همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: از زمان‌های قدیم ایرانیان آجیلی داشته‌اند به نام لورک که آن را در شب یلدا همراه میوه‌های گوناگون صرف می‌کرده‌اند. این آجیل ریشه در آئین کهن رزرتشتی و سنن باستانی داشته و آجیلی بوده که از هفت مغز تشکیل می‌شده است. لورک شامل هفت نوع خوراکی مثل هفت نوع خشکبار یا هفت نوع سبزی بوده که در بیشتر آیین‌های ایرانی مورد استفاده قرار می‌گرفت امروزه نیز زرتشتیان در شب یلدا چنین آجیلی صرف می‌کنند. به باور کارشناسان این آجیل تقدسش را از انجمن هفت‌گانه امشاسپندان یا خدایان ایران باستان گرفته است.
تفاوت در آجیل‌های مناطق مختلف
امروزه اما آجیل شب یلدای ایرانیان را بیشتر همان آجیل‌های چهار مغز تشکیل می‌دهد و در هر منطقه به فراخور محصولی که وجود دارد نیز مغزی به آجیل‌های شب یلدا اضافه می‌شود به عنوان مثال در منطقه‌ای که بیشتر درختان گردو وجود دارد، گردو پایه اصلی آجیل شب یلدا است یا در منطقه‌ای که محصول بادام زمینی آن شهرت دارد، بادام زمینی از جمله مغزهای اصلی تشکیل دهنده آجیل است. در سایر مناطق و شهرهای بزرگ ایرانیان بیشتر از همان آجیل ۴ مغز مرسوم یا به صورت شیرین با شور استفاده می‌کنند.
خواص آجیل امروزی
در حال حاضر آجیل شب یلدا شامل فندق، بادام، پسته، گردو و برخی خشکبار دیگر نظیر کشمش و قیسی است. با این حال، ترکیبات آجیل همواره مختلف بوده و ضرورتی به مقید بودن به استفاده از این ترکیبات وجود ندارد و آنچه مهم است، اصل آجیل است. اما ترکیبی که امروزه استفاده از آن به عنوان آجیل در شب یلدا متداول است، سرشار از خواص بالا برای سلامتی است. این ترکیب متداول که شامل فندق، پسته، گردو و بادام می‌شود، فیبر بسیار بالایی دارد که به درمان یبوست، پیشگیری از انواع سرطان‌ها و چاقی و تعداد دیگری از بیماری‌ها کمک می‌کند. علاوه بر اینکه در آجیل ویتامین‌های A ، E ، B وجود دارد، این ترکیب، مواد مغذی فوق العاده‌ای هم دارد. از جمله این مواد مغذی می‌توان به فسفر، کلسیم، منیزیم و پتاسیم اشاره کرد. آجیل شب یلدا همچنین برای درمان افسردگی، ریزش مو، چین و چروک‌های پوستی و گرفتگی عضلات مفید است. در این مطلب به عناصر متداول آجیل شب یلدا و خواص آن‌ها اشاره می‌کنیم.
فندق
اگر چه امکان دارد باورش سخت باشد اما می‌توان گفت که فندق از خواص و فواید شگفت انگیزی برخوردار است. فندق بر حرکات روده تاثیر مثبت می‌گذارد. این مغز مغذی حاوی فیبر رژیمی است و می‌تواند به عنوان میان وعده مصرف شود. فندق در کمک به کاهش وزن موءثر است، این آجیل از بدن در برابر آسیب سلولی محافظت می‌کند، کلسترول را کاهش می‌دهد، حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد، به سلامت قلب کمک می‌کند و التهاب را کاهش می‌دهد.
پسته
پسته بسیار مقوی و دارای ویتامین‌های B۱، B۲ و E و املاح معدنی است. همچنین مغز پسته، حاوی مقدار زیادی پروتئین گیاهی، مواد نشاسته‌ای غنی و مواد معدنی نظیر روی، پتاسیم و منیزیم است که بسیاری از نیازهای بدن را تأمین می‌کند. مغز پسته به علت داشتن آهن خون ساز است و کسانی که به کم خونی مبتلا هستند می‌توانند برای رفع کم خونی پسته مصرف کنند.پسته عملکرد معده را نیز تقویت می‌کند. خوردن این آجیل همچنین برای افزایش حافظه و تقویت ذهن مفید است. از دیگر خواص پسته پایین آوردن کلسترول بد خون و افزایش میزان کلسترول خوب است. خوردن پسته به دلیل وجود مواد آنتی اکسیدان و انواع ویتامین‌ها در پیشگیری از سرطان موءثر است.
بادام
بادام سرشار از پروتئین و منبعی غنی از چربی‌های سالم، اسیدهای چرب امگا ۳ و ویتامین‌ها به ویژه ویتامین E و مواد معدنی مانند منیزیم و فسفر است. خوردن این آجیل می‌تواند به بهبود ایمنی بدن کمک کند و وجود فیبر در بادام به بهبود متابولیسم (سوخت وساز) کمک می‌کند. بادام انرژی را افزایش داده، قلب را تقویت می‌کند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی و کلسترول را کاهش می‌دهد.
گردو
گردو سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است که برای سلامت قلب مفید است. این میوه همچنین حاوی آنتی اکسیدان، فیبر و مواد معدنی ضروری مانند مس و منگنز است. گنجاندن یک مشت گردو در رژیم غذایی می‌تواند یک انتخاب مغذی باشد. گردو التهاب را کاهش می‌دهد، برای سلامت روده مفید است، خطر ابتلا به برخی از سرطان‌ها را کاهش می‌دهد، از کنترل وزن پشتیبانی می‌کند و به کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ کمک می‌کند.
کشمش
کشمش یا انگور خشک سرشار از آهن، پتاسیم و آنتی اکسیدان است. کشمش را می توان به بلغور جو دوسر، ماست اضافه کرد یا در پخت برای شیرینی طبیعی استفاده کرد. کشمش فشار خون را مدیریت می‌کند، هضم غذا را بهبود می‌دهد و به درمان کم خونی کمک می‌کند.
زردآلوی خشک یا قیسی
زردآلو خشک یا قیسی منبع خوبی از ویتامین A، پتاسیم و فیبر غذایی است. این میوه یک میان وعده شیرین و رضایت بخش است و همچنین می‌توان آن را خرد کرد و به سالادها اضافه کرد یا همانگونه که در کشورمان مرسوم است به عنوان بخشی از ظرف آجیل شیرین در نظر گرفت. قیسی سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند، سلامت دستگاه گوارش را ارتقا می‌دهد و سلامت پوست را حفظ می‌کند.
بیشتر بخوانید: