصل 44)، تا پایان برنامه چهارم توسعه (بند الف سیاستها) کوتاهی میکند؟
چرا دولت برخلاف نص صریح بند الف سیاستهای کلی اصل 44 همچنان فعالیت جدید خارج از صدر اصل 44 را شروع میکند؟ در مصوبات سفرهای استانی مکررا این قانون شکنی آشکار رخ میدهد اما چه کسی میتواند جلوی این اشتباهات را بگیرد؟
با ادامه این روند اشتباه، شکست در تحقق اهداف سیاستهای کلی اصل44 دور نیست. در شرایطی که انحصارات دولتی به انحصارات شبه دولتی تبدیل میشوند و فضای کسب و کار در داخل کشور همچنان بهشدت مخل تولید و سرمایهگذاری است، واگذاری سهام شرکت مخابرات ایران به کنسرسیومی شبهدولتی، در واقع کوبیدن میخ دیگری بر تابوت اصل44 است.
موفقیتی برای بورس
اما بهدنبال انتقادهای پی در پی در مورد نحوه واگذاری سهام شرکتهای دولتی، رئیس سازمان خصوصیسازی و مدیرعامل سازمان خصوصیسازی عرضه سهام مخابرات را موفقیتی بزرگ تلقی کردند.
غلامرضا حیدری کرد زنگنه در این باره گفت:این موضوع موفقیت بزرگی برای خصوصیسازی و آزادسازی اقتصاد از انحصار دولت بود.
کرد زنگنه در پاسخ به این سؤال که چرا شرکتهای شبهدولتی سهام شرکت مخابرات را خریداری کردند، گفت: در بعضی از کشورها نیز نهادهای عمومی غیردولتی بیشترین درصد اقتصاد را تصاحب کردهاند که میتوان به شرکتهای عمومی غیردولتی آمریکا که بیش از 65 درصد اقتصاد این کشور را در اختیار دارند، اشاره کرد و در اروپا نیز بزرگترین شرکتهای نفتی در اختیار اینگونه نهادهاست.
وی تاکید کرد: هیچ شخص حقیقی توان چنین خریدی را نخواهدداشت و کنسرسیوم خریدار نیز شامل 12 شرکت مختلف است.کرد زنگنه تبلیغات منفی برخی رسانهها درباره اینکه سهام مخابرات بهصورت صوری به افراد و شرکتهایی از مجموعه دولت واگذار شده است را رد کرد و افزود: فروش سهام مخابرات در بورس بسیار روند خوب و طبیعی داشت و میتوان گفت از هر نظر کار بسیار بزرگی بود که انجام شد.
کرد زنگنه در پاسخ به این سؤال که چرا اهلیت یکی از کنسرسیومهای شرکتکننده برای خرید سهام رد شد، گفت: کنسرسیوم پیشگامان کویر یزد شامل 15 شرکت بود و کافی بود یکی از شرکتهای این کنسرسیوم مسئله امنیتی داشته و نتواند در این رقابت حضور داشته باشد.
وی بیان کرد: برای حفظ حرمت کنسرسیوم پیشگامان کویر یزد علت رد اهلیت آن اعلام نشد.کرد زنگنه اضافه کرد: در سایر کشورها نیز این مسائل وجود دارد و برای نمونه جورج بوش صلاحیت یک شرکت اماراتی را که در مزایده یک بندر این کشور برنده شده بود، رد کرد.
رقابتی کاملاً سالم
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه معامله سهام مخابرات در رقابتی کاملا سالم صورت گرفت، گفت: همه مقررات بورس رعایت شد و این معامله به نوبهخود - بلوک مدیریتی- و هم اینکه ارزش معاملات سال 88 را بهعنوان یک رکورد به ثبت رساند، در تاریخ بورس بینظیر بود.
صالح آبادی افزود: ارزش جاری بورس حدود 61 هزار میلیارد تومان ( 61 میلیارد دلار ) است که امیدواریم تا پایان سال از 65 هزار میلیارد تومان فراتر رود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه با معامله سهام بلوک مدیریتی شرکت مخابرات در بورس یک رکورد جدید در بازار سرمایه ایران به ثبت رسید، گفت: امسال تاکنون ارزش معاملات انجام شده در بورس به اندازه کل سال گذشته رسیده است.
منابع نقدی خرید مخابرات تأمین شد
کنسرسیوم توسعه اعتماد مبین اعلام کرد: بخش اعظم منابع 20 درصدی خرید نقدی سهام مخابرات تامین شده است.به گزارش مهر، کنسرسیوم توسعه اعتماد مبین در اطلاعیهای اعلام کرد: بخش اعظم منابع 20 درصدی خرید نقدی سهام مخابرات تامین شده است.
همچنین قسمتی از سهام پذیره نویسی خواهد شد و در این خصوص با شرکتها و بانکهای خصوصی مذاکره و بعضا توافق به عمل آمده است