نمایشگاهی با مجسمههای مرمری خدایان یونانی تا شمایلهای درخشنده قرون وسطای مسیحی و یک خیمه عظیم قرمز رنگ دوران عثمانی، به استانبول اختصاص داده شده است تا آگاهی فرانسویان را نسبت به میراث چندفرهنگی این شهر در کشوری بالا ببرد که در مورد تمایلات اروپایی ترکیه به شدت مشکوک است.
حدود 300 اثر هنری از موزهها در 14 کشور در اروپا، ترکیه و قطر در طی دو سال جمع آوری شدند تا نمایشگاه "از بیزانتیوم تا استانبول" را در گران پالاس پاریس بوجود آورند. بعضی از قطعات این نمایشگاه که از موزههای ترکیه آمدهاند، برای اولین بار کشورشان را ترک کردهاند.
نمایشگاه در نور سرخ غرق شده است، بازدیدکنندگان را به درون 8000 سال "تاریخ شهری با صد نام" که در ابتدا بیزانتیوم، بعد قسطنطنیه و اکنون استانبول نام دارد، میبرد.
نمایشگاه که این ماه به وسیله رئیس جمهور فرانسه، نیکلا سارکوزی و رئیس جمهور ترکیه، عبدالله گل افتتاح شد، محور اصلی "سال ترکیه"، مجموعهای از 400 رویداد فرهنگی ترکیه در طول 9 ماه است که به هر کسی بخت آشنایی بیشتر با فرهنگ ترکیه را میدهد.
نازان اولسر، رئیس موزه ساکیپ سانسی در استانبول و موزهدار این نمایشگاه میگوید: "استانبول همیشه یک شهر چندفرهنگی بوده است، با زبانها، نژادها و مذاهب گوناگون."
او میگوید:"من میخواستم این چهره رنگارنگ شهر به نمایشگاه بیاورم. میدانید، شاید نتوانید همه پیشداوریها را با یک نمایشگاه برطرف کنیم، اما دست کم میتوانید سعی کنید که پنجرهای به سوی بازدیدکننده بگشایید، و از او بخواهید که به نحوی متفاوت فکر کنید."
اولسر میگوید او با بسیاری از نمایشگاههای بینالمللی که آثار هنری که شامل آثار ترکیه بودهاند، همکاری کردهاست. برخی از آنها تنها بر دوره عثمانی متمرکز بودهاند، برخی از آنها به دورههای متفاوت هنر ترکی و برخی تنها به یک دوره از دوران حکومت ترکها پرداختهاند.
این تصمیم برای گسترشدادن دوره زمانی معطوف به استانبول به بازدیدکننده بینشی از مجموعهای از فرهنگها که این شهر را شکل دادهاند، و همچنین نقش مهمی که به عنوان پایتخت امپراتوریهای مسیحی بیزانس و اسلامی عثمانی ایفا کرده است، میدهد.
او میگوید: "راهبرد ما این بود. همه ما گاهی تمایل داریم که بسیاری چیزها را ساده کنیم. هنگامی که میگوییم بیزانتیوم یک پایتخت مسیحی بود، فکر میکنیم تنها پایتختی مسیحی بوده است. یا در هنگام سقوط شهر، فکر میکنیم ناگهان به پایتخت اسلامی بدل شده است. نه این طور نبوده است. استانبول همیشه یک شهر چند فرهنگی بوده است."
بازدیدکننده با نگاه کردن به بازماندههای دوران نوسنگی شروع میکند و بعد به قرن هشتم قبل از میلاد میرسد، هنگامی که ساکنان یونانی بندری شکوفا را ساختند که بیزانتیوم نام گرفت. یک سرستون مرمری از خدای یونانی هراکلس پدیدار میشود، یک مصنوع تمامعیار از میراث کلاسیک شهر. بعد سربرآوردن کنستانتین، امپراتور روم که بیزانتیوم را به پایتخت امپراتور روم شرقی در قرن چهارم میلادی بدل کرد.
شمایلها و صلیبهای طلایی و نیز پیالههایی که با دقت با سنگهای قیمتی و مروارید تزئین شدهاند، بازتابدهنده قرنهای طولانی دوران مسیحی شهری هستند که در آن هنگام قسطنطنیه نامیده میشد.
کلید درک نمایشگاه بخش گیرایی است که به سلطان محمد دوم، که در سال 1453 در 21 سالگی قسطنطنیه را فتح کرد و به حکومت بیزانسی پایان داد، اختصاص داده شده است.
یادداشت دوران کودکی که به زبان ترکی و با خط عربی نوشته شده است و نامهای که به نقاش ایتالیایی، جنتیله بلینی نوشت و او را از ونیز دعوت کرد در کنار یک نسخه قرن سیزدهمی از ایلیاد هومر به یونانی، یکی از هفت زبانی که سلطان محمد میدانست، به نمایش درآمده است.
اقلیتهای نژادی و مذهبی برای مدتهای درازی در استانبول سکونت داشتهاند، به طور برجستهای نشان داده نشدهاند، اما غایب هم نیستند. سنگ قبرهای حکاکیشده با زبانهای ارمنی، عبری و یونانی این گوناگونی شهر را مستند می کند.
نمایشگاه به نگاهی به ترکیه معاصر به پایان میرسد، در اتاقی با نمایش اسلاید از عکسهای رنگی از شهر امروز و نمایشی جالبتوجه از مصنوعات یک بندر بیزانسی که در سال 2004 حین ساختن یک ایستگاه مترو در زیر آب کشف شد.
اولسر میگوید: "شاید این نمایشگاه با نشان دادن این شهر قدیمی با همه اسرارش، بتواند پنجره جدیدی برای بازدیدگندگان بگشاید."
نمایشگاه "از بیزانتیوم تا استانبول" تا 25 ژانویه 2010 ادامه خواهد داشت.