محمد ملاحسینی: تیسفون نام یکی از پایتختهای باستانی ایران است و در کشور عراق امروزی قرار دارد
این شهر در دوران اشکانیان به عنوان پایتخت غربی ایران در منطقه میانرودان بنا نهاده شد و در دوران ساسانی اهمیت خود را به عنوان مرکز قدرت سیاسی و اقتصادی حفظ کرد. پس از حمله اعراب به ایران، شهر تیسفون به تاراج رفت و رفتهرفته متروکه شد.
تیسفون در غرب رود دجله قرار داشته و هم پایتخت اشکانیان بوده و هم پایتخت ساسانیان. این شهر هم اکنون در 30 کیلومتری بغداد پایتخت کشور عراق قرار دارد.
تیسفون پایتخت زمستانی پادشاهان ایران بوده و بناهای آن یکی از باارزشترین بناهای به جا مانده از ایران باستان است و طاق معروف کسری یا طاق خسرو و یا ایوان مدائن در این شهر قرار دارد. این شهر در سال 637 میلادی به دست اعراب افتاد و گنجینه ساسانی در این شهر به غارت رفت.
طاق کسری یا ایوان خسرو عظیمترین بنای ساسانی و یکی از شاخصههای معماری جهان به شمار میآید. تیسپون یا طاق کسری در واقع برگردان ایوان مدائن به زبان عربی است.
این ایوان43 متر ارتفاع و 25متر پهنا دارد و بر دیوارهایی با قطر 4 تا 7 متراستوار است و در سال 1880 فرو ریخت. بر بدنه طاق کسری تصاویری از فتح شهر انطاکیه توسط ساسانیان نقاشی شده بود.
مهمترین قسمت این کاخ، که بقایای آن هنوز پابرجاست، ورودی اصلی آن است که به شکل ایوانی بلند روبه خارج ساخته شده بود و تالار مستطیل شکلی در پشت آن قرار داشته است.
طاق بزرگ هلالی قسمت مرکزی را میپوشاند و در طرفین بخش مرکزی که محور اصلی بنا را تشکیل میداد، راهروها، اتاقها و تالارها با پوشش گنبدی و گهوارهای قرار داشتند.
نور تالار اصلی به وسیله 150 دریچه تأمین میشده و طاق بزرگ ایوان کسری روی دیوارههای سرتاسری و بدون ستون بنا شده بود. قسمت جلویی هلالی بزرگ و بخشی از نمای اصلی کاخ هنوز پابرجا است.