ایران نامزدی برای این سمت تعیین کرده بود ولی به‌نظر می‌رسد تلاش زیادی برای برگزیده‌شدن وی انجام نداده است. با حمید ظاهری، سخنگوی پیشین اوپک و کارشناس مسائل انرژی در این زمینه گفت‌وگو کرده‌ایم.
- نقش و جایگاه ایران را در سازمان کشورهای تولیدکننده گاز چگونه میبینید؟
با توجه به تجربه‌ای که در اوپک دارم، ما باید در این زمینه تلاش همه‌جانبه داشته‌باشیم و فقط به عاملی برای کشورهای دیگر در این سازمان تبدیل نشویم. این هدف زمانی محقق می‌شود که ما علاوه بر فعالیت و ایفای نقش فعال در سازمان یادشده سهم مهمی در بازار داشته باشیم.
امروز که ما عضو سازمان کشورهای صادر‌کننده گاز شده‌ایم در واقع صادر‌کننده گاز نیستیم؛ این یعنی که ما فقط یک عضو هستیم و در عمل نقشی در بازار گاز نداریم. این مشابه شرایطی است که ما امروز در اوپک داریم؛یعنی ما به‌دلیل سهم کمی که در بازار نفت داریم نقش مهمی در این سازمان نداریم. البته ما دومین تولیدکننده نفت در اوپک هستیم ولی این مقام به‌دلیل خارج شدن غیررسمی عراق از سهمیه بندی اوپک است.
یعنی اگر عراق با تولید نفت از منابع خود به سطح تولیدی که در توان این کشور است برسد شاید جای ما را در مقام دوم بگیرد و یا در کنار ما قرار گیرد. در عین حال ما با کشور اول که عربستان سعودی است فاصله زیادی داریم که این فاصله خودبه‌خود نقش ما را در بازار کاهش‌می‌دهد و به همین دلیل و هرچند تصمیمات در اوپک با اکثریت مطلق است و نه نسبی ولی به هرحال نقش تولیدکننده عمده در بازار اهمیت دارد.
این تجربه در بدو تشکیل سازمان کشورهای صادر‌کننده گاز برای ما تکرار شده است؛ یعنی ما امروز صادر‌کننده نیستیم و سهمی در بازار به‌عنوان مقام دوم ذخایر گاز جهان نداریم.
- بر این اساس آینده را چگونه میبینید؟
براساس برنامه چشم‌انداز این سهم باید محقق شود ولی با توجه به شرایط سرمایه‌گذاری در کشور این هدف مشخص نیست که محقق شود یا خیر. اگر خواهان نقشی فعال در این سازمان هستیم باید سهم قابل‌قبولی در این بازار داشته باشیم.
- آیا این وضعیت نشان‌دهنده تضعیف جایگاه ایران در چنین سازمان‌هایی نیست؟
روسیه برنامه دقیق و درازمدتی برای بازار گاز دارد و همانگونه که عرض شد وقتی ما سهمی در بازار نداریم نمی‌توانیم سهمی هم در این سازمان داشته باشیم.
ما در حال حاضر چشم‌انداز روشنی نیز به‌دلیل سرمایه‌گذاری‌هایی که شده و آینده نگرانه باشد نداریم و طبیعی است که اگر این شرایط ادامه یابد به عاملی در بازار تبدیل می‌شویم که دیگران از ما برای رسیدن به اهدافشان استفاده می‌کنند.
