مواظب تابلوی نقاشی‌ات باش!

چند وقت پیش در موزه متروپُلیتَن نیویورک، خانمی که داشت تابلوهای به نمایش درآمده را تماشا می‌کرد تعادلش را از دست داد و روی تابلوی «بازیگر» پیکاسو افتاد و باعث شد تابلو پاره شود. پارگی آن حدود 14و نیم سانتی‌متر است، اما خوشبختانه می‌شود آن را ترمیم کرد. مسئولان موزه گفته‌اند ترمیم این پارگی احتمالاً تا بهار طول می‌کشد.

چند سال پیش هم اتفاقی شبیه به این افتاد. صاحب تابلوی «رؤیا»ی پیکاسو که عادت داشت با حرارت و حرکت دست‌هایش حرف بزند، در یک مهمانی داشت برای دیگران حرف می‌زد که آرنجش محکم به تابلو خورد و آن را سوراخ و پاره کرد. این اتفاق درست بعد از زمانی افتاد که او تصمیم گرفته بود تابلو را به قیمت بی‌سابقه 139میلیون دلار بفروشد. وقتی معامله به‌هم خورد، او تصمیم گرفت تابلو را ترمیم کند.

«رؤیا»، اثر پیکاسو

ترمیم پارگی تابلوهای نقاشی نفیس کار ظریف و بسیار دقیقی است که البته روش‌های گوناگونی هم دارد. یکی از راه‌ها این است که دو لبه پارگی را کنار هم قرار می‌دهند و زیر آن یک تکه از پارچه مشابه آن می‌چسبانند. در شیوه‌ای دیگر تار و پود قسمت‌های پاره شده را دوباره به هم می‌تابانند. برای این کار دو قسمت پارگی را زیر میکروسکوپ قرار می‌دهند تا تارهایی که باید به همدیگر وصل شوند مشخص شوند. تکه‌های خیلی ریز رنگ هم که به تار و پودها وصل هستند باید از آنها جدا شوند تا زمانی که ترمیم تمام شد، آنها را سر جایشان بچسبانند. برای این کار، ترمیم‌کننده‌ها نقشه دقیق پوسته‌های رنگ را که از تار و پودها جدا می‌‌شوند، ترسیم می‌کنند تا بعداً آنها را درست سرجایشان بچسبانند.

گاهی اتفاقی که برای تابلو می‌افتد باعث می‌شود بعضی از تار و پودها کشیده شوند و بعضی‌هایشان هم فشرده؛ برای همین موقع ترمیم، بعضی از این تار و پودها باید کوتاه شوند و به بعضی از آنها هم باید نخ هم‌جنس خودشان اضافه شود. گاهی هم تابلو در بعضی جاها آن‌قدر کشیده می‌شود که تصویر آن، شکل اصلی‌اش را از دست می‌دهد. برای ترمیم این نوع صدمه‌ها، از رطوبت استفاده می‌شود. رطوبت قطر الیاف را بیشتر و در عوض طولشان را کمتر می‌کند. این‌طوری قسمت‌هایی از بوم که برآمده شده‌اند صاف می‌شوند.

«بازیگر»، اثر پیکاسو

در بعضی شیوه‌های ترمیم، پشت بوم، در قسمت پاره شده، نخ‌هایی می‌چسبانند تا درز محکم‌تر خودش را نگه دارد.

نکته مهم درباره این شیوه‌های ترمیم این است که کاملاً قابل بازگشت هستند. در نتیجه هیچ‌وقت در جریان ترمیم، کار صدمه‌ای دائمی نمی‌خورد. در ضمن اگر در آینده شیوه‌های بهتری برای ترمیم پیدا شود، می‌شود از آنها برای ترمیم بهتر آن تابلو استفاده کرد.