درحالی که دستکم در 3سال اخیر، اکران نوروزی پررونقترین ایام استقبال مردم از سینماها را رقم میزد، امسال چنین اتفاقی رخ نداد. البته هیچ فیلمی با شکست مطلق روبهرو نشد ولی خبری هم از رکوردشکنی در اکران بهار نبود. هرچند ترکیب فیلمها هم نشان میداد که آثار اکرانشده جز یکی، دو استثنا فاقد قابلیت جذب مخاطب انبوه و گسترده هستند.
مردمی که سال 85 به تماشای «اخراجیها-یک» نشستند، یک سال بعد مخاطب «دایرهزنگی» شدند و پارسال هم استقبال کمنظیری از «اخراجیها2» بهعمل آوردند، در فروردین 89 خیلی به سینما نرفتند تا فروش فیلمها متوسط باشد. «تسویهحساب» در مجموع فروش موفق شد بالاتر از دیگر فیلمها بایستد. «سلام بر عشق» بهعنوان نماینده سینمای موسوم به بدنه ،کارکردی متوسط داشت. کسی از «طهران، تهران» و «هیچ» بهعنوان آثاری متعلق به سینمای مستقل، انتظار رکوردشکنی نداشت. کمدی «پوپک و مشماشاالله» هم با تأخیر روی پرده آمد؛ فیلمی که هماکنون در فروش روزانه گوی سبقت را از دیگر فیلمها ربوده است.
تسویهحساب
تسویهحساب پس از 2سال توقیف روی پرده آمد. زمانی که فیلم در محاق بهسر میبرد کارگردانش گفت تسویهحساب میتواند رکورد اخراجیها را بشکند. فیلم میلانی گرچه نسبت به دیگر فیلمهایی که از اواخر اسفند روی پرده آمدند بهتر فروخت ولی نتوانست انتظارات را برآورده کند. تسویهحساب فیلمی پربازیگر است. از مهناز افشار گرفته تا محمدرضا شریفینیا، اکبر عبدی، حامد بهداد و...، در کنار مضمونی که میتواند برای تماشاگر جذاب باشد؛ چشمانداز روشنتری را برای گیشه تسویه حساب نوید میداد. فیلمهای زن محور میلانی معمولا بحثانگیز از کار درمیآیند.
«دوزن»، «نیمهپنهان»، «زن زیادی» و «واکنش پنجم» فیلمهایی بودند که با تعریف خاص میلانی از زن- آزادخواهی ساخته شدند. جز «دو زن» که منتقدان آن را بهترین فیلم میلانی میدانند بقیه آثاری که این فیلمساز با دغدغه پرداختن به مشکلات زنان جلوی دوربین برده متهم به نگاهی مغرضانه به مردان شدهاند. تسویه حساب هم با خطکشیهای مرسوم و متداول در آثار میلانی فیلمی است که پس از یک گسست ناخواسته در «سوپراستار» و حتی کمدی رمانتیک پرفروش «آتشبس»، از بازگشت فیلمساز به مؤلفههای موردعلاقهاش حکایت دارد.
هیچ
تنها فیلم روی پرده که بدون دراختیار داشتن گروه سینمایی بهنمایش درآمده است. هیچ در سینماهای آزاد اکران شده و با وجود اینکه سالنهای متعددی را در اختیار نداشته موفق شده مورد توجه نسبی تماشاگران قرار گیرد. چهارمین ساخته عبدالرضا کاهانی که یکی از پرحاشیهترین فیلمهای جشنواره فیلم فجر بود پس از حرف و حدیثهای فراوان سرانجام تنها در یک سانس برای منتقدان بهنمایش درآمد و البته بیش از هر فیلم دیگر جشنواره مورد توجه سینمایینویسان قرار گرفت. کاهانی وقتی موفق به دریافت پروانه نمایش شد، ترجیح داد که در اولین فرصت، فیلمش را به اکران عمومی درآورد. به این ترتیب هیچ به فهرست فیلمهای اکراننوروزی اضافه شد و روی پرده آمد.
فروش فیلم با توجه به مضمون تلخ و واقعگرایش قابل قبول بوده است. مهدی هاشمی در هیچ نقش مردی را ایفا میکند که هرچه میخورد سیر نمیشود و بعد مشخص میشود که به بیماری نادری مبتلاست و بدنش هر چندماه یکبار کلیه تولید میکند. هیچ در بستری از طنز و تراژدی حرکت میکند و در پرده پایانی لحن تلخاش کاملا اوج میگیرد. کار گروه بازیگران فیلم از مهدی هاشمی گرفته تا نگار جواهریان، صابر ابر، احمد مهرانفر، پانتهآ بهرام، باران کوثری، نیره فراهانی و مهران احمدی درخشان است. کاهانی در فضاسازی و باورپذیرکردن موقعیتهای عجیب فیلم موفق نشان میدهد. هیچ بهترین اکران اول بهار است.
طهران، تهران
طهران، تهران نیز با وجود تعداد اندک سینماهایش (درمقایسه با تسویه حساب و پوپک و مش ماشاالله) موفق شده مخاطب خاص خود را بیابد. فیلمی دو اپیزودی که اپیزود اول آن «طهران: روزهای آشنایی» توسط داریوش مهرجویی کارگردانی شده و اپیزود دوم «تهران: سیم آخر» را مهدی کرمپور ساخته است.
«طهران: روزهای آشنایی» نسخهای سرخوشانهتر از «مهمان مامان» است. با لحظاتی مفرح که در آن بیش از هر چیز، خوشبینی مهرجویی به چشم میآید بیآنکه خط داستانی پررنگی در کار باشد. مهرجویی میکوشد تا به واسطه تسلطاش بر زبان سینما، فیلم را سرپا نگه دارد. اینکه پس از فیلم تلخ «سنتوری» چگونه مهرجویی به حال و هوای «مهمان مامان» بازگشته هم میتواند نکته جالب توجهی باشد.
«تهران: سیم آخر» برعکس اپیزود مهرجویی، نه سرخوشانه است و نه خوشبینانه. مهدی کرمپور با لحنی آشکارا ،انتقادی میکوشد تا سوی دیگر سکه شهر را به نمایش بگذارد. «تهران: سیم آخر» تصویرگر نسل جوانی است که درک نمیشود. فیلم درباره یک گروه موسیقی است که امکان برگزاری کنسرت نمییابند. پس از فضای خوش و خرم «طهران: روزهای آشنایی»، کرمپور با نگاهی تلخ به سیم آخر زدن جوانها را به نمایش میگذارد. کلیپ پایانی فیلم در واقع نقطه اوج «طهران: تهران» را رقم میزند.
پوپک و مشماشاالله
پوپک و مشماشاالله را سازندگان فیلم «صداها» ساختهاند. سال گذشته سینماداران رغبتی به اکران صداها نشان ندادند و فیلم در شرایطی نامطلوب روی پرده آمد و فروش پایینی هم داشت و امسال تهیهکننده و کارگردان صداها، فیلم کمدی پوپک و مشماشاالله را در اکران دارند که پرفروشترین فیلم اکران نوروزی است.پوپک و... در روزهای پایانی نوروز اکران شد و خیلی زود توانست به پیشبینیهایی که در مورد فروشش میشد جامه عمل بپوشاند.
مهناز افشار و امین حیایی به عنوان 2 بازیگر پولساز سینمای ایران احتمالا مؤثرترین نقش را در فروش پوپک و... ایفا میکنند، هرچند بازیگر شاخص این فیلم، فرهاد آییش است که بار دیگر نشان میدهد چه گزینه مناسبی برای نقشهای کمدی است. موتمن در گفتوگوهایش تأکید کرده که دوست داشته این نکته را به اثبات برساند که میتواند فیلم پرفروش هم بسازد. کاری که با نوآر خیابانی «باجخور» موفق به انجامش نشده حالا در اولین تجربهاش در ژانر کمدی آن را به اثبات میرساند. هرچند پوپک و... تقریبا هیچ شباهتی به فیلمهایی که موتمن اعتبار و جایگاهش را به واسطه ساخت آنها به دست آورده ندارد. در واقع شناسایی سینمای کارگردان هفت پرده، شبهای روشن و صداها در پوپک و مشماشاالله امکانپذیر نیست.
سلام برعشق
دومین ساخته بلند سینمایی اصغر نعیمی پس از کمدی رمانتیک «بیوفا»، به عنوان محصولی از پویا فیلم، قرار است بیشتر مبین سلیقههای حسین فرحبخش به عنوان تهیهکننده باشد. سلام برعشق پس از شکست غیرمنتظره «آقای هفترنگ»، دومین محصول پویا فیلم در 2سال اخیر است که کارکردش در گیشه نتوانسته انتظارها را برآورده سازد.
سلام برعشق که امین حیایی، الناز شاکردوست و نیکی کریمی را به عنوان بازیگرانی پولساز در اختیار دارد، بیش از هر چیز از بلاتکلیفی ساختارش لطمه خورده است؛ فیلمی که برخلاف محصولات چند سال اخیر پویا فیلم، کمدی نیست ولی گویی سازندگانش از هراس نفروختن فیلم، پای لحظات کمدی و موزیکال را به سلام برعشق باز کردهاند و حتی سروکله احمد پورمخبر نیز در فیلم پیدا میشود ولی حتی مزهپرانیهای او و آوازخوانیهای حیایی نیز تاکنون نتوانسته فروش مورد انتظار فرحبخش را رقم بزند.