آسانسور در آخرین طبقه ساختمان می‌ایستد. زمانی که در آسانسور را باز می‌کنم صداهای عجیب و غریبی به گوشم می‌رسد؛ « یک دو سه، حرکت. قطار شماره یک بایست، مواظب باش، احتیاط کن، وضعیت قرمزه مواظب باش»!
وای خدای من اینجا چه خبر است؟ اینجا کجاست! صدای زنگ تلفن‌ها و صدای زنگ هشدار بی‌سیم‌ها باعث می‌شود که با خودم فکر کنم که به یک برج مراقبت فرودگاه وارد شده‌ام.
حس کنجکاویم لبریز می‌شود و قدم‌هایم را به سمت منبع صداها تندتر بر‌می‌دارم. ناگهان با یک سالن بسیار عظیم و دایره‌ای شکل مواجه می‌شوم که شباهت زیادی به مراکز رادار و هدایت پرواز فرودگاه‌ها دارد.
وقتی که وارد سالن می‌شوم انگار نه انگار که شخصی وارد شده است، چشمانی نگران به سمت مانیتورها دوخته شده و تلفن‌ها یکی پس از دیگری زنگ می‌زند و همه مشغول فعالیت هستند.
بیش از 15 مانیتور که هر کدام 4 ایستگاه را تحت کنترل دارد در این سالن وجود دارد و علاوه بر آن تابلو بزرگی که محل توقف هر قطار و ایستگاه‌های تمامی خطوط را نشان می‌دهد در این سالن قرار گرفته است؛ اینجا مرکز فرمان متروی تهران و در حقیقت قلب تپنده مترو است که تمامی خطوط مترو از این محل کنترل می‌شود. دقت زیاد کارکنان به مانیتورها و شاید هم کمی اضطراب که در چهره‌های بعضی از آنها دیده می‌شود نشان‌دهنده حساسیت بالای کار در این مرکز است.
به‌دنبال یک از کارکنان هستم که از او اطلاعاتی را در زمینه فعالیت‌های این مرکز جویا شوم. همه مشغول کارند، در نهایت با هماهنگی مسئول روابط عمومی با سلیمی، مسئول کنترل ترافیک خط دو همکلام می‌شوم. در مورد فعالیت‌های این مرکز می‌گوید: حساسیت کاری در این مرکز بسیار بالا است و یک اشتباه ممکن است به قیمت جان انسان‌ها و مسافران یک قطار تمام شود.
مسئول کنترل ترافیک خط دو با بیان این مطلب که حرکت تمامی قطار‌ها در این مرکز کنترل می‌شود می‌گوید: انتقال خطوط، عملیات سوزانبانی و کنترل ولتاژ برق هم در این مرکز انجام می‌شود.
هر روز به مدیران گزارش می‌دهیم
سلیمی یکی از ویژگی‌های این کار را گزارش روزانه از حرکت قطار‌ها و نحوه جابه‌جایی در طول روز به مسئولین و مدیران می‌داند و با اشاره به دفترچه‌های بزرگ گزارش کار می‌گوید: تمامی فعالیت‌های کارکنان و نحوه حرکت راهبر‌ها باید در این دفتر ثبت شود و به‌صورت پلکانی به مدیران و مدیریت شرکت بهره‌برداری گزارش شود.
این مسئول مرکز فرمان، شیفت‌های 24 ساعته را از ویژگی‌های کار در این مرکز اعلام می‌کند و می‌افزاید: عملیات‌های عمرانی در متروی تهران بیشتر در ساعات شب و بعد از تعطیلی ایستگاه‌ها انجام می‌شود که به همین جهت و برای رساندن مصالح و ابزار‌آلات مختلف نیاز است که شیفت‌های کاری به‌صورت 24ساعته تعریف شود.
تمام مکالمات ضبط می‌شود
تمامی مکالمات این مرکز برای مواقع نیاز همانند جعبه سیاه هواپیما ضبط می‌شود. شجاعی، مسئول روابط عمومی شرکت بهره‌برداری در جریان گفت‌وگویم با کارکنان مرکز فرمان با بیان این مطلب گفت: مکالمات کارکنان به غیراز مکالمات شخصی برای مواقع نیاز و ضرورت ضبط می‌شود و تمامی آنها در بایگانی صوتی تا مدت‌ها نگه داشته می‌شود. شجاعی با اشاره به این مطلب که تمامی تحرکات و اتفاقات داخل ایستگاه‌ها در این مرکز کنترل می‌شود، می‌گوید: تصاویر تمامی ایستگاه‌ها به‌طور کامل برای مدت مشخصی ضبط می‌شود. وی در ادامه گفت: بسیاری از شهروندان مراکز مستقر در ایستگاه‌ها را به‌عنوان مرکزی برای کنترل قطار‌ها می‌دانند اما تا به امروز کمتر شخصی در رابطه با این مرکز اطلاعات داشته است.
قطار شماره218 توقف کن
در حال و هوای گفت‌وگو با کارکنان مرکز فرمان متروی تهران هستم که یکباره هشدارهای مکرر یکی از مراقبان خطوط، نظر من را به سمت خود جلب می‌کند:« قطار شماره218 با احتیاط توقف داشته باش. در مسیر 22 حرکت کن»؛ این جملاتی است که یکباره یکی از مراقبان خطوط به وسیله بی‌سیم به راهبر قطار 218 اعلام می‌کند. چشمانی نگران با دقت به مانیتورها خیره می‌شود. سکوت عجیبی سالن را در بر می‌گیرد. کمی نگران می‌شوم، پاهایم می‌لرزد، خدای من حادثه‌ای اتفاق نیفتد؟!
جنب و جوش کارکنان در سالن زیاد می‌شود. بعد از گذشت مدتی کوتاه اپراتور کنترل فرمان وضعیت عادی و حرکت قطار را اعلام می‌کند. آرامش وجودم را فرا می‌گیرد، نفس عمیقی می‌کشم و خدا را شکر می‌کنم که به همت مردان فعال در مرکز فرمان مترو مسافران یکی از قطار‌ها به راحتی در راه مقصد خود در حرکت است.
فراموش نکنیم!
امروزه با وجود همه تاخیرها و مشکلات متروی تهران و بایدها و نباید‌ها در رابطه با بودجه و گسترش خطوط مترو باز هم روزانه تعداد زیادی از مسافران با این وسیله نقلیه در شهر جابه‌جا می‌شوند.
پس فراموش نکنیم زمانی که در قطار‌های مترو در انتظار رسیدن به مقصد هستیم اشخاصی به‌صورت 24ساعته در مراکز حساسی به دور از خانواده مشغول مراقبت از خطوط برای حفظ جان ما انسان‌ها هستند.
