ارائه فناوری پیچیده با سادهترین شکل ممکن به بخش گسترده جامعه! دست کم در این زمینه در سال ۲۰۰۹ شاهد پیشرفتهایی بودهایم.
سال ۲۰۰۹ در چالش با بحران اقتصادی جهانی گذشت. با وجود این که بسیاری از ناظران فناوری اطلاعاتی معتقدند که بحران سنگین اقتصادی تاثیر چندانی بر رشد فناوری اطلاعاتی، مخابراتی و اینترنت نگذاشته است، باز میتوان تاثیر بحران را دید: میزان ارائه کالاها و فناوریهای جدید کاهش داشته است.
تاثیر محدودیت بودجه پژوهشی را کم کم میتوان در برخی از عرصهها دید. با وجود این، برخی از شرکتها میدانند که نباید در بحران، از بودجه پژوهش کاست. آنهایی که از بودجه تحقیق و نوآوری میزنند، چند سال بعد بحران دیگری به سراغشان میآید و از بازار پس میمانند. ورشکستگی و ادغام شرکتها در یکدیگر یکی از نشانههای این کوتاهی در گذشته است.
کاهش مصرف انرژی
یکی از مهمترین اقدامات اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۹ زیر فشار گذاشتن تولیدکنندهها و مصرفکنندهها برای پایین آوردن مصرف انرژی بود.
تلاش برای پایین آوردن مصرف انرژی و حفظ محیط زیست یکی از مسیرهای اصلی پیشرفت فناوری در حال حاضر است و هم از سوی سازمانهای حفظ محیط زیست و هم از سوی دولتها فشار زیادی بر تولیدکنندگان و مصرفکنندگان وارد میآید تا میزان مصرف انرژی را پایین آورند. در همین راستا سطح آگاهی عمومی برای استفاده آگاهانهتر از انرژی نیز بالاتر میرود.
تاثیر این سیاست را هماکنون میتوان در کالاهای جدید دید. به عنوان نمونه تلویزیونهای ال سی دی جدید که هم باریکتر هستند و هم سبکتر، مصرف برق پایینی دارند. انتظار میرود که تلویزیونهای پلاسما با دشواری زیادی در بازار روبرو شوند چون با مصرف بیشتر انرژی، گرمای زیادی نیز تولید میکنند.
اتحادیه اروپا در پی اجرای قانونی است که بر اساس آن دستگاههایی چون تلویزیون که مصرفکننده معمولا آنها را به صورت کامل خاموش نمیکند و در حال Stand-by میگذارد، پس از چهار ساعت باید به صورت خودکار کاملا خاموش شوند.
تلفنهای همراه هوشمند
تلفنهای همراه، دیگر تنها تلفن نیستند و شاید نام تلفن همه ارج و توانایی آنها را نشان ندهد. آنها دستگاههای چندمنظوره پیچیدهای هستند که کارهای بسیار زیادی را انجام میدهند که برقراری ارتباط تلفنی یکی از کارهای بسیار ساده آنهاست.
البته اکنون به آنها تلفن هوشمند (Smartphone)میگویند و شاید در آینده واژه تلفن نیز از نام آنها حذف شود.
اکنون با تلفن همراه نه تنها میشود تمام سرویسهای موجود چون تلفن ساده و یا تصویری، ارسال پیامک، عکس یا ویدئو را انجام داد، بلکه میتوان به رادیو گوش داد، ویدئو یا تلویزیون تماشا کرد، میتوان مجموعه عظیمی تا ۶۴ گیگابایت از MP3 یا کتابهای الکترونیکی به همراه داشت، میتوان با استفاده از ماهواره و نقشهها مسیریابی کرد، آدرسهای بسیار و تقویم الکترونیکی به همراه داشت، همه کارهای ممکن در اینترنت را انجام داد، دوربین عکاسی و فیلم برداری با کیفیت نسبتا خوب داشت، با آنها در فروشگاهها پرداخت کرد، ماشین حساب پیچیده داشت و یا حتی در فروشگاهها بارکد کالاها را خواند. به بیان دیگر، تلفن همراه تبدیل به یک کامپیوتر قدرتمند کوچک و بسیار پیچیده شده است.
کار با این تلفنهای پیچیده نیز آسانتر شده است. اپل (Apple) با iPhone دو سال پیش تحولی اساسی ایجاد کرد و مسیر جدید فناوری را نیز هم به بازار و هم به دیگر تولیدکنندگان نشان داد. اکنون اپل با iPhone 3GS جدید خود جایگاه خود را بیش از پیش محکم کرده است. شاید بزرگترین نوآوری اپل در این زمینه نه تنها ادغام بهتر و هماهنگ نرمافزارهای گوناگون در یک تلفن باشد، بلکه کاربرد موفق فناوری "فینگرتاچ" باشد که کار با تلفن را برای همگان هم آسان ساخته و هم ساخت دستگاهی زیبا بدون دکمههای گوناگون و ریز را ممکن ساخته است.
اکنون دیگر تولیدکنندهها نیز با ارائه تلفنهای هوشمند زیبای فینگرتاچ گام به بازار نهادهاند. نوکیا که بیشترین سهم بازار جهانی تلفن همراه (%۵۲) را در اختیار دارد و با ارائه مدلهای متنوع و جدید در هر چند ماه بازار را زیرورو میکند، با ارائه مدلهای جدید X6، X3،N97 و چند مدل دیگر تلاش در حفظ جایگاه برتر خود و رقابت با iPhone دارد. دیگران چون اریکسون، موتورولا، ال جی و سامسونگ نیز با مدلهای جدید همگی در این رقابت شرکت دارند. رقابتی که از دید نوآوری از سوی اپل دیکته شده است.
با تمام اینها انتظار از این تلفنها این نیز هست که مصرف انرژی پایین نیز داشته باشند که با امکانات بسیار این تلفنها در تضاد است. این چیزی است که تولیدکنندگان در تلاشند برایش پاسخی شایسته بیابند.
اینترنت موبایل
استفاده از اینترنت از طریق شبکه تلفن همراه شتاب زیادی گرفته است. سقوط تعرفهها از یک سو، بالا رفتن پهنای باند و ایجاد کاربردهای جدی از سوی دیگر باعث شده است که توجه کاربران اینترنت در سطح گسترده به این راه جلب شود. اکنون همه سرویسدهندههای بزرگ تعرفههای متنوع برای کاربران گوناگون ارائه میدهند. ارائه پهنای باند تا مرز ۱۵ MBit/s باعث ایجاد رقابت جدی میان شبکه تلفن همراه و شبکه DSL شده است. تماشای برنامههای تلویزیون یا فیلمهای سفارشی، استفاده از یوتیوب و فیس بوک و یا مسیریابی با کمک اینترنت از جمله سرویسهای مورد علاقه کاربران هستند.
اینترنت پرسرعت برای همه خانههای آلمانی
بنا بر اعلام دویچهوله، دولت آلمان طرحی را تصویب کرده است که بر اساس آن تمام خانههای آلمان در سراسر کشور تا سال ۲۰۱۸ باید به اینترنت پرسرعت (دست کم 10 MBit/s) دسترسی داشته باشند.
هماکنون در این مسیر شرکتهای بزرگ مخابراتی در جهت گسترش فناوری VDSL کارمیکنند که در ویرایش کنونی میتوان با سرعت 50 MBit/s به اینترنت وصل شد. در برخی شهرهای بزرگ هم اکنون میتوان این سرویس را دریافت کرد. البته این فناوری و دیگر روشهای انتقال پر سرعت اطلاعات، از دید فناوری تازگی ندارند. دشواری بر سر راه گسترش این فناوریها، تاکنون کمبود و یا نبود سرویسهای لازم بود. پرسش اساسی مصرف کننده در پنج یا شش سال پیش این بود که سرعت 50 MBit/s برای چه کاری لازم است؟ امروز برای این پرسش پاسخ داریم. اکنون سرویسهایی چون تلویزیون دیجیتال، بازیهای گروهی در شبکه، تماشای فیلمهای درخواستی و دیگر سرویسهای ویدئویی قابل عرضه به مردم هستند و برای آنها نیز تقاضای جدی وجود دارد. در این راستا شبکه تلفن و DSL (چه ADSL و چه VDSL) اکنون با شبکه تلویزیون کابلی با یکدیگر رقابت میکنند.
رایانههای کوچک و نت بوک
در کامپیوترها دیسکهای سخت مکانیکی به آهستگی جای خود را به دیسکهای ثابت الکترونیکی (SSD) میدهند. هر چند که این دیسکها هنوز قیمت بالایی دارند، اما شرکت کرهای ASUS با نت بوک بسیار کوچک EEE PC خود که دیسک SSD داشت در ابتدای سال 2009 راه را برای این دیسکها گشود.
سال ۲۰۰۹ سال ریزش بهای رایانهها و نوت بوکها نیز بود. هیچگاه نمیشد با بهایی زیر ۸۰۰ یورو یک رایانه متوسط خرید، در حالی که این روزها با ۳۰۰ یورو میشود یک رایانه کامل و قدرتمند داشت. اکنون نتبوکها (Netbooks) نیز به بازار آمده اند. اینها نوتبوکهای کوچکی با صفحه تصویرهای ۹، ۱۱ یا ۱۲ اینچ هستند و از همه امکانات یک رایانه برخوردارند. شرکت تایوانی Asus با EEE PC خود نخستین گام را برداشت و اکنون دیگر سازندهها نیز با نتبوکهای خود روانه بازار شدهاند.
برای سال ۲۰۱۰ انتظار میرود که بسیاری از نرمافزارها در شبکه وب در دسترس باشند و دیگر نیازی به نصب آنها روی رایانه شخصی نباشد. با بالا رفتن پهنای باند همگانی اکنون میشود با سرعت قابل قبولی کارهایی را در شبکه انجام داد که تاکنون تنها با نصب نرم افزارهایی چون آفیس امکان پذیر بوده است.
فناوری اطلاعاتی در اتومبیلها
شرکتهای اتومبیلسازی هر چند فناوری دیجیتال را در کالاهای خود همیشه به کار گرفتهاند، اما اکنون اتومبیلها با امکانات جالبی به بازار میآیند.
ب.ام.و و مرسدس بنز اکنون در مدلهای خود امکان دسترسی به اینترنت، سیستمهای رهیاب پیشرفته، هدایت اتوماتیک و مطمئن اتومبیل در هنگامی که راننده کنترل را از دست دهد، تعبیه کردهاند. توانایی حفظ فاصله ایمنی با اتومبیل جلویی و تنظیم سرعت و یا حفظ اتومبیل میان دو خط از نوآوریهای جالب تازه هستند. نصب دوربین در پشت و گوشه های سپرها که امکان دیدن گوشهها و یا پیاده رو را هنگام خروج از گاراژ میدهند، امکانات گوناگون در مسیریابهای ماهوارهای و بسیاری کاربردهای جالب دیگر، اتومبیل را کم کم به یک وسیله هوشمند تبدیل میکنند که دیگر تنها وسیله حمل و نقل نیست. البته این ویژگیها بهای اتومبیل را نیز به راحتی تا دو برابر و بیشتر بالا میبرند.
خلاصه کنیم: فناوری اطلاعاتی، مخابراتی و اینترنت با شتاب بیشتری محدوده تنگ افراد ویژه و متخصص را ترک میکنند و بیشتر و بیشتر وارد زندگی روزمره تمام افراد جامعه میشوند و همین یکی از دشوارترین سدهایی است که بر سر راه فناوریهای جدید قرار دارد:
ارائه فناوری پیچیده با سادهترین شکل ممکن به بخش گسترده جامعه! دست کم در این زمینه در سال ۲۰۰۹ شاهد پیشرفتهایی بودهایم.