مترو هم از این قاعده مستثنی نیست. با این تفاوت که طی سال‌های اخیر، بیش از آن‌چه یارانه‌ها‌ی دولتی یاری‌گر مترو باشد، بار سنگینی را بر دوش بهره‌برداران مترو تحمیل کرده است؛ چراکه تاخیرهای همیشگی دولت در پرداخت یارانه‌ها، به یکی از دغدغه‌ها‌ی دایمی شرکت مترو تبدیل شده است.
با این وصف، چندی پیش کلیات طرح هدفمندکردن یارانه‌ها نیز به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. طرحی که اگر ملزمات اجرای آن کماکان مورد بی‌توجهی باشد، از هم‌اکنون مدیران صنعت حملونقل را به‌شدت نگران کرده است. در گزارش این صفحه همشهری مسافر تاثیر اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها را از دید کارشناسان این صنعت بررسی کرده‌ایم.
طرح هدفمند کردن یارانه‌ها به مجلس رفت و البته حواشی خاص خودش را هم داشت. اما اهمیت طرح ارایه‌شده از آن جهت است که برخی از کارشناسان معتقدند حملونقل عمومی با طرح هدفمند کردن یارانه‌ها دچار شوک شده و عده زیادی از مردم که در دهک‌ها‌ی پایین جامعه قرار می‌گیرند باید با پای پیاده در شهر تردد کنند، زیرا توان مالی استفاده از هیچ‌گونه وسایل حمل‌و‌نقلی را نخواهند داشت.
به قول یکی از دوستان طنزنویس‌هم‌چنین پیش‌بینی می‌شود پیاده‌روی در سطح شهر آن هم در ابعاد وسیع، تنش‌ها‌ی زیادی را در بین مردم ایجاد کند. تجمع در پیاده‌روها و استفاده از تونل‌ها‌ی مترو به‌عنوان مسیری مستقیم و نزدیک برای رفتن از نقطه‌ای به نقطه دیگر، عامل اصلی نگرانی مدیران شهری است. حتی پیش‌بینی می‌شود در اثر تجمع در تونل‌ها‌ی مترو، حرکت قطارها مختل شود. این داستان را در گوشه‌ای از ذهن‌تان به فراموشی بسپارید تا آخرین تغییر و تحولات رخ‌داده در اثر به جریان افتادن پروژه هدفمند کردن یارانه‌ها را در مترو بررسی کنیم.
امیدوار بمانید!
معاون حملونقل و ترافیک شهرداری تهران اما کمی امیدوارانه‌تر به مسایل نگاه می‌کند. سیدجعفر تشکری‌ها‌شمی درباره تاثیر لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها بر حملونقل عمومی که در‌حال‌حاضر برپایه یارانه‌ها‌ی دولتی اداره می‌شود، می‌گوید: «به‌منظور رفع تعارض‌ها و کاهش مشکلات در این حوزه با نمایندگان مجلس شورای اسلامی رایزنی و تعامل خواهیم داشت و هر یک از موضوعات حوزه حملونقل عمومی را در این رابطه با نمایندگان جزء به جزء بررسی می‌کنیم.
هم‌چنین اطلاعات و آمارهای مورد‌نیاز نمایندگان را در اختیار مجلس شورای اسلامی قرار می‌دهیم تا لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها با رعایت همه مسایل حوزه حملونقل عمومی درون‌شهری به تصویب برسد». به اعتقاد او، دولت نمی‌تواند یارانه‌ها‌ی اختصاص‌یافته به حملونقل عمومی را به صورت آنی قطع کند و برای مقطعی مجبور است علاوه‌بر این‌که به مردم بهایی بابت یارانه می‌پردازد، هزینههای قابل‌توجهی را نیز به تکمیل حملونقل عمومی اختصاص دهد. او این امید را دارد که با رایزنی‌های در‌حال انجام، آثار ناشی از آزاد‌سازی قیمت به‌طور کامل دیده شود.
مشکل مترو، تنها حذف یارانه خودش نیست
شما برای استفاده از یک‌وسیله حملونقل عمومی چه معیارهایی را در‌نظر می‌گیرید؟ پاسخ این سوال در حالت کلی کمی سخت به‌نظر می‌رسد. در واقع، برای اغلب مردم، مقصد تعیین‌کننده نوع وسیله حمل‌و‌نقلی است که انتخاب می‌کنند. شاید اگر زمان کافی برای رسیدن به مقصد مورد‌نظر نداشته باشید، هزینه حملونقل برای شما در جایگاه پایین‌تری از اهمیت قرار بگیرد و سرعت حرکت وسیله نقلیه برای‌تان از همه‌چیز مهم‌تر باشد.
اما در اغلب سفرهای روزانه، هزینه جابه‌جایی و زمانی که برای آن صرف می‌کنیم، به یک میزان اهمیت دارد. بنابراین مترو رتبه اول را به خود اختصاص می‌دهد. با مطرح شدن موضوع حذف یارانه‌ها در بخش حملونقل، مشکلات مترو بیش از مشکلات بخش اتوبوسرانی خواهد‌بود.
آن‌چه مسلم است در شرایطی که بهای بلیت اتوبوس و مترو افزایش پیدا کند، مسافران ترجیح می‌دهند با وسیله‌ای که آن‌ها را سریع‌تر به مقصد می‌رساند در سطح شهر تردد کنند و از آن‌جایی که مترو ظرفیت ثابت و تقریباً اشباع‌شده‌ای در شهر تهران دارد، می‌توانید تصور کنید چه دردسری برای بهره‌برداران مترو ایجاد خواهد شد!
یارانه‌ای که پرداخت نمی‌شود!
درحالی‌که هنوز دقیقاً مشخص نشده آیا پرداخت همه هزینههای حملونقل عمومی در آینده بر‌عهده مردم است یا این وظیفه باید بین شهرداری، دولت و مردم تقسیم شود؛ نگرانی‌ها‌ی مدیران شهری و برخی از نمایندگان مجلس برای حوزه حملونقل عمومی شدت گرفته است.
به عنوان نمونه محمدرضا حسین‌نژاد، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی معتقد است، پرداخت یارانه از سوی دولت به حملونقل عمومی باید جدی گرفته شود: «در مورد پرداخت یارانه‌ها این احتمال وجود دارد که مانند یارانه‌ها‌ی کنونی بلیت اتوبوس و مترو، دولت برای پرداخت آن چنان الزامی به خود ندیده و مشکلات جدی‌تری در آینده به‌وجود بیاید.
به‌‌همین‌دلیل تصور می‌کنم نماینده‌ها‌ی مجلس در زمان ارایه پیشنهادها باید تلاش کنند راهکارهای قانونی و قابل‌اجرایی را برای بالا بردن سهم حملونقل عمومی از درآمدهای حاصل از افزایش قیمت سوخت اتخاذ کنند».
حسن بیادی، نایب‌رییس شورای اسلامی شهر تهران نیز مستقیماً این نگرانی را ابراز می‌کند: «بهتر است از نمایندگان مجلس پرسیده شود چه تضمینی وجود دارد که در صورت تصویب پیشنهاد الزام دولت برای پرداخت یارانه‌ها‌ی مترو و اتوبوس به صورت نقدی به شهرداری‌ها، دولت به چنین تعهدی عمل کند»؟.
همشهری مسافر
