و آن فرصت، امروز است نه فردا؟ اگر همین حالا برای تربیت کودکانمان وقت نگذاریم شاید مسیر را گم کنند و به راهی بروند که آنها را به بیراهه بزهکاری بکشاند.
یکی از اتفاقات تلخی که می‌تواند آرامش و امنیت روانی فرزندانمان را به خطر بیندازد کودک‌آزاری است. کودک‌آزاران خیلی دور نیستند شاید همین نزدیکی‌ها باشند! پرت کردن اشیاء به سمت کودک، سوزاندن نقاط حساس بدن کودک، تنبیه بدنی کودک به وسیله کمربند یا طناب، قرار دادن کودک در محل‌هایی که احتمال خطر در آنجا وجود دارد و...
از جمله مصداق‌های کودک آزاری است. بیشترین کودکانی که مورد آزار قرار می‌گیرند در رده سنی یک تا 5سال قرار دارند و اغلب آنها نیز به دست پدران خود اذیت و آزار می‌شوند.«پدر 29 ساله‌ای که کودک 12ماهه خود را با سیگار شکنجه کرده بود، در بابلسر دستگیر شد.» وضعیت کودک بی‌گناه به‌گونه‌ای بود که حتی پزشکان هم طاقت دیدن آثار سوختگی برروی بدن او را نداشتند.
«گریه‌هایش دیوانه‌ام کرده بود، داد زدم، کتکش زدم ولی فایده نداشت، با سیگار داغش کردم تا ادب شود! همان‌طور که مادرم برای من کرد.» این جملات را پدر کودک در مورد علت سوزاندن کودکش به بازپرس دادسرای تنکابن گفت.
تحقیقات کارشناسان نشان میدهد بسیاری از متهمان کودک آزاری خود از قربانیان کودک‌آزاری هستند و شاید انتقام کودکی گذشته خود را از کودکان امروز می‌گیرند.کودک آزاری بیشتر در والدین جوان و کم سن و سال دیده می‌شود. متوسط سن والدین کودک آزار 32 سال است. ازدواج در سنین پایین از جمله ویژگی‌های والدین کودک آزار محسوب می‌شود.
در اکثر موارد و در تمام انواع کودک آزاری (جسمی، جنسی، هیجانی و کلامی) نخستین مرتکبان، والدین کودکان هستند و مواردی که به دست بیگانگان و غریبه‌ها انجام می‌شود تنها درصد کمی را به‌خود اختصاص میدهد.
رضا احمدی روان‌شناس خانواده می‌گوید: کودک‌آزاری یا همان سوءرفتار و مسامحه در مورد کودک هم در دختران و هم در پسران با سنین مختلف، در تمامی کشورها، فرهنگ‌ها، گروه‌های قومی و تمامی سطوح اجتماعی - اقتصادی مشاهده می‌شود. رفتارهای خشونت‌آمیز بزرگسالان علیه کودکان و نوجوانان نیز از ضربه‌های خفیف تا حمله‌های شدید و آسیب‌زا را شامل می‌شود.
بنابراین والدین که خود آماج تنبیه بدنی خشونت‌بار و بی‌رحمانه در خانواده بوده‌اند ممکن است سنت بدرفتاری را با کودکان خود ادامه دهند. در بعضی موارد افراد بالغ تصور می‌کنند که روش آنها راه مقبولی در آموزش انضباط به کودکان است. در موارد دیگر، والدین در مورد روش‌های تربیتی مردد هستند اما به‌دلیل فقدان سازوکارهای مقابله با استرس‌های زندگی روزمره، ناگزیر، به تقلید رفتار پدر و مادر خود متوسل می‌شوند.
شرایط زندگی استرس آمیز از جمله تراکم جمعیت در خانه‌های کوچک و فقر با رفتار پرخاشگرانه رابطه دارد و ممکن است در سوءرفتار جسمی با کودکان تاثیر بگذارد. انزوای اجتماعی، فقدان نظام حمایتی و به‌ویژه مصرف مواد توسط والدین احتمال برخوردهای خشن را با کودکان بالا می‌برد.
والدین مبتلا به افسردگی شدید و اختلالات شخصیت به‌ویژه اختلال شخصیت ضد‌اجتماعی و اختلال شخصیت سادیستی (دیگر آزار) ممکن است کودکان خود را موجوداتی شرور قلمداد کنند یا اینکه تصور کنند آنان قصد «دیوانه» کردنشان را دارند.
قانون و کودک‌آزاری
نکته مهم در این زمینه این است که هرچند قوانین مشخصی برای برخورد با افرادی که اقدام به کودک‌آزاری می‌کنند وجود ندارد اما طبق گفته مریم شاهین‌فر حقوقدان مازندرانی مسئله کودک‌آزاری در ایران جز در موارد خاص مطرح نمی‌شود اما این مسئله به معنی پیگیری نکردن آن از سوی افراد آسیب‌دیده نیست.
در این زمینه مراکز حمایتی همچون بهزیستی و دفتر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی هم وجود دارند که قاعدتا باید به کودکان آسیب‌دیده در این زمینه کمک کنند. اما موضوع مهمی که در این میان وجود دارد، بحث حضانت کودکان است که شاید بتوان با طرح چنین دادخواستی در دادگاه از مرجع قضایی تقاضا کرد تا در این باره تصمیم‌گیری کند و حضانت کودک را به مرجعی قانونی و صاحب صلاحیت واگذار کند.
این مرجع قانونی می‌تواند مرکزی مانند بهزیستی باشد. چنین درخواستی می‌تواند در قالب پیشگیری از وقوع جرم نیز مطرح شود که البته رسیدگی مرجع قانونی به آن فقط در موارد بسیار خاص صورت می‌گیرد و اگر تنبیه کودک خفیف باشد و کودک آزاری از سوی خانواده یک رویه نباشد، پدر و مادر با مشاوره و راهنمایی، هدایت و متنبه خواهند شد. در این شرایط بهتر است کودک در آغوش خانواده تربیت شود؛ زیرا جدایی او از خانواده تبعات ناخوشایند دیگری نیز در پی دارد.
مجازاتی هم که از نظر قانونی برای والدین کودک در نظر گرفته می‌شود، بیشتر جزای نقدی است اما ممکن است شلاق هم جزو این مجازات‌ها مقرر شود. مجازات حبس کمتر از 3 ماه و دیه هم ممکن است شامل حال فرد مجرم شود.
البته تعیین دقیق این مجازات‌ها به نوع کودک آزاری و ضرب و جرح بستگی دارد. اگر ضرب و جرح به شکستگی و یا از کار افتادن عضو و زوال عقل منجر شود هر یک از اینها احکام خاص خود را خواهد داشت که در مواردی حتی دیه هم به کودک آسیب‌دیده پرداخت خواهد شد.
همشهری استانها
