به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، حجت‌الاسلام و المسلمین عابدی، در دومین روز نشست کارشناسان قرآن و عترت ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، درخصوص تعریف «مدیریت» و «مدیریت اسلامی» اظهار کرد: مدیریت عبارت است از فرآیند به کارگیری موثر منابع انسانی و امکانات مادی برای تحقق اهداف سازمانی؛ اما از دیدگاه اسلامی مدیریت عبارت است از هنر به کارگیری علم صحیح استفاده از امکانات در جهت وصول به اهداف سازمانی به نحوی که با موازین شرعی مغایرت نداشته باشد.
وی ادامه داد: حضرت علی(ع) درباره اهمیت و ضرورت مدیریت از نظر اسلام در خطبه 40 نهج‌البلاغه می‌فرمایند که برای مردم باید رهبر و مدیری وجود داشته باشد، چه آن شخص مومن باشد و چه فاجر. پیامبر اکرم(ص) نیز درباره اهمیت مدیریت می‌فرمایند که اگر حتی دو نفر با هم همسفر شدند، حتماً یک نفر باید مدیریت گروه را به عهده گیرد.
دیدگاه حضرت علی(ع) درباره اهمیت و ضرورت مدیریت از نظر اسلام
این طلبه سطح سه حوزه علمیه قم افزود: «مهارت فنی» به معنای توانایی به کاربری دانش و فنونی که از راه آموزش و تجربه به دست می‌آید، «مهارت انسانی» به معنای توانایی درک افراد و به کارگیری آنان و «مهارت‌های ادراکی» به معنای درک توانایی سازمان و پیچیدگی آنان، سه خصلت مهارت‌های مدیریتی است.
وی تصریح کرد: حضرت امام خمینیِ(ره) دارای چنان تاثیر و نفوذ کلامی بودند که هرگاه در دوران جنگ تحمیلی دستور آزادسازی منطقه‌ای را می‌دادند، هم باعث ایجاد روحیه نشاط و امیدواری در رزمندگان اسلام و هم باعث ایجاد تزلزل در دشمن می‌شدند. شهید چمران در خاطرات خود بیان می‌کند که وقتی در مرحله آزادسازی پاوه، امام خمینی(ره) دستور آزادسازی آن شهر را صادر کردند، باوجود محاصره سخت، این امر محقق شد.
وی اضافه کرد: در مدیریت اسلامی، عواملی وجود دارد که باعث نتیجه گرفتن و موفقیت تدبیر و مدیریت می‌شود. عواملی مانند توکل، اخلاص و .... در پیروزی فرماندهان دفاع مقدس نقش مهمی را داشته است و این در حالی است که امکانات مادی رزمندگان ما با امکانات و تجهیزات سپاه دشمن قابل مقایسه نیست.
این عضو «بنیاد فقهی مدیریت اسلامی» خاطرنشان کرد: در برنامه‌ریزی لازم است که دقت شود که مدیریت باید بر اساس امکانات شکل بگیرید. در غیر این صورت نتیجه‌ای جز اتلاف امکانات در پی ندارد. به عنوان مثال ایجاد تشنگی و علاقه در بین نوجوانان منطقه‌ای، از لحاظ مدیریتی به نسبت اهداف کلانی که مطابق با امکانات نیست، مطلوب‌تر است.
وی درباره مشخص کردن وظایف زیرگروهان یک مدیر گفت: امام علی(ع) در نامه 31 نهج‌البلاغه درباره این‌که یک مدیر باید وظایف زیردستان خود را به دقت تبیین کند می‌فرمایند: آن‌چنان وظایف زیردستان خود را واضح برای آنان مشخص کن که آن‌ها یقین بدانند در مورد انجام این تکالیف، او را مورد پیگیری قرار می‌دهی؛ زیرا این روش بهتر است از این‌که کارها را به یکدیگر واگذار کنید.
حجت‌الاسلام عابدی درخصوص تعریف فرهنگ بیان کرد: فرهنگ عبارت است از کلیتی پیچیده از اندیشه و عمل که همه اعتقادات و باورها و ارزش‌ها و آرمان‌ها و آداب و رسوم جامعه را دربر می‌گیرد. این فرهنگ است که باری جامعه انسانی حکم شخصیت باری انسان را دربر دارد و رفتار فرد را در گروه راهنمایی می‌کند.
تعریف فرهنگ
وی ضمن برشمردن اوصاف و خصوصیات مقوله فرهنگ عنوان کرد: فرهنگ دارای ویژگی‌هایی است که آموختنی و اکتسابی بودن فرهنگ، قابل انتقال بودن، تحول‌پذیر بودن، ریشه داشتن در امور اجتماعی، تامین‌کننده نیازهای اساسی انسان، گرایش به یکپارچه شدن و در یک قالب در آمدن، از مهمترین ویژگی‌های مقوله فرهنگ است.
وی تشریح کرد: گاهی شخصی می‌تواند فرهنگ یک جامعه را به تنهایی تغییر دهد. حضرت امام خمینی(ره) خود به تنهایی توانستند فرهنگ جامعه‌ای را تغییر دهند به گونه‌ای که فرهنگ مردم قبل از انقلاب اسلامی با فرهنگ بعد از انقلاب، دچار تحول زیادی شد. به برکت این فرهنگ قرآنی است که در اکثر مساجد کشور، مراسم قرائت قرآن کریم به صورت روزانه بعد از اقامه نماز جماعت اجرا می‌شود.
وی در پایان با اشاره به تاثیر بحث اعتقادات بر فرهنگ اظهار کرد: پنهانی‌ترین و عمیق‌ترین لایه بسترساز فرهنگ، بحث اعتقادات دینی شخص است. این نکته به حدی قابل توجه است که اگر مدیرانی را که از لحاظ اعتقادات اسلامی در سطح مطلوبی نیستند، بر رأس یک سیستم اسلامی قرار دهیم، اهداف مورد نظر حاصل نمی‌شود.
