استقبال از اسکار

جرمی رنر در «گنجه درد»

صحنه‌ای از «روبان سفید»

سمیرا حمیدی

پای صحبت مریل استریپ؛ هیچ‌وقت نمی‌دانی فردا چه خواهد شد

مریل استریپ، بازیگر کهنه‌کار سینما هنوز هم پس از چهار دهه حضور در سینما در نقش‌های متفاوت ظاهر می‌شود. او تا به حال 16 بار نامزد دریافت جایزه اسکار شده و در این زمینه رکورددار است. وی که تا به حال دو بار موفق به دریافت این جایزه شده، امسال هم برای کمدی خانوادگی «جولی و جولیا» نامزد دریافت جایزه است. در فیلم، او نقش زنی میان‌سال به نام جولیا را دارد که شیفته هنر آشپزی می‌شود و کتاب پرخواننده‌ای هم دراین باره می‌نویسد. او چند هفته قبل جایزه بهترین‌بازیگر نقش کمدی جوایز گلدن گلوب (کره طلایی) را برای این فیلم دریافت کرد.

• جلوی دوربین چگونه تبدیل به جولیا چایلد شدید؟

جولیا چایلد قبل از این بخش مهمی از فکر و زندگی مرا تحت تأثیر قرار داده بود و آشنایی خوبی با او داشتم، کتاب او را هم خوانده‌ام. بسیاری از حالات و رفتارش مرا به یاد مادرم می‌اندازد. احساس می‌کنم او خیلی شبیه مادرم است.

• یعنی فکر می‌کنید فیلم نوعی ستایش از مادران است؟

می‌توان فیلم را این‌طوری هم دید و در باره‌اش قضاوت کرد. مادر من هم عشق و اشتیاقی شبیه جولیا به زندگی داشت. او هر روز برای خودش برنامه خاصی داشت و خیلی دقیق به امور خانه می‌رسید. همیشه تحت تأثیر رفتار و کارهایش بودم.

• جولیا چایلد در فیلم به صورت زنی با دید باز و روشن به تصویر کشیده می‌شود. شما هم همین طور هستید؟ 

[می‌خندد.] شما در فیلم شخصیت ایده‌آلی از جولیا چایلد می‌بینید، اما من مطمئن هستم که او بعضی وقت‌ها ذهن و دید تاریک و سیاه هم داشت. ولی در کل ترجیح می‌دهم خودم را با او مقایسه نکنم.

• از آنجا که شما در فیلم نقش یک کدبانو را بازی می‌کنید، بلافاصله این سؤال مطرح می‌شود که در خانه آشپزی هم می‌کنید و اعضای خانواده دست پخت شما را می‌خورند؟

بعضی وقت‌ها بله. قبلاً بیشتر آشپزی می‌کردم. اما وقتی شما چهار تا بچه دارید، پخت و پز برایتان مثل یک مسئله بزرگ می‌شود. هر یک از آنها سلیقه و ذائقه خودشان را دارند که متفاوت با بقیه است. ولی همیشه از غذایی که می‌پزم راضی هستند.

• کارنامه سینمایی‌تان پربار و باشکوه است، اما آیا هیچ وقت بخش‌های منفی حرفه بازیگری ناراحتتان نکرده است؟

هر کاری جنبه‌های مثبت و منفی خودش را دارد و باید تلاش کرد تا همیشه مثبت بود و مثبت دید. من خیلی وقت‌ها بیشتر بی‌کار بوده‌ام تا اینکه بخواهم سر صحنه فیلم‌برداری باشم. اما همین نکته جنبه مثبت برایم داشته است، زیرا توانسته‌ام وقت بیشتری را با اعضای خانواده‌ام بگذرانم. یکی از اصول اولیه در ارتباط با کار حرفه‌ای‌ام این بود که بتوانم وقت کافی در اختیار خانواده‌ام بگذارم.

• بزرگ‌ترین ضرر بازیگر بودن چیست؟

تو هیچ وقت نمی‌دانی فردا چه خواهد شد. آیا نقش بهتری به من پیشنهاد می‌شود؟ آیا مدت زمان زیادی بی‌کار خواهم ماند؟ آیا به‌قدر کافی پس انداز دارم که بتوانم یک سال آینده را از نظر مالی، بدون دغدغه سر کنم؟ می‌دانید، نداشتن اطمینان چیزی است که هیچ وقت شما را رها نمی‌کند و نمی‌گذارد که راحت باشید. این مسئله فقط اختصاص به تازه واردها ندارد. حتی من که سال‌های زیادی است در این حرفه هستم، با این مشکل سروکار دارم.

مهبد آستانی

جیمز کامرون در باره «آواتار» صحبت می کند؛ باید از آنچه می سازی راضی باشی

«آواتار»، جدیدترین ساخته سینمایی جیمزکامرون اولین فیلم بلند داستانی او در دوازده سال اخیر است. بعد از «تایتانیک» این فیلم‌ساز فیلم داستانی دیگری را کارگردانی نکرد. کار پیش تولید «آواتار» از همان زمان شروع شد، ولی بحث ساخت آن به صورت جدی از پنج سال قبل مطرح شد. این فیلم علمی- تخیلی قصه فضانورد معلولی را تعریف می‌کند که راهی منطقه‌ای دور در کهکشان می‌شود تا به همکاران خود کمک کند تا یکی از مشکلات فضایی خود را حل کنند. وی پس از ورود به این منطقه، سر از یک دنیای خیالی
در می‌آورد که شباهتی به دنیای واقعی ندارد. «آواتار» در مراسم کره طلایی (گلدن گلوب) جوایز بهترین فیلم درام و کارگردان را گرفت. این فیلم در مراسم اسکار رقیب اصلی درام ضدجنگ «گنجه درد» است.

فکر کارگردانی «آواتار» را از خیلی وقت پیش در ذهن داشتید؟بله، اما از مرحله تفکر در باره ساخت فیلم تا بحث جدی پیرامون تولید آن، فاصله زیادی وجود دارد. راستش را بخواهید، اولین بار در دهه 1970 میلادی و در آغاز فعالیت‌های سینمایی‌ام بود که به فکر ساخت آن افتادم و حتی می‌خواستم نوشتن فیلم‌نامه آن را شروع کنم. در ذهنم داستان‌هایی را خلق می‌کردم که اختصاص به دنیایی دیگر داشتند. موجودات این داستان‌ها خیلی خاص و منحصر به فرد بودند. در سال 1977 فیلم‌نامه‌ای نوشتم که حال و هوایی علمی- تخیلی داشت. این فیلم‌نامه هیچ‌وقت تبدیل به فیلم نشد، ولی همیشه می‌خواستم آن را کارگردانی کنم. نمی‌دانم چه‌طور شد که از دوستدار قصه‌های علمی - تخیلی به فیلم‌ساز این نوع (ژانر) سینما تبدیل شدم.

• آن فیلم‌نامه بعداً تبدیل به فیلم‌نامه «آواتار» شد؟

خیر، فقط از بعضی جنبه‌ها شبیه آن بود. می‌دانید، وقتی به «آواتار» فکر می‌کردم، می‌دانستم که برای تولید آن نیازمند یک فناوری پیشرفته هستم. در آن زمان صنعت سینما هنوز به ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چنین فناوری‌ بالایی دست پیدا نکرده بود. در ضمن می‌خواستم این فیلم را به شیوه سه بعدی بسازم. کارگردانی «بیگانه‌ها» به نوعی تمرینی برای ساخت «آواتار» بود.

• در طول این سال‌ها، قصه‌‌ای که در ذهن خود داشتید تغییراتی هم کرد؟

خیلی کم. نکته مهم برایم این بود که ضمن بهره‌گیری از فناوری جدید و پیشرفته، قصه فیلم شخصیت‌پردازی خوبی هم داشته باشد. احساسم این است که هر نویسنده‌ای هنگام نوشتن قصه یا فیلم‌نامه خود عاشق شخصیت‌هایی می‌شود که خلق کرده است. به همین دلیل، با حساسیت زیادی بازیگران نقش‌های مختلف فیلم‌هایم را انتخاب می‌کنم. این نقش‌ها را بازیگرانی باید بازی کنند که بتوانند شما را به‌خوبی تحت‌تأثیر خود قرار دهند. برای همین است که می‌گویم سام (وورتینگتن، بازیگر اصلی «آواتار») نقش خودش را خیلی خوب بازی کرده است. این نکته در مورد بقیه بازیگران هم صدق می‌کند.

• وقتی مدت زمانی طولانی با قصه و شخصیت‌های «آواتار» زندگی کردید، دور شدن از آنها سخت نبود؟

نکته مهم این است که شما از آنچه که ساخته‌اید احساس رضایت کنید. وقتی این احساس باشد، دور شدن از آن آدم‌ها و قصه کار خیلی سختی نخواهد بود. برایم این مسئله اهمیت خیلی زیادی داشت که بتوانم آنچه را که در ذهنم داشتم، در جلوی دوربین به درستی به تصویر بکشم.

• این روزها جلوه‌های ویژه و تکنیک‌های پیشرفته کامپیوتری حرف اول را در فیلم‌سازی می‌زنند. شما از این فناوری چگونه برای اینکه در خدمت قصه فیلم باشد، استفاده می‌کنید؟

بهترین فناوری آن است که ضمن خلق جادوی خود، به هیچ وجه روی پرده سینما خودش را به رخ نکشد. این فناوری باید به کمک قصه بیاید و بدون اینکه حالت نمایشی پیدا کند، ناپدید شود. این همان کاری است که سعی کردم در «آواتار» انجام دهم. در «تایتانیک» هم چنین اتفاقی افتاد. در فیلم‌هایی که می‌سازم نهایت تلاشم را می‌کنم تا تعادل بین قصه و تکنیک را رعایت کنم. انجام این کار در «آواتار» خیلی سخت بود و داشتم روی لبه تیغ حرکت می‌کردم. می‌خواستم این فناوری در خدمت قصه فیلم باشد و نه بیشتر.

• «آواتار» قسمت‌های دوم و سوم هم خواهد داشت؟

صددرصد! همین روزها نگارش فیلم‌نامه دومین قسمت آن را شروع می‌کنم.

مهکامه درودی