این عدم‌اجماع به شکلی نمود یافته که تاکنون توزیع چندین متن پیش‌نویس قطعنامه چهارم تحریمی علیه ایران از سوی آمریکا و اروپا با عدم‌رغبت دیگر اعضای شورای امنیت مواجه شده است و به تبع آن پروسه تصویب قطعنامه جدید نیز در مرحله کنونی ناکام مانده است.
به باور بسیاری عمده دلیل توقیف و کشدار شدن اقدامات گروه 1+5 برای تحریم بیشتر شورای امنیت سازمان ملل به‌عنوان یکی از اهرم‌های فشار علیه برنامه‌های هسته‌ای ایران، افزایش توزیع موازنه‌ای و مقاومت و ایستادگی بیشتر چین در برابر دیگر کشورهای عضو شورای امنیت بوده است.
سنگ اندازی‌های مکرر چین برسر نشست‌های تدوین پیش‌نویس قطعنامه جدید تحریمی سبب شده تا خیز بلند اروپا و آمریکا برای تصویب قطعنامه چهارم تحریمی علیه ایران از دسامبر سال گذشته میلادی تاکنون محقق نشود.
افزایش سطح و میزان چشمگیر حمایت‌های پیدا و پنهان دیپلماتیک پکن از تهران دست‌انداز عمده‌ای بر سر بروکسل و واشنگتن گشوده است تا در هنگامه‌ایی که مسکو حاضر به مصالحه بر سر سامانه دفاع ضدموشکی شرق اروپا شده بود، این‌بار پکن باشد که پیوندهای دیپلماتیک خود را با تهران در میز هسته‌ای محکم‌تر سازد.
همین امر نیز به نوبه‌خود پس از نشست‌های ژنو و وین در ماه اکتبر گذشته ادامه یافت تا در دسامبر گذشته که گروه 1+5 ناامید از مبادله 1200 کیلوگرم از 1500 کیلوگرم سوخت هسته‌ای با غنای 5/3 تا 5درصد ایران با اورانیوم غنی شده 20درصدی روسیه و فرانسه، سخن از اولتیماتوم پایان سال 2009 بدهد، اما بار دیگر خودداری پکن از شرکت در جلسه این گروه در نیویورک و وین، تلاش‌های غرب را به شکست کشانده است. اگر چه با اعلام تولید سوخت هسته‌ای 20 درصد از سوی ایران در بهمن ماه سال گذشته عملاً غرب پروژه تحریم را علیه ایران کلیده زده است، ولی تاکنون از مرحله رایزنی بر سر چینش و چگونگی تحریم‌ها در راهروهای شورای امنیت فراتر نرفته است.
باید در نظر داشت که شناخت وجوه مختلف اژدهای چندسر چین در نظام بین‌الملل مستلزم پایش کارکردهای سلبی و ایجابی آن است. چین اما برخلاف خارج، در داخل مرزهای خود، این چنین بی‌نقص به‌نظر نمی‌رسد. فقدان آزادی‌های سیاسی و مدنی،مسئله تبت و تایوان، تنها گوشه‌ای از مواردی است که چین با آن دست به گریبان است.
اما بی‌هیچ توجهی رهبران نسل پنجم چین برای تثبیت اقتدار داخلی با شروع یک نبرد سایبری اگر چه این مسئله به یک جنجال رسانه‌ای بین چین و آمریکا منجر شده اما پکن با انداختن توپ به زمین واشنگتن، کاخ سفید را متهم می‌کند که تحولات بحران‌زا را در جهان رهبری می‌کند.
حکومت کمونیستی چین رشد نامتوازن را در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تجربه کرده و هر چقدر در تجارت و اقتصاد مورد تأیید بوده در سیاست و فرهنگ مورد انتقاد و اعتراض است. چینش این مولفه‌ها، نزدیکی خاصی را بین الگوی چینی و ایرانی به ذهن متبادر می‌کند؛ الگویی که ایران همواره تلاش داشته با استفاده از آن به راه انقلاب اقتصادی چین برود اما در این راه تاکنون کمتر توفیقی یافته است.
چین در بازار اقتصادی نه تنها ایران که در بسیاری از دیگر کشورها از سیاست تعدیل بهره می‌گیرد؛ سیاستی که در بسیاری موارد بی‌رحمانه است. اگر چه این هم به ماهیت بازار باز و اقتصاد بزرگ چین بر می‌گردد که تا جایی که تولیداتش را به قیمت ارزان‌تر از تولید داخلی به بازار عرضه می‌کند و بعد از آن هم سعی می‌کند با بعضی از تولیدکنندگان نیز وارد معامله شده و آنها را راضی کند که تولید خودشان را متوقف کنند و با یک سود بیشتر، عرضه‌کننده کالاهای چین باشند.
پکن به واسطه اهمیت صدور مستقیم، حجم قابل ملاحظه‌ای از کالاهای مصرفی خود به ایران و صادرات غیرمستقیم کالا از دیگر کشورها برای حفظ مناسبات دوجانبه با تهران اهمیت زیادی قائل است.از این منظر می‌توان دلایل مخالفت چین با تحریم ایران را بیشتر درک کرد، چرا که چین نه تنها نسبت به ایران که در مواجهه با دیگر کشورها هم تمایل خاصی به استفاده از گزینه تنبیهی و تحریم‌های تجاری و بازرگانی شورای امنیت ندارد؛ این راهبرد بیش از همه به اقتصاد چندوجهی چین ضرر می‌رساند.
تردید در ادامه همراهی با ایران
تحکیم حمایت‌های چین از ایران در حالی بیشتر شده که پکن در آخرین آزمون دیپلماتیک هسته‌ای بین‌المللی به قطعنامه مصوب نوامبر سال گذشته شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران رأی مثبت داده بود.
با وجود حمایت‌های پیدا و پنهان چین از ایران، اما این کشور در تدوین و صدور قطعنامه‌های شورای امنیت و شورای حکام علیه تهران، جایی ثابت در دیپلماسی تهاجمی اتازونی‌های علیه ایران دارد. چین تاکنون هیچگاه برای بلوکه کردن قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل از حق وتوی خود استفاده نکرده و به هر 5قطعنامه تصویبی این شورا از نوامبر 2003 علیه برنامه هسته‌ای ایران تاکنون رأی مثبت داده است.
بازخوانی این پروسه، رفتار چین را به دو پرده دستورکار میز شورای امنیت و خارج از میز شورای امنیت و پشت درهای آن تقسیم کرده است؛ رفتارهایی که متفاوت و متعارض با هم است. پکن در جلسات مشورتی و غیررسمی به‌منظور بالا بردن نرخ همراهی در کنار ایران می‌ایستد اما در نشست‌های تصمیم‌گیری و رسمی دیگر خبری از همراهی چین نیست.
