پرونده‌ای برای ترورهای موساد

این ماهیت رژیمی است که سال‌هاست با نام غاصب در دنیا شناخته می‌شود. این بار اما یکی از همین ترورها به جنجالی رسواکننده برای این رژیم تبدیل شده و دامان آن را گرفته‌است. دلیل اینکه این بار ترور هدفمند اسرائیل سر و‌صدای زیادی به راه انداخته و صدای اروپا و آمریکا را درآورده‌است، استفاده تروریست‌ها از مدارک اروپایی و آمریکایی است.

ماه گذشته یک مقام جنبش مقاومت اسلامی حماس در یکی از هتل‌های دوبی ترور شد. چندروز بعد، مقامات پلیس دوبی با استفاده از دوربین‌های هتل محل اقامت این فرد، تصویر تروریست‌ها را شناسایی کرده و نام و مشخصات آنها را منتشر کردند.

 در همین تحقیق معلوم شد که این گروه 11 نفره از پاسپورت‌های اروپایی و کارت اعتباری آمریکایی استفاده کرده‌اند. اکنون مقامات اروپایی به‌شدت خشمگین شده‌ و سفرای اسرائیل و وزیر خارجه این رژیم را برای اعتراض فراخوانده‌اند. این اما پرونده‌ای قدیمی برای رژیمی است که نامش با ترور و کشتار گره خورده‌است.

ماه نوامبر گذشته در تل آویو، زنی به نام نیوا بن هاروش در خیابانی خلوت متوجه جوانی شد که در حال نصب شیئی مشکوک شبیه بمب، زیر یک اتومبیل پارک شده بود. وی بلافاصله موضوع را به پلیس اطلاع داد. هنگامی که پلیس، جوان مشکوک را دستگیر کرد، وی مدعی شد که از ماموران سازمان اطلاعاتی اسرائیل (موساد) و در حال انجام یک تمرین آموزشی است. ساختگی‌بودن بمب، ادعای جوان مذکور را ثابت کرد.دفتر نخست‌وزیر اسرائیل به‌رغم اینکه مسئول رسمی اقدامات موساد است، هیچ اظهار نظری درباره این ماجرا نکرد و این اتفاق بازتاب مختصری تنها در برنامه خبری تلویزیون‌های محلی داشت. اما اتفاق دیگری مرتبط با موساد که 2سال پیش رخ داد، بازتابی جهانی یافت.

در آن زمان انفجار بمب در جیپ پاجیروی مردی به نام عماد مغنیه در دمشق، موجب  شهادت  او شد. مغنیه از فرماندهان جنبش حزب‌الله لبنان بود. واکنش اسرائیل به حادثه ترور عماد مغنیه، از تأیید و ابراز رضایت ضمنی از شهادت چهره با نفوذ حزب‌الله در پایتخت سوریه فراتر نرفت، هرچند این باور عمومی وجود دارد که ترور مغنیه از تکان دهنده‌ترین و پیچیده‌ترین عملیات‌های مخفی سازمان اطلاعاتی اسرائیل بوده است.

موساد نیز مانند سایر سازمان‌های اطلاعاتی، تنها هنگامی درصدد جلب توجه افکار عمومی
بر می‌آید که اشتباهی رخ داده باشد یا به موفقیت مهمی رسیده باشد و بخواهد به دشمنان خود اخطار دهد.

به‌نظر می‌رسد که ترور ماه گذشته یک مقام ارشد حماس در دوبی که اینک به کانون مشاجره دیپلماتیک شدید بین اسرائیل و اروپا به‌ویژه کشور انگلیس مبدل شده (ماموران مخفی موساد برای انجام این عملیات از گذرنامه‌های جعلی بریتانیایی استفاده کرده بودند)، هم ناشی از اشتباه موساد بوده و هم هشداری از سوی این سازمان به دشمنانش است.ماجرای ترور محمود المبحوح از مقامات حماس و جنجال استفاده ماموران موساد از گذرنامه‌های جعلی انگلیسی، تغییر ظاهر مکرر آنها و استفاده از پیچیده‌ترین ابزار ارتباطی، داستانی از ماموریت‌ها و عملیات‌های خارجی موساد است. با توجه به وعده حماس برای انتقام گرفتن از موساد به‌نظر می‌رسد که آینده، آبستن وقایع خونبار بیشتری است.

تصاویر ضبط شده توسط دوربین‌های مدار بسته در دوبی – که ماموران مخفی موساد را در تعقیب محمود المبحوح نشان می‌دهد – مصداق شعار سازمانی موساد است؛ جمله‌ای از کتاب مقدس که می‌گوید: «هنگامی که با پنهان کاری مواجه شدی، جنگ را آغاز کن».  این درحالی است که وظیفه موساد، آنگونه که در وب‌سایت این سازمان به آن اشاره شده، جمع‌آوری اطلاعات، تحلیل آنها و انجام عملیات‌های ویژه مخفی در خارج از مرزهای اسرائیل است.

گذشته‌ای مشحون از ترور

موساد همزمان با تشکیل اسرائیل در سال 1948 تأسیس شد و تا چند سال نخست، در سایه به فعالیت می‌پرداخت. اسحاق شامیر، تروریست سابق گروه اشترن و نخست‌وزیر سال‌های بعد اسرائیل، در آن سال‌ها عملیات‌های ردیابی و هدف قرار دادن دانشمندان آلمانی را که به جمال عبدالناصر در ساخت موشک کمک کرده بودند، هدایت می‌کرد؛ عملیات‌هایی که طی دهه‌های بعد علیه برنامه‌های هسته‌ای عراق و ایران ادامه یافته است.

معروف‌ترین ماجراجویی‌های موساد شامل ربودن آدولف آیشمن، جنایتکار جنگی آلمان نازی که بعدها در اسرائیل محاکمه و به دار آویخته شد، سازمان دهی فرار یک خلبان عراقی که با میگ 21 خود به اسرائیل گریخت و حمایت از شورش کردهای عراقی علیه صدام حسین بوده است. آگاه شدن از اسرار نظامی سوریه توسط الی کوهن، جاسوس اسرائیلی که در حلقه رهبران وقت دمشق رسوخ کرده بود، به اشغال بلندی‌های جولان در سال 1967 کمک بسیار کرد.

بعدها حیطه وظایف موساد به جنگ با فلسطینی‌ها – که تحت هدایت یاسر عرفات در ساحل غربی رود اردن و نوار غزه، جنبش مقاومت را علیه اشغال اسرائیل آغاز کرده بودند– گسترش یافت. دهه 1970 شاهد جنگ اشباح از سوی ماموران موساد بود؛ مامورانی که با پوشش دیپلماتیک به جذب نیرو و نفوذ دادن خبرچین‌های خود در سازمان فتح و سایر گروه‌های فلسطینی می‌پرداختند. در آن سال‌ها بود که باروخ کوهن، مامور سرشناس سازمان امنیت داخلی اسرائیل (شین بت) که به زبان عربی تسلط داشت، در کافه‌ای در مادرید -پایتخت اسپانیا- توسط ماموران زیر دست خود به ضرب گلوله کشته شد.

برخی ویژگی‌های ترور ماه گذشته محمود المبحوح در دوبی، یادآور عملیات انتقام‌جویانه موساد پس از المپیک مونیخ است. انتقام‌جویی کور موساد پس از ماجرای مونیخ نیز با دستگیری 5 نفر از ماموران این سازمان، پایانی فاجعه بار و رسوا‌کننده یافت. سیلویا رافائل، یک مسیحی‌، زاده شده در آفریقای جنوبی با پدری یهودی، به جرم مشارکت در این عملیات 5 سال در نروژ زندانی شد. او احتمالا از جمله جوانان اروپایی بود که در آن سال‌ها در ساختمان‌هایی بی‌نام و نشان در تل آویو، به آنها پیشنهاد می‌شد تا داوطلب امور حساس مربوط به امنیت اسرائیل شوند.

سایر ماموران مخفی موساد نیز که در عملیات انتقام‌گیری از چریک‌های فلسطینی نقش داشتند و هویت آنان فاش شده بود، فراخوانده شدند، خانه‌های امن موساد در اروپا برچیده شد، شماره‌های تماس آنها تغییر یافت و روش‌های عملیاتی نیز دستخوش دگرگونی شد. وجهه موساد در داخل اسرائیل نیز طی دهه‌های گذشته خدشه‌دار شده است.

این سازمانبه خاطر ناکامی در کسب اطلاعات محرمانه درباره برنامه‌های مشترک مصر و سوریه که منجر به حمله‌ای ویرانگر در جنگ یوم کیپور در سال 1973 شد، مورد شماتت افکار عمومی اسرائیل قرارگرفت. منتقدان موساد این پرسش را مطرح می‌کردند که چرا ماموران سازمان به جای تلاش برای کسب اطلاعات در قاهره یا دمشق، در کوچه پسکوچه‌های اروپا به‌دنبال شکار چریک‌های فلسطینی‌اند.

ناکامی‌های موساد

از جمله ناکامی‌های بزرگ موساد، ترور ناموفق خالد مشعل در امان - پایتخت اردن - در سال 1997 بوده است. آن زمان بنیامین نتانیاهو نخستین دوره نخست‌وزیری خود را آغاز کرده بود و ماموران موساد در تلاش برای تزریق سم به داخل گوش خالد مشعل، ناکام ماندند. مشعل، اینک از رهبران عمده حماس است و اسرائیل را به تلافی ترور محمود المبحوح تهدید می‌کند.
در ترور‌های گذشته موساد، عمدتا یک جاسوس دوجانبه فلسطینی، هدف سوء قصد را برای موساد شناسایی می‌کرده است. یوسی ملمن، کارشناس امور اطلاعاتی روزنامه‌ها آرتص- چاپ تل آویو-  از این بابت اظهار نگرانی می‌کند که ممکن است مانند دهه 1970، اسرائیل در تشخیص اولویت‌های خود دچار اشتباه شود و رسوایی موساد کار دست تل‌آویو بدهد.
وی می‌گوید: موساد یک سازمان جنایی، مانند مافیا نیست.

هدف این سازمان انتقام‌گیری از دشمنان اسرائیل نیست. عملیات‌های ویژه‌ای مانند عملیات دوبی بخش نسبتا کوچکی را از فعالیت‌های این سازمان تشکیل می‌دهد. این عملیات‌ها اقداماتی محسوب می‌شوند که به دور موساد هاله اسرار آمیزی می‌کشند. با این حال ممکن است موفقیت در چنین عملیات‌هایی موجب سرمستی و کور شدن مقامات سازمان شود و آن را از ماموریت اصلی خود باز دارد.