آنها همه تلاش خود را به کار گرفتند که ثابت کنند با اصل مبارزه با بداخلاقی در فوتبال هیچ‌گونه مخالفتی ندارند اما اعمال روش‌های نادرست می‌تواند به بحرانی‌ترشدن اوضاع فرهنگی فوتبال بینجامد. با این همه اما عزیزمحمدی انتقادها را هرگز برنتابید. موضوع منشور اخلاقی در فصل نهم حرف و حدیث‌های فراوانی را در میان اهالی فوتبال به وجود آورد. شاید بهتر بود که برنامه 90 پیش از اینها درباره ابعاد مثبت و منفی منشور اخلاقی میزگرد خود را تشکیل می‌داد.
با این همه اما با اعلام رسمی نایب‌رئیس فدراسیون فوتبال که چندی پیش تاکید کردسازمان لیگ دیگر حق محروم کردن هیچ بازیکن یا مربی‌ای را ندارد شرایط برای بررسی این موضوع مهیا شد. عادل فردوسی‌پور از حاج‌رضایی، عزیزمحمدی و شاه‌حسینی دعوت کرده بود تا در برنامه 90 حاضر شوند و پیرامون منشور اخلاقی با یکدیگر وارد بحث و گفت‌وگو شوند.
سئوال‌های بی‌پاسخ
پاسخ سئوال‌هایی که از سوی حاج‌رضایی و شاه‌حسینی مطرح می‌شد به همان اندازه روشن بود که فرار رئیس ستاد منشور اخلاقی از روبه‌رو شدن با انتقادها. میهمانان منتقد که عادل فردوسی‌پور را نیز با خود همراه می‌دیدند به طور کلی روی 3 اصل تاکید داشتند؛ یکم: مبارزه با بداخلاقی و فساد در فوتبال یک امر ضروری است. دوم: منشور اخلاقی حق ورود به حریم خصوصی افراد را ندارد و مورد سوم که مهم‌تر از دو مورد قبلی بود اینکه سازمان لیگ مرجع رسیدگی به تخلفات بازیکنان یا مربیان نیست بلکه کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال باید در این زمینه تصمیم‌گیرنده باشد. اما برداشت عزیزمحمدی از انتقادها نیز در نوع خود جالب‌توجه بود. وی بدون توجه به این موضوع که منتقدان هرگز با مسئله مبارزه با بداخلاقی مخالف نیستند تنها به جنبه‌های مبهمی اشاره داشت که ابدا گره کار را باز نمی‌کرد.
وی در حالی از ضرورت ایجاد اصلاحات در منشور اخلاقی و جذب نظرات مخالف سخن می‌گفت که در طول برنامه 90 هیچ یک از انتقادها را نپذیرفت. او مدام تاکید می‌کرد: «این منشور اخلاقی مصوبه هیات‌رئیسه فدراسیون فوتبال است و ما سال آینده نیز با جدیت تمام آن را اجرا خواهیم کرد.» این جمله احتمالا پاسخی به کنایه امیر حاج‌رضایی بود که در بخشی از حرف‌های خود خاطرنشان کرد: «برادر بزرگوارم آقای عزیزمحمدی چهره‌ای ارزشی هستند. اما ارزش او بیشتر هم خواهد شد اگر منشور اخلاقی را پس بگیرند.»
فرد متخلف نباید دو بار مجازات شود
مهمترین اظهارات امیر حاج‌رضایی که یکی از مخالفان منشور اخلاقی محسوب می‌شود این بود که مسئولان سازمان لیگ و ستاد منشور اخلاقی می‌بایست نوع نگاه خودشان را در راستای مبارزه با بداخلاقی‌ها در فوتبال تغییر دهند. وی در توضیح این مسئله گفت: «همه ما با اصل مبارزه با بداخلاقی‌ها که از جمله آنها می‌توانم به اعتیاد، دلالیسم، دوپینگ و فساد اشاره کنم، موافق هستیم. اما منشور اخلاقی اشکالاتی دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد.» وی ادامه داد: «ما همواره در تدوین چنین منشورهایی دیدگاه کنترلی در پیش گرفته‌ایم. در حالی که معتقدم باید نگاه تربیتی داشته باشیم.»
کارشناس بااخلاق فوتبال کشورمان همچنین تاکید کرد: «تا جایی که من خبر دارم در کشور ما برای هر جرمی مجازاتی وجود دارد. اما نکته مهم‌تر این است که در محاکم صالحه به جرم این افراد رسیدگی می‌شود. وقتی تخلفی بیرون از حیطه زمین چمن اتفاق می‌افتد مراجع قضایی ذی‌صلاح آن فرد متخلف را مجازات می‌کنند. با این حساب من متوجه این موضوع نمی‌شوم که چرا سازمان لیگ به طور مجدد دست به محرومیت این افراد می‌زند. آیا این راه حل مناسبی برای مبارزه با بداخلاقی‌ها در فوتبال است؟»
وی همچنین وارد شدن سازمان لیگ به حریم خصوصی بازیکنان و مربیان را مغایر با اصول اخلاقی دانست و تاکید کرد: «کسانی که منشور اخلاقی را تدوین کرده‌اند خواسته یا ناخواسته وارد حریم خصوصی افراد شده‌اند.» حاج‌رضایی در ادامه انتقاداتش نسبت به نوع اجرای منشور اخلاقی گفت: «بر فرض که منشور اخلاقی هیچ اشکالی ندارد که البته من اینطور فکر نمی‌کنم. اما تصور کنیم که مربیان منشوری باید محروم می‌شدند. ما آنها را از لیگ برتر به لیگ دسته یک فرستاده‌ایم.
با این حساب واقعیت ماجرا این است که ما یک معلم فاسد را به مدرسه دیگری فرستاده‌ایم. البته من اساسا این موضوع را قبول ندارم و معتقدم که برخی از فوتبالی‌ها در این خصوص قربانی شدند. آیا ما می‌خواهیم از فوتبال‌مان قربانی بگیریم یا به دنبال این هستیم که مشکلات فرهنگی‌مان را رفع کنیم؟ شیوه ما غلط است. مثلا ما می‌گوییم که مربیان باید تست اعتیاد بدهند. من به صراحت می‌گویم که هر مربی‌ای چنین تستی بدهد فاقد شخصیت است. چون این وظیفه باشگاه است که از سلامت مربی خود اطمینان حاصل کند و این موضوع به سازمان لیگ ارتباطی پیدا نمی‌کند.»
واکنش عزیزمحمدی نیز در نوع خود جالب توجه بود. وی با اشاره به این موضوع که باید پله‌پله بحث را به جلو ببریم از پاسخگویی به سئوالات فرار کرد. وی گفت: «در فوتبال ما ناهنجاری‌هایی وجود دارد که سال‌هاست همه ما شعار مبارزه با آن را سر می‌دهیم. حالا که قرار است این اتفاق رخ بدهد همه با آن مخالفت می‌کنیم و می‌گوییم فوتبال ما به منشور اخلاقی نیازی ندارد.»
عزیزمحمدی همچنین در پاسخ به این سئوال که آیا در ابتدای فصل تست اعتیاد را از همه مربیان گرفته‌اید یا خیر، سکوت کرد. در همین راستا شاه‌حسینی تاکید کرد که شما به قوانین خودتان هم احترام نمی‌گذارید. در ابتدای فصل شرایط عمومی احراز صلاحیت مربیان را به باشگاه‌ها اعلام کرده‌اید اما قوانین خودتان را هم نادیده گرفته‌اید.
رئیس ستاد منشور اخلاقی همچنین تاکید داشت که سازمان لیگ تاکنون فردی را محروم نکرده است. اما دخالت عادل فردوسی‌پور در این خصوص وی را در حالت آچمز قرار داد. فردوسی‌پور گفت: «اینکه شما اجازه ندادید نیکبخت و عمران‌زاده در نیم‌فصل اول بازی کنند چه معنایی دارد؟» عزیزمحمدی پاسخ داد: «آنها را محروم نکردیم، ما اعلام نکردیم. خودشان در روزنامه‌ها گفتند که محروم شده‌اند.» فردوسی‌پور با کنایه ادامه داد: «وقتی نیم‌فصل از آنها خبری نباشد چه اتفاق دیگری ممکن است رخ داده باشد جز اینکه دچار محرومیت شده باشند.»
شاه‌حسینی: منشور اخلاقی مغایر با قانون اساسی است
عبدالرحمان شاه‌حسینی نیز یکی دیگر از مخالفان منشور اخلاقی بود که تاکید داشت این منشور در حالی تدوین شده که با اصل اساس‌نامه فدراسیون فوتبال و قانون اساسی کشور مغایرت دارد. وی برای اثبات این ادعا دلایل خود را مطرح کرد و به بندهایی از قانون اساسی رجوع کرد. شاه‌حسینی سپس در مقام انتقاد از مسئولان ستاد منشور اخلاقی برآمد و گفت: «شما در حالی ادعا می‌کنید که هیچ بازیکن یا مربی‌ای را محروم نکرده‌اید که عملکرد شما چیز دیگری را نشان می‌دهد.
شما حتی برای خبرنگاران متخلف نیز میزان محرومیت را مشخص کرده‌اید و حالا اصرار دارید که سازمان لیگ هیچ فردی را محروم نمی‌کند.» رئیس سابق کمیته انضباطی خاطرنشان کرد: «افراد دیگری هستند که پای این منشور را امضا کرده‌اند اما برای یک‌بار هم از آن دفاع نکرده‌اند با این حال دلیل این همه اصرار عزیزمحمدی را نمی‌فهمم.» وی همچنین ضمن بازخوانی اظهارات منتقدانی که درباره منشور اخلاقی سخن گفته‌اند ثابت کرد که بسیاری از اهالی فوتبال به بندهای منشور اخلاقی و نحوه اجرای آن توسط سازمان لیگ انتقادهای جدی دارند.
رئیس سازمان لیگ اما در پاسخ به انتقادهای شاه حسینی به نکته‌ای اشاره کرد که نزدیک بود در لحظات پایانی برنامه 90 به جنجالی بزرگ تبدیل شود. جنجالی که اگر امیر حاج‌رضایی برای پایان دادن به آن وساطت نمی‌کرد معلوم نبود به کجا می‌رسید. عزیزمحمدی گفت: «شما می‌خواهید در چنین برنامه‌هایی شرکت کنید در حالی که من بارها از خود شما خواسته‌ام تا نظرات‌تان را به سازمان لیگ بگویید.»شاه‌حسینی نیز به وی هشدار داد تا مراقب حرف‌های خود باشد.
عزیزمحمدی: با احترام به منتقدان، ما کار خودمان را انجام می‌دهیم
در تمام طول برنامه منتقدان منشور اخلاقی سعی داشتند به اشکالاتی اشاره کنند که تقریبا تمامی اهالی فوتبال روی آن اتفاق نظر دارند. اما رئیس سازمان لیگ تاکید کرد: «با احترام به نظرات منتقدان باید بگویم که ما کار خودمان را انجام می‌دهیم و پای این منشور ایستاده‌ایم.» اما با توجه به اظهارات مسئولان فدراسیون فوتبال که گفته‌اند سازمان لیگ از این به بعد حق ندارد در خصوص متخلفان تصمیم‌گیری کند آیا سازمان لیگ قصد دارد همچنان منشور اخلاقی را به رسمیت بشناسد یا خیر؟ عزیزمحمدی در پاسخ به این سئوال گفت: «از این به بعد سازمان لیگ فردی را محروم نمی‌کند، همان‌طور که قبلا این کار را انجام نداده‌ایم.
اما منشور اخلاقی به قوت خود باقی است.» نکته جالب توجه اینکه علیپور، دبیر ستاد منشور اخلاقی نیز در واکنش به همه‌کاره شدن کمیته انضباطی در خصوص رسیدگی به پرونده متخلفان بر مواضع قبلی خود تاکید کرد و گفت: «در لیگ دهم نیز بازیکنان و مربیانی هستند که اگر مراقب رفتار و اخلاق خود نباشند طبق منشور اخلاقی با آنها برخورد می‌کنیم.»
