به گزارش همشهریآنلاین در ابتدای این مراسم علی دهباشی، سردبیر نشریه بخارا با اشاره درگذشت زندهیاد مهدی سحابی ترجمه کتاب وزیرمختار را نخستین برگردان فارسی وی دانست و گفت: سحابی به رغم آنکه مترجمی چیره دست بود، اما همهگاه فضل تقدم و حق شناسی را نسبت به نسل پیشین ترجمه رعایت میکرد و حتی در ترجمه دوبارهای که از یکی از رمانهای معروف کرد ، نسبت به مترجم قبلی این رمان رعایت احترام و ادب را نگه داشت.
دهباشی درباره دلیل دوام نیاوردن سحابی در کار روزنامه نگاری به فضای آشفته سالهای ابتدایی دهه شصت اشاره کرد وگفت: روح حساس و لطیف سحابی طاقت این همه آشفتگی و فشار را نداشت و چه خوب شد که ایشان به ترجمه روی آورد و روزنامهنگار باقی نماند، چرا که در غیر این صورت ما برخی از مهمترین ترجمهها و کتابهای شاخصی چون آثار پروست و سلین را نداشتیم.
در ادامه بهرام دبیری نبود نظام ارتباطی بین تولیدکنندگان اندیشه و برخورداران از این اندیشه وفکر را فاجعه امروز نامیدو در ادامه به دنیایی که امثال مهدی سحابی با ترجمههای گزیده خود از آثار شاخص ادبی جهان به روی خوانندگان ایرانی گشودند اشاره کرد و اندکی هم درباره کارهای هنری سحابی سخن گفت.
علی اصغر حداد مترجم شناخته شده و از دوستان دوران کودکی و نوجوانی مهدی سحابی دیگر سخنران این مراسم بود که به بیان خاطرات خود از دوران 10 تا 12 سالگی مهدی سحابی اشاره کرد و گفت:ما مهدی را به اسم خروس لاری می شناختیم، اما مهدی خروس لاری به معنای متعارف که همه گاه با بقیه سر جنگ دارد، نبود، بلکه خویی نرم و منعطف داشت و با همه کنار میآمد. این انعطاف و توجه به تمامی نظرات و داشتن گوشی شنوا برای شنیدن تمامی سخنان، به اندازهای بود که ما در سنین 22 و 23 سالگی وی را به فرصت طلبی متهم می کردیم و چنین تعبیری را از رفتارهایش داشتیم.
به گفته حداد آن زمان مخالفت با نسل قبلی و خا نواده پز و افتخاری برای نسل ما بود، و برخی از جوانان اصولا به خانواده و پدر و مادر وقعی نمیگذاشتند وآن را مد روز میدانستند، اما مرحوم سحابی تنها فردی ازآن جمع بود که ضمن داشتن افکار نو ، با خانواده و پدر و مادر کنار می آمد و با آنها خوب بودو خوب هم زندگی میکرد.
حداد از جمله ویژگیهای اخلاقی سحابی را داشتن دوستان فراوان و گاه متناقض با یکدیگر دانست وگفت: ما همگی متعجب بودیم که سحابی چگونه با این افراد با روحیات و خلقیات متناقض کنار میآید و همنشینی دارد.
وی افزود: مهمترین ویژگی سحابی در برخورد و بیان نظراتش این بود که با افراد به شکل انتقاد تخریبی برخورد نمیکرد و همین رمز جاذبه شخصیتی وی بود.
حداد در پایان به ترجمه سحابی از رمان «در جست و جوی زمان از دست رفته» پروست اشاره کرد وگفت: تنها یک مترجم میتواند دریابد که سحابی با این رمان و ترجمهاش چه خدمتی به غنای گنجینه زبان فارسی و کرده است.
لیلی گلستان دیگر سخنران این مراسم بود که به برخی از خصوصیات دیگر اخلاقی سحابی اشاره کرد وگفت: سحابی روشنفکر واقعی بود و سعی داشت با آگاهیهای خود گوشهای از تحول مورد نظر را به وجود آورد و در کار خود جدی بود و سخت گیر و روشش این بود که سرش را بندازد پایین و به کار کسی کار نداشته باشد و کار کند.
او در انتخاب کتاب برای ترجمه سلیقهای خاص داشت و نویسندگانی شاخص و ناشناس را به ما معرفی کرد.
وی افرود: مرحوم سحابی از شریفترین انسانهایی بود که من در طول دوران کاری وزندگیام دیدم و فردی بود که میتوانستی رویش حساب کنی.
گلستان درباره ساعات کاری سحابی گفت: او از 6 صبح تاظهر یک نفس ترجمه میکرد و بعد از ظهر با وسایل نجاری مرغ ها و پرندگان معروف خود را می ساخت و می گفت:وقتی مرغها را نگاه میکنم، خستگی صبح از تنم به در میرود.
گلستان به وجه روزنامهنگارانه سحابی اشاره کرد وگفت: برخی مقالاتی که درباره مسائل اجتماعی و فرهنگی در نشریه پیام امروز مینوشت، از جمله نوشتههای خواندنی بودند که خواستاران فراوانی هم داشتند.
در ادامه جواد مجابی، ادیب و رمان نویس و محقق ادبیات با اشاره به نقش ترجمه درگسترش مدرنیته در ایران از سحابی به عنوان یکی از ستونهای این کار یاد کر د و گفت: جالب توجه این که مارسل پروست در 18 نوامبر 1922 درگذشت و مرحوم سحابی هم 18 نوامبر 2009 .
مجابی گفت: در این دوره و زمانه سخت است آدمی خوب و شرافتمندانه زندگی کند و در پایان زندگی مردم و دوستانش آرزو کنند ای کاش او بیشتر ازاین عمر میکرد و مرحوم سحابی چنین فردی بود.
وقت شناسی و نظم و دقت در کار از جمله ویژگیهای مهدی سحابی بود که مجابی به آن اشاره کرد وگفت:وقتی میگفت این کتاب را تا فلان ماه ترجمه و بعد از آن باید بلافاصله کارهای یک نمایشگاه را آماده کنم، این کار را میکرد، در حالی که اکثر اهل هنر در این زمینه تنبل و وقت هدر ده هستند.
از جمله دیگر ویژگیهایی که مرحوم سحابی داشت، دادن نظر و عدم تاکید بر اثبات نظر خود بود به نحوی که برخلاف بسیاری از ما که بر سر نظر خودمان میمانیم وبرای اثبات و تحمیل آن به طرف مقابل سماجت میکنیم ، مرحوم سحابی تنها نظر خود را درباره چیزی بیان میکرد و اصراری بر تحمیل نظرش به طرف مقابل نداشت.
نگاه دیگر به پدیدهها از دیگر ویژگیهای مرحوم سحابی بود که مجابی با ذکر خاطرهای به آن اشاره کرد وگفت: زمانی که برای ماشینهای اسقاطی و درهم شکسته کارهایی کرده بود، فکر کردم که منظورش از این کار نشان دادن انحطاط وو سقوط است که گفت نه ، نشان دادن وجهی دیگر از زندگی است.
مجابی در انتها به ترجمه های سحابی پرداخت و نگاه تیزبین وی در انتخاب آثاری از سلین و پروست را ستود و سپس شعر«یادآر ز شمع مردن یادآر» علی اکبر دهخدا را برای حاضران خواتد و گفت که ویژگی شمع در این است که هر زمانی که یادش میکنی زنده و روشن میشود.
در ادامه مراسم هادی سحابی، برادر زندهیاد مهدی سحابی درباره خاطرات خود از برادرش سخن گفت و افزود: پشتکار و سماجت و بذلهگویی مهدی، از پدرم به وی به ارث رسیده است واز مادرم هم انساندوستی را آموخت.
در پایان این مراسم فیلمی کوتاه از سحابی که در آن مصاحبهای چند دقیقهای با وی هم بود، به نمایش درآمد.