که وزیر بهداشت در روزهای اخیر با اشاره به برگزاری جلساتی در مورد بررسی وضعیت آب تهران گفته بود اقدامات زیادی در این زمینه صورت گرفته و وضعیت آب تهران این هفته به مردم اعلام میشود؛ چرا که نباید مردم در سرگردانی به سر ببرند و خوشبختانه وزارت بهداشت وزارتخانهای است که مردم آن را قبول دارند.
در این میان سرفصل موضوع آلوده بودن آب تهران ابتدا در شورای شهر تهران آغاز شد که در آن جلسه به آثار مضر آن بر جنین و اینکه توصیه میشود مردم آب معدنی مصرف کنند توجه شد، هرچند که طرح این مسئله با رد این موضوع از سوی وزارتخانههای نیرو و بهداشت مواجه شده بود اما در حال حاضر بهنظر میرسد موضوع نیترات بیش از حد در آب مسئلهای نیست که بشود به راحتی از کنار آن عبور کرد.
با این حال محمدرضا محمودی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری تهران در این مورد به ایلنا توضیح داد: پدیده افزایش نیترات بیش از حد مجاز هنگامی رخ میدهد که بارندگی کم بوده و برداشت از آبهای زیرزمینی افزایش یابد.
خشکسالی و بارندگی کم در طول سالجاری احتمال رخدادن پدیده نیترات را افزایش میدهد چرا که هر قدر آب موجود در حوضههای زیرزمینی بیشتر شود میزان نیترات نیز کاهش مییابد. وی ادامه داد: برداشت بیش از حد از آبهای زیرزمینی توسط تهرانیها پدیده دیگری را نیز باعث شده که آن فرونشست زمین است.
البته دردسر به همینجا ختم نمیشود؛ چون به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری تهران در قسمتهای جنوب غرب تهران در محدوده مهرآباد به سمت جنوب غرب، بهدلیل برداشت بیرویه از سبد آبهای زیرزمینی، زمین شکننده شده است.
این مسئله هم منجر به فشرده شدن لایههای زمین به روی هم شده و سطح زمین را پایین میآورد، به همین دلیل در قسمتهایی از منطقه حتی تا 30سانتیمتر فرونشست خطرناک رخ داده است.
عوارض و بیماریها
کـارشنـاسان، آلایندههای آبهای تهران را نیترات و فسفات با درصدهای بین 25تا 45 درصد عنوان میکنند. این در حالی است که دکتر ایرج خسرونیا، رئیس جامعه پزشکان داخلی ایران در گفتوگو با همشهری، معتقد است: میزان نیترات باید 10میکروگرم در هر 100سیسی باشد اما بهنظر ما چند برابر بیش از حد طبیعی است.به گفته وی مهمترین عارضه نیترات در بدن اختلال در سامانه اکسیژنرسانی است.
دکتر خسرونیا ادامه میدهد: کسانی که به میزان زیادی از آب حاوی نیترات استفاده میکنند، این ماده روی گلبولهای قرمز آنها مینشیند که بهتدریج و در نتیجه این اتفاق اکسیژنرسانی به نسوج هم مختل میشود بهطوری که اکسیژن به میزان کافی به قلب، ریه و مغز نمیرسد.
رئیس جامعه پزشکان داخلی با اشاره به اینکه در نتیجه این اتفاق، شخص دچار اختلال حواس میشود، توضیح میدهد: درد ناحیه قلب، تنگی نفس و اختلال حواس از عوارض مهم وجود نیترات در بدن هستند که گاهی اوقات تشخیص علت این عوارض برای پزشک هم دشوار است.
وی در توضیح دیگر عوارض نیترات ادامه میدهد: تأثیر نیترات در خون را هم نباید نادیده گرفت چون این ماده با هموگلوبین ترکیب میشود و اکسیژنرسانی را مختل میکند.همچنین به گفته وی زمانی که درصد نیترات در آب از 50درصد بالاتر برود، موجب اختلال گاستریت و بروز سرطان گوارش در افراد میشود که این بیماری در افرادی که مشکلات گوارشی دارند، شایعتر است.
به عقیده رئیس انجمن پزشکان داخلی وجود هر گونه املاحی در آب و مواد غذایی موجب بروز مسمومیت در افراد میشود و این مسمومیتها به اشکال مختلف بروز میکند، اما با این همه در حالت کلی وجود این ترکیبات موجب ایجاد کمخونی، سیانوز، اختلال تنفسی، اسهال و یبوست شده و در درصدهای بالاتر در مغز رسوب خواهد کرد.
نیترات از کجا میآید؟
در این میان مهندس اکبر رحمانی، کارشناس بهداشت محیط نیز با اشاره به اینکه نیتراتهای موجود در پسابها حاصل استفاده از شویندههاست، توضیح میدهد: انواع شویندهها کلا دارای ترکیبات نیتروژن هستند و از سمیت بالایی برخوردارند و این ترکیبات هم بهشدت اکسیژن موجود در آب را تخریب میکنند چون آزاد هستند.
وی با بیان اینکه پایین آمدن حجم اکسیژن هم در مرحله اول منجر به از بین رفتن آبزیان میشود، ادامه میدهد: علاوه بر این افزایش نیترات منجر به رشد سریع خزهها و گیاهان آبزی میشود که این گیاهان هم با سرعت زیادی اکسیژن آب را مصرف میکنند.
اما به عقیده رحمانی، از همه مهمتر این است که نیترات منجر به تخریب منابع آبهای سطحی و زیرسطحی میشود؛ آبهایی که آب شرب مردم هستند و اگر مقدار نیترات در این آبها بیش از حد استاندارد باشد، تصفیه آن هم برای تصفیهخانهها مشکل میشود.