به دنبال جای مناسبی بودم تا بتوانم به‌آسانی تا دوردست‌ها را زیر نظر بگیرم؛ اصطلاحا دنبال افق بازی در غرب بودم.
همان هنگام، درخشش اولین جرم در آسمان، نفس را در سینه‌ام حبس کرد. به فاصله کوتاهی با نمایان‌شدن جرم بعدی در نزدیکی جرم اول، فریادم به آسمان رفت و... . آن شب شاهد خطی از سیاره‌های منظومه‌مان بودم که همچون دانه‌های تسبیح در اندازه و رنگ‌های مختلف، جلوه خاصی به افق غربی داده بودند.
اکنون، مدت‌ها از آن غروب به‌یادماندنی بیست‌وچهارم اردیبهشت1380 می‌گذرد و من هنوز در پی تکرار آن تجربه شیرین هستم.
می‌دانید که سیارات منظومه شمسی روی مدارهایی، گرد خورشید می‌چرخند. به دلیل نیروهای گرانشی موجود در صفحه منظومه شمسی، تقریبا همه سیارات و قمرها روی این صفحه دور خورشید یا سیارات خود می‌چرخند؛ در نتیجه، ناظر زمینی مسیر حرکت سالانه خورشید، ماه و سیارات را نزدیک به هم می‌بیند و در حقیقت، تنها شاهد حرکت ظاهری آنها در آسمان است. در این حرکت‌ها ممکن است بعد از سال‌ها وقتی دو سیاره زهره و عطارد از کنار هم می‌گذرند، سیارات دیگری هم در همین امتداد باشند.
به عبارتی، ما تعدادی از سیارات منظومه‌مان را در محوطه کوچکی از آسمان می‌بینیم که در کنار یکدیگر قرار دارند. به این پدیده، اصطلاحا اجتماع سیارات گفته می‌شود. اجتماع سیارات هر چند سال تکرار می‌شود و ممکن است نماهای بسیار زیبایی در آسمان به وجود آورد. در این میان اگر خورشید نیز به جمع زیبای سیارات اضافه شود، نمی‌توانیم لحظات باشکوه این اجتماع را ببینیم؛ درست مانند اجتماع سیارات در اردیبهشت سال1379. در آن سال، عطارد، زهره، مریخ، مشتری و زحل به کنار هم آمده بودند اما به دلیل حضور خورشید در کنار آنها، زمینیان نتوانستند شاهد این پدیده بسیار نادر باشند.
در عوض، اقبال به اخترشناسان رصدخانه فضایی «سوهو» رو کرد و آنها توانستند تصاویر بی‌نظیری از آن تهیه کنند زیرا این اجتماع، درست در همان جایی که آنها رصد می‌کردند اتفاق افتاده بود. البته نکته مهم در این اجتماع آن بود که طالع‌بینان و بسیاری دیگر در کشورهای غربی هیاهوی بسیار به راه انداخته بودند و این پدیده را پیامی برای پایان دنیا می‌دانستند! در تاریخ، گردهمایی سیارات همواره با خرافات و پیش‌بینی‌های عجیب و غریب همراه بوده است. مشهورترین نمونه‌های تاریخی از اثر اجتماع‌های سیاره‌ای بر روند تاریخ در پادشاهی‌های چین باستان رخ داده است.
در چین باستان تصور می‌شد که اجتماع سیارات، نشان‌دهنده فرمانی از آسمان است که اگر به آن عمل نشود، فاجعه‌های هولناکی از سوی خدایان بر زمین نازل می‌شود. با چنین تعبیرهایی، حتی گاهی پادشاهی سرنگون یا سلسله‌ای به کلی منقرض می‌شد. به عنوان نمونه در اجتماع سیارات سال1953 پیش از میلاد، پادشاه چین عوض شد و سلسله پادشاهی «یو» روی کار آمد.
این حادثه آن‌قدر مهم بود که 2000سال مبدأ تقویم چینی‌ها شد! همچنین اجتماع سیارات در زمستان سال 624قمری(1226م) موجب شد چنگیز مغول در لشکرکشی به غرب چین، از کشتن و غارت ده‌ها هزار نفر صرف‌نظر کند. نمونه‌های بسیاری از تاثیر پدیده‌های آسمانی در روند تاریخ به چشم می‌خورد. نکته قابل تأمل آن‌که چرا امروزه با تمام پیشرفت‌های علمی و صنعتی، باز هم شاهد چنین تفسیرها و برداشت‌هایی از پدیده‌های آسمانی هستیم؟
حقیقت آن است که از نظر علمی، اجتماع سیارات به دلیل فاصله زیاد آنها از زمین نسبت به فاصله ماه تا زمین و همچنین جرم اندک آنها در مقایسه با خورشید، هیچ‌گونه تاثیری بر زمین نخواهد داشت. بنابراین هنگام رخ‌دادن چنین پدیده‌هایی، فقط به زیبایی آنها و تلاش برای ثبت آنها روی فیلم عکاسی بیندیشید تا بتوانید این لحظات باشکوه را برای همیشه زنده نگه‌دارید.
به اردیبهشت سال1380 برگردیم؛ زمانی که یک بار دیگر، سیارات پُرنور منظومه شمسی(عطارد، زهره، مریخ، مشتری و زحل) در افق غربی آسمان روی یک صفحه ردیف شده بودند تا اجتماع بی‌نظیری را در آسمان بهاری به نمایش بگذارند. اگر آن اجتماع زیبا را از دست داده‌اید، نگران نباشید زیرا در واپسین روزهای پاییز، آسمان بار دیگر جمع کوچک‌تر اما بسیار زیبایی را در آسمان صبحگاهی به نمایش خواهد گذاشت. این بار سه سیاره عطارد، مریخ و مشتری از نیمه دوم آذرماه، هر صبحگاه، نمایشنامه زیبایی را از حضور خود در کنار هم بر فراز افق شرقی آسمان اجرا خواهند کرد.
دنبال‌کردن رقص زیبای آنها، بی‌گمان پاییزی به‌یادماندنی را در ذهن‌تان به یادگار می‌گذارد. برنامه رصدی خود را از صبحگاه 13آذر - لحظاتی پیش از طلوع خورشید - آغاز کنید؛ زمانی که عطارد، بالاتر از مریخ و مشتری بر فراز جنوب شرقی آسمان در صورت فلکی «میزان» در ارتفاع حدود 15درجه از افق، سوسو می‌زند.
این جمع زیبا، رفته‌رفته به سمت صورت فلکی «عقرب» پیش می‌رود. دیدنی‌ترین صحنه‌های این اجتماع زیبا در شب‌های نوزدهم و بیستم آذر پیش چشم شماست که سه سیاره منظومه در حدود یک‌درجه‌ای یکدیگر، مثلث زیبایی را تشکیل می‌دهند. صبحگاه 28آذر هلال باریک ماه نیز به ملاقات آنها می‌رود و در نزدیکی «قلب‌العقرب»(درخشان‌ترین ستاره صورت فلکی عقرب) جامی‌گیرد تا این اجتماع را به اوج شکوه خود برساند.
اگر باز هم این فرصت را از دست دادید، باید کمی صبر کنید! 38سال دیگر در نیمه شهریور سال1419 باز هم پنج سیاره پرنور منظومه‌مان گرد هم می‌آیند تا اجتماعی دیگر را به نمایش بگذارند اما یک چیز مسلم است و آن اینکه این پدیده نشانی از پایان دنیا با خود به همراه نخواهد داشت! و آرزومندیم در آن زمان، اجتماع سیاره‌ای نشانی از خرافات و پیش‌گویی‌های جنون‌آمیز در جوامع مابعد صنعتی را به همراه نداشته باشد.
