که ضمن وجود اختلاف فاحش در میزان آن، وجود چنین پدیده‌ای تعجب محافل کارشناسی را برانگیخته است.
به گزارش خبرنگار ما، محمدرضا فرزین معاون وزیر اقتصاد و سخنگوی کارگروه طرح تحول اقتصادی، چندی پیش اعلام کرد که روزانه 40 میلیون لیتر سوخت از کشور قاچاق می‌شود. اعلام این رقم با واکنش زیادی مواجه شد اما روز یکشنبه دبیر ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز این میزان را به 12میلیون لیتر تقلیل داد.
اعلام این آمار ضمن اینکه دستاورد طرح‌هایی مثل کارت سوخت و سهمیه‌بندی بنزین را زیر سؤال می‌برد، به اعتقاد کارشناسان و دست‌اندرکاران، بحثی انحرافی، نادرست و برای تاثیرگذاری بر روند بررسی لایحه هدفمندکردن یارانه‌ها در مجلس است.
طرح کارت هوشمند سوخت برای مصرف‌کنندگان بنزین و تعمیم آن به مصرف‌کنندگان گازوئیل که به‌عنوان بزرگ‌ترین طرح آی‌تی در کشور و حتی خاورمیانه از آن یاد می‌شود با هدف قطع قاچاق سوخت در کشور اجرا شد.
در این زمینه حتی با تمهیداتی در شهرهای مرزی کشور از سوی شرکت ملی پالایش و پخش کشور اجرا شد که امکان قاچاق سوخت را تا میزان بسیار بالایی کاهش داده است.
قاچاق از میزان تبخیر کمتر است
در این زمینه یکی از مدیران سابق شرکت ملی پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ضمن رد احتمال قاچاق سوخت از کشور به میزان 12میلیون لیتر تاکید کرد: احتمال قاچاق سوخت به میزان قابل توجهی کاهش یافته و در‌حال حاضر میزان آن در شبکه توزیع رسمی آنقدر کم است که از میزان تبخیر بنزین نیز کمتر است و قابل‌توجه نیست.
وی خاطرنشان کرد: این مسئله اگر هم وجود داشته باشد تنها در شبکه دولتی و مراکزی ممکن است که سهمیه‌های مشخص و بالایی از بنزین یا گازوئیل دریافت می‌کنند.
شرایط برای قاچاق وجود ندارد
بیژن حاج محمد رضا رئیس انجمن جایگاه‌داران عرضه سوخت کشور نیز تاکید کرد به‌دلیل شرایطی که از هنگام اجرای طرح کارت هوشمند به‌وجود آمده در مورد بنزین و گازوئیل هیچ شرایطی برای قاچاق سوخت وجود ندارد.
وی افزود: اینکه برخی چنین تصور می‌کنند که صاحبان کارت سوخت بنزین از جایگاه‌های عرضه سوخت، بنزین تحویل گرفته و ذخیره کنند و به قاچاقچیان تحویل دهند، در هیچ نقطه کشور عملی نیست.
وی تاکید کرد: اگر آمارهایی که اعلام می‌شود واقعی باشد باید سرچشمه آن را در مراکزی که امکان دریافت و ذخیره مقدار قابل‌توجهی سوخت را دارند و در مناطقی هستند که به نقاط مرزی نزدیک هستند جست‌وجو کرد.
بحث، انحرافی است
در این زمینه اکبر ترکان معاون سابق برنامه‌ریزی وزیر‌نفت گفت: این بحث، امروز که مجلس در‌حال بررسی لایحه حذف یارانه است انحرافی است. امروز باید برای پس از حذف یارانه‌ها برنامه‌ریزی کرد.
وی افزود: پیش از اینکه قیمت سوخت پایین بود و طرح کارت هوشمند اجرا نشده بود و لایحه حذف یارانه‌ها وجود نداشت شاید این مسئله مهم بود ولی امروز باید برای استفاده از فناوری‌های پیشرفته برای کاهش مصرف انرژی در مراکز مصرف چه خانه‌ها چه ادارات و چه کارخانه‌ها برنامه‌ریزی کرد.
ترکان ادامه داد: امروز باید برای فرهنگ‌سازی در مورد نحوه مصرف سوخت برنامه‌ریزی کرد، اصلاح فرهنگ عمومی و پرداختن به زیرساخت‌های عمومی و استاندارد‌ها و جلوگیری از واردات کالاهایی که مصرف بالا دارند باید در صدر توجه مسئولان باشد.
نباید اجازه داد تولیدات غیراستاندارد و درجه چندم خارجی چه خودرو چه یخچال و بخاری و غیره وارد کشور شود. باید به تولید‌کنندگان داخلی نیز زمان مشخصی داد تا تولید خود‌را اصلاح کنند.
این آمار درست نیست
در این زمینه محمد خباز سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز می‌گوید: ماجرای قاچاق مواد سوختی از قدیم بوده است و بحث تازه‌ای نیست.
امروز با این تفاوت و در شرایطی مطرح می‌شود که دولت و مجلس تصمیم گرفتند که مواد سوختی را به‌صورت سهمیه بندی و کارتی در اختیار عموم بگذارند. مهم‌ترین توجیهی که برای سهمیه بندی بنزین ارائه شد قاچاق بود.
امروز مصرف‌کننده، سوخت خود را به مقدار معین و از طریق کارت دریافت می‌کند و آمار دقیق آن دست دولت است. هرگونه افزایش میزان مصرف نیز باید با بنزین 400تومانی تامین شود.
طبق آمار دولت، میزان مصرف سوخت آزاد تاکنون خیلی کم بوده و این آمار نشان می‌دهد که 95درصد مصرف مردم از طریق کارت و سهمیه‌ها تامین می‌شود. وی افزود: اعلام این آمار شاید برای این است که نمایندگان مجلس را توجیه کنند که با این میزان قاچاق باید یارانه‌ها حذف شود.
خباز با اشاره به اینکه این آمار درست نیست، ادامه داد: به‌نظر نمی‌رسد که از راه‌های موجود امکان این میزان قاچاق وجود داشته باشد چون به‌نظر نمی‌رسد برای قاچاقچی عادی صرف کند. پیش از این صرف می‌کرد چون قیمت‌ها و شبکه توزیع طوری بود که سوخت از مواد‌مخدر هم برای قاچاق پرطرفدار‌تر بود اما امروز این نوع قاچاق صرف نمی‌کند.
