همشهری آنلاین: کویر مرکزی یا دشت کویر با مساحتی به طول تقریبی ۸۰۰ کیلومتر و عرض ۳۲۰ کیلومتر در جنوب رشته کوه البرز در مرکز شمالی ایران قرار دارد
کویر مرکزی یا چاله کویر از شمال به دامنه‌های البرز مرکزی و شرقی و از غرب به جاده ارتباطی دامغان به جندق و کویر ریگ جن، از شرق به کوه‌های پیر حاجات و ازبک کوه و از جنوب به محور ارتباطی خور - طبس محدود میشود.
این منطقه وسیعترین کویر ایران است که از دامنه‌های جنوبی البرز تا مرکز ایران گسترش دارد بیابان‌های مروست، دامغان و خارتوران در این منطقه واقع شده‌اند.
نام آن از کویرهای وسیع واقع در آن گرفته شده است و قسمت عمده آن را باتلاق‌های وسیع فرا گرفته‌اند و پوشش گیاهی آن عمدتا در حاشیه باتلاق‌ها و از نوع گیاهان شور پسند (هالوفیت) می‌باشند.
در غرب این کویر دریاچه نمک قرار دارد. این کویر یکی از قطب‌های حرارتی زمین محسوب میشود. دمای آن در تابستان به ۵۰ درجه می‌رسد و گاهی اختلاف دمای بین روز و شب به ۷۰ درجه سانتیگراد می‌رسد.
قسمت عمده کویر مرکزی بیشتر در نواحی جنوبی و مرکزی پوشیده از باتلاق و در حواشی شرقی پوشیده از تلماسه‌ها و یا تپه‌های شنی می‌باشد. قسمت‌های غربی آن نیز پوشیده از خاک‌های رسی پف کرده عاری از پوشش گیاهی است.
ارتفاع متوسط این کویر از سطح آب‌های آزاد در حدود 700 متر می‌باشد که پست‌ترین نقطه در حدود 650 متر در نواحی مرکزی متمایل به شمال و بلندترین ارتفاع در شمال دریاچه نمک خور و بیابانک در حدود 838 متر می‌باشد.
عدم وجود پوشش گیاهی در عمده پهنه این کویر و وجود زمین‌های پست باعث شده که کوچکترین بارش سبب ایجاد باتلاق‌های مهیبی در این کویر گردد. از این رو عبور از این کویر بدون مطالعات لازم و بررسی دقیق ماه‌های بارش به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
در این کویر خاک‌های زرد و همچنین نمک سیاه به وفور دیده میشود. قسمتی از زمین‌های این کویر پوشیده از سوراخ‌هایی به شکل دهانه آتشفشان است که در اثر تبخیر سریع آب و پوکی جنس خاک ایجاد شده است. همچنین چند ضلعی‌های نمک در قسمت‌های جنوبی و مرکزی به وفور یافت می‌شوند.
