این نخستین کتاب مطالعات کشوری است که از سوی ناشر کتاب های دانشگاهی، «سمت» منتشر می شود. هرچند کتاب های دیگری توسط اعضای هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران پیش از آن از سوی ناشران دیگری منتشر شده است.
سیاستگذاری فرهنگی در فرانسه حاصل چندین سال مطالعه و مشاهدات میدانی نویسنده است که سال ها رایزن فرهنگی ایران در فرانسه بوده است. علاوه بر این دکتر ایوبی آثار دیگری در حوزه مطالعات فرانسه دارد که از جمله آنها می توان به پیدایی و پایایی احزاب سیاسی در غرب و اکثریت چگونه حکومت می کند اشاره کرد. در این کتاب نقش دولت و قدرت های محلی در عرصه های هنری فرانسه به عنوان نخستین کشوری که وزارتخانه ای را به نام فرهنگ آفریده و سیاست گذاری فرهنگی جایگاهی درخوری در ساختمان دولت پیدا کرده بررسی شده است.
مقدمه ای که ژان کلود کریر نمایشنامه نویس معروف، کارگردان و منتقد بزرگ سینما و تئاتر فرانسوی بر این کتاب نوشته است از نکات قابل توجه و حائز اهمیت آن است.
دکتر حجت الله ایوبی علاوه که هم اکنون عضو گروه مطالعات فرانسه دانشکده مطالعات جهان است رایزنی فرهنگی ایران در فرانسه، معاونت اجتماعی وزارت کشور، ریاست موسسه فرهنگی اکو و تاسیس بنیاد شمس و مولانا را در کارنامه فعالیت های مدیریتی خود دارد.
استاد مطالعات فرانسه در بخشی از سخن مولف درباره اهمیت موضوع می نویسد: سیاست گذاری فرهنگی در فرانسه نه تنها برای دانشجویان رشته فرانسه شناسی بلکه برای همه آنها که دستی درامور فرهنگی دارند می تواند خواندنی باشد، چرا که نگاهِ فرانسوی به مدیریت فرهنگی از جهاتی با مدیریت فرهنگی در کشورمان قابل مقایسه است. دست کم می توان گفت پاره ای از دل مشغولی ها و نگرانی های سیاست گذاران فرهنگ در فرانسه با دغدغه های دیار ما یکی است.
وی به عنوان بخشی از این مشابهت اشاره می کند: آقای کارمیتز مدیر شرکت های بزرگ سینمایی ام کادو برای خیلی ها شناخته شده است. کارمیتز بسیاری از فیلم های سینمایی ایرانی بویژه فیلم های عباس کیارستمی را در فرانسه اکران کرده و به فیلم های به قول خودش عباس عشق می ورزد. از او پرسیدم چرا فیلم های ایرانی را دوست داری وچرا حاضری برای فیلم های آقای کیارستمی سرمایه گذاری کنی؟ پاسخ داد زیرا سینمای ایرانی به ما اجازه می دهد در مقابل سینمای هالیوود بیشتر مقاومت کنیم. آقای کارمیتز بر این باور است که راه مقابله با سینمای آمریکایی ساخت فیلم های پرخرج نیست، چرا که هیچ کشوری را یارای سرمایه گذاری به اندازه هالیوود نمی باشد. آقای کارمیتز امروز همان دل مشغولی بیش از پنجاه سال پیش آندره مالرو را دارد . مالرو هم می کوشید سینمای ملی را در برابر سینمای آمریکایی تقویت کند. مقابله ی با تهاجم فرهنگی آمریکا یکی از مهمترین دلیلِ هزینه کردِ دولت در عرصه ی هنری به ویژه امور سینمایی است. بی تردید یکی از اصول سیاست گذاری فرهنگی در کشورمان نیز مقابله با تهاجم فرهنگی غرب است.
دکتر ایوبی در مثالی دیگر آورده است: ژان کلود کریر که این نوشته را به مقدمه خود آراسته، در پاسخ به پرسش یکی از دانشجویان دانشکده مطالعات جهان در باره دلیل موفقیت سینمای ایران در غرب می گوید، وقتی که سینمای اروپا به تکرار رسیده بود سینمای ایران با سناریویی قوی و با سبکی نو ظهور کرد و سینما را از تکراری بودن نجات داد. کریر افزود سینمای ایران جهانی شد چون ریشه در جایی داشت. این سینما به همه جا سرکشید چون از جایی آمده بود ورنگ وبوی دیار خود را داشت.
از نگاهِ کریر آنها که خواستند بین المللی بشوند نتواستند. سینمایی بین المللی می شود که خودش باشد و برخاسته از فرهنگ و تمدن خویشتن و سینمای ایرانی اینگونه بود. این سخن کریر یکی از اصول سیاست گذاری فرهنگی در فرانسه است. فرانسوی ها هم مانند ما ایرانی ها نگران هویت و اصالت خویش اند و از جهانی شدن فرهنگ و آمریکایی شدن فرهنگ جهان به شدت بیمناکند. با جهانی شدن اقتصاد وباز شدن درها به روی هر کالایی از جمله کالاهای فرهنگی، فرانسوی های که نیک می دانستند اروپا در برابر کالاهای فرهنگی آمریکایی به زانو در خواهد آمد، شعار تمایز فرهنگی را در افکندند و اعلام کردند که کالاهای هنری به ویژه تولیدات دیداری و شنیداری کالایی هستند متمایز از دیگر کالاها ی تجاری . پس باید راه را بر ورود بی قید وبند کالاهای فرهنگی خارجی بست.
این اصل به تدریج به یکی از اصول سیاست فرهنگی در فرانسه تبدیل شد. دولت به صحنه آمد تا فرهنگ وهنر فرانسوی دچار بی هویتی نشود و از گزند بین المللی و جهانی شدن رهایی یابد. در روزگار کنونی، تمایز فرهنگی به تنوع فرهنگی ترجمه شده و به تصویب یونسکو نیز رسیده است. باز هم فرانسوی های نگران جهانی شدن فرهنگ آمریکایی اند. دولت باز هم به میدان آمد تا از فرهنگ ملی حمایت و پاسداری کند. دراین اصل هم ما با فرانسوی ها مشترکیم.
چند نمونه آمده، برخی از اصول سیاست گذاری فرهنگی در فرانسه است که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش نخست این کتاب اصول کلی حاکم بر سیاستگذاری فرهنگی در فرانسه بررسی می شود. آنگاه پس از بررسی سیر تاریخی ورود دولت به عرصه فرهنگ و هنر، برخی از اصول سیاستگذاری فرهنگی مانند تمرکز زدایی و حق تالیف بررسی می شوند. آنگاه سیاست های دولت در خصوص هنر های نمایشی، سینمایی، تجسمی و موسیقی بررسی می شوند. با توجه به گستردگی موضوع سیاست فرهنگی در این کتاب تنها به سیاستگذاری در عرصه هنری بسنده می شود.
