در سرطان‌های اورولوژی علاوه بر آنکه گروهی از عوامل ارثی در آن دخیل هستند، محیط و شرایط کاری نیز می‌توانند در بروز آنها مؤثر باشند. بدین ترتیب افرادی که با مواد شیمیایی سر و کار دارند،
مانند کارخانه‌های لاستیک‌سازی و رنگ‌سازی در معرض ریسک ابتلا به سرطان‌ها قرار دارند که برای این افراد توصیه می‌شود به‌طور منظم تحت کنترل آزمایش‌های ادراری و تست‌های تصویربرداری از کلیه و مثانه باشند.
دکتر سیمین وحیدی، متخصص جراحی کلیه و مجاری ادرار به خبرنگار همشهری گفت: سن بروز سرطان مثانه 60 تا 70سالگی ذکر شده است امادر ایران سن شروع این بیماری از دهه ششم و هفتم به دهه سوم کاهش پیدا کرده است.
وی افزود: با توجه به افزایش شیوع سرطان مثانه در کل کشور، بیمارانی که تومور مثانه دارند عمدتاً با علائم پیشرفته به ما مراجعه می‌کنند؛ یعنی موقعی که تومور بزرگ شده یا از دیواره مثانه فراتر رفته و به غده‌های لنفاوی و نقاط دیگری از بدن سرایت کرده است.
وی افزود: این بیماری در واقع در محیط‌های صنعتی، کشورها و شهرهای صنعتی شیوع بالاتری را دارد. اگر چه امروز ثابت شده که سیگار عامل سرطانزایی مثانه است ولی قرار گرفتن در معرض انگل «شیستوزوماهماتوبیوم» در محیط‌های صنعتی که با لانه‌گزینی در بافت مثانه سبب افزایش احتمال بروز سرطان مثانه می‌شود، نیز بسیار حائزاهمیت است.
وی افزود: به‌طور‌کلی قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی از قبیل مواد شیمیایی موجود در پارچه، لاستیک، رنگ‌و نقاشی و همچنین مواد شیمیایی موسوم به آمین‌های آروماتیک، ریسک ابتلا به این نوع سرطان را بالاتر می‌برد.
همچنین افرادی که یک بار به این سرطان دچار شده‌اند شانس بیشتری برای ابتلای دوباره به آن را دارند. وی در ادامه با اشاره به انواع سرطان مثانه عنوان می‌کند: سرطان‌های مثانه به سطحی، مهاجم و متاستاتیک تقسیم می‌شوند.
خوشبختانه اغلب سرطان‌های مثانه سطحی هستند؛ یعنی در سطح مثانه رشد می‌کنند و معمولاً به درمان‌های تراش و سوزاندن جواب می‌دهند ولی متأسفانه 50درصد از این سرطان‌ها در سال اول پس از تراشیدن یا سوزاندن مجدداً رشد می‌کنند، همچنین 15درصد از این تومورهای سطحی بعد از عود عمیق می‌شوند و به داخل مثانه فرو‌می‌روند.
احتمال 7 برابری ابتلای سیگاری‌ها به سرطان مثانه
دکترسیمین وحیدی با اشاره به مهم‌ترین علت ابتلا به این سرطان گفت: سیگاری‌ها 4تا 7 برابر افراد غیرسیگاری به این نوع سرطان دچار می‌شوند چون مواد سمی تولید شده به واسطه کشیدن سیگار باید از راه ادرار دفع شود، بنابراین،
این مواد سمی برای مدت زیادی در ادرار جمع می‌شوند که میزان غلظت آن هزار برابر خون است و با تحلیل جداره مثانه باعث ایجاد سرطان مثانه می‌شود. تومور مثانه جزء تومورهای شایع دستگاه ادراری است.
یکی از علل مهم ابتلا به سرطان مثانه و در واقع مهم‌ترین علت آنکه در همه منابع علمی به آن اشاره شده، کشیدن سیگار است. می‌توان گفت افزایش مصرف سیگار در ایران به‌خصوص در سنین پایین باعث کاهش سن ابتلا به تومور مثانه شده است.
در ایران ما متأسفانه چندین سال است با بیمارانی مواجه می‌شویم که در سنین پایین‌تر به سرطان مثانه مبتلا می‌شوند و متأسفانه در سابقه این بیماران مصرف مواد‌مخدر به‌خصوص تریاک به کرات دیده شده است.
شایع‌ترین بیماری‌های اورولوژی سنگ مجاری ادراری و بزرگی پروستات است که براساس آمارهای موجود بین 30 تا 35 درصد از فعالیت متخصصان اورولوژی را درمان سنگ‌های ادراری تشکیل می‌دهد. همچنین حدود 30درصد فعالیت‌های این متخصصان را درمان پروستات دربرمی‌گیرد.
وی افزود: امروزه درمان سنگ‌های ادراری به‌صورت جراحی باز تقریبا منسوخ شده و به وسیله دستگاه سنگ شکن برای سنگ‌های کوچک و همچنین از آندیورولوژی استفاده می‌شود. در مورد درمان پروستات در حال حاضر از درمان‌های دارویی و غیرتهاجمی استفاده می‌شود و تقریبا اعمال جراحی بزرگ و پرعارضه در این زمینه دیگر جایگاهی ندارد و در گروهی از بیماری‌های دستگاه ادراری که مادرزادی است، بررسی‌های ژنتیک در تشخیص بموقع آنها مؤثرند.
این‌متخصص‌کلیه ومجاری‌ادرارخاطرنشان کرد: افرادی که دارای کلیه پلی کیستیک هستند باید در انتخاب همسر دقت‌کنند؛ چرا که قطعا فرزندان آنها نیز به این بیماری مبتلا می‌شوند. بنابراین انجام آزمایش‌های ژنتیک برای این افراد قبل از ازدواج ضروری است.
وی افزود: درصورتی که فرزندی از یک خانواده مبتلا به برگشت ادرار از مثانه به کلیه باشد، 40 تا 50 درصد ریسک ابتلا در فرزندان بعدی خانواده نیز وجود دارد، بنابراین والدین باید هنگام بارداری به این مسئله توجه داشته باشند و در هنگام تولد فرزندان بعدی آزمایش‌های ادراری و سونوگرافی را به‌منظور تشخیص بیماری در کودک انجام داده و از همان ابتدا برای درمان اقدام کنند.
وحیدی گفت: در گروهی از بیماری‌های اورولوژی مانند سنگ‌های مجاری ادراری، مصرف زیاد مایعات و همچنین کاهش مصرف نمک مؤثر است. همچنین بر حسب جنس سنگ توصیه‌های مخصوصی ارائه می‌شود. وی با بیان اینکه 85درصد سنگ‌های مجاری ادراری از جنس کلسیم اوکسالات هستند، گفت: کم مصرف کردن کلسیم به‌منظور جلوگیری از تشدید سنگ‌های ادراری به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.
مشاهده خون در ادرار می‌تواند علامت سرطان مثانه باشد
مشاهده خون در ادرار می‌تواند نخستین علامت سرطان باشد و بیمار هیچ درد و ناراحتی را احساس نمی‌کند. فقط در مواردی ممکن است تکرر ادرار نیز دیده شود. این خونریزی چون با ادرار ترکیب می‌شود کمی تغییر رنگ می‌دهد که ممکن است فرد به این مسئله توجه نکند چون در طول زندگی با مصرف آب یا عدم‌مصرف آن رنگ ادرار ممکن است تغییر کند.
وی اضافه می‌کند: در مراحل اولیه این خونریزی کم است و با ادرار رقیق می‌شود ولی این بیماری واقعاً علامت دیگری ندارد. اگر بیمار با دیدن نخستین علامت خون در ادرار به پزشک مراجعه کند، تومور در مرحله اولیه تشخیص داده می‌شود و اقدامات درمانی روی بیمار صورت می‌گیرد، در این صورت بیمار می‌تواند طول عمر کاملاً طبیعی داشته باشد.
ما برای درمان تومورهای سطحی با یک آندوسکوپی یعنی با فرستادن دستگاهی داخل مثانه تومور را کاملاً درمان می‌کنیم ولی در مراحل پیشرفته در اغلب اوقات یا باید کل مثانه را برداریم یا مجرای ادراری را. گاهی نیز باید از روده، مثانه بسازیم که این برای بیمار بسیار مشکل خواهد بود.
سرطان مثانه 5/2 برابر در مردها بیشتر است
سرطان مثانه چهارمین سرطان شایع در میان مردان و هشتمین سرطان شایع در میان زنان است. تخمین زده شده در کشوری که 250میلیون جمعیت دارد سالانه حدود 65هزار مورد جدید ابتلا به سرطان مثانه گزارش می‌شود که 13هزار نفر از آنها به‌علت ابتلا به این تومور جان خود را از دست می‌دهند.
این سرطان تقریباً در مردان 5/2 برابر بیشتر از زنان گزارش شده است ولی زنان بیشتر در اثر این بیماری می‌میرند. متخصصان اورولوژی تأکید می‌کنند که تاکنون در منابع علمی در مورد ریسک فاکتورهای ابتلا به این تومور عوامل متعددی ذکر شده که هنوز تأثیر آنها در ابتلا به سرطان مثانه به اثبات نرسیده است.
