جرقه اولیه این طرح 10 سالپیش زده شد اما شهرداری وقت در تصمیم خود موفق نبود. اما 4سال پیش دکتر قالیباف با اصلاح تفکر حاکم بر مدیریت شهری، این ایده را با بهرهگیری از تجربیات سایر کشورها مطرح کرد و پس از انجام مطالعات جامع آن را اجرا کرد.
امروز ما یک قدم دیگر به شهر الکترونیک نزدیک شدهایم. بلیت کاغذی را فراموش کنید؛ از این به بعد کارت بلیت الکترونیک همراه شما خواهد بود!
بلیتهای کاغذی در سیستم حملونقل عمومی بهدلیل روش تولید، توزیع و جمعآوری دستی هزینههای زیادی را به شهرداری و شهروندان به همراه داشت. چاپ بلیتها بهصورت ماهانه و فصلی نیز این مشکل را مضاعف کرده بود. شهروندان از بلیتهایی که در اختیار داشتند، نمیتوانستند در ماههای بعد استفاده کنند و به این خاطر متضرر میشدند؛ از طرفی بیش از نیمی از مبالغی که شهروندان بهعنوان هزینه بلیتهای کاغذی پرداخت میکردند صرف هزینههای تولید، توزیع و جمعآوری آن میشد.
استفاده از بلیت الکترونیکی باعث کاهش هزینههای شهروندان و شهرداری میشود و به سهولت قابل استفاده است. وقتی سیستم حملونقل عمومی با پول سروکار داشته باشد، فاقد انسجام و یکپارچگی است. یک کارت بلیت الکترونیک میتواند در همه جنبههای حملونقل عمومی مورد استفاده قرار بگیرد.
برنامه بلندمدت شهرداری، استفاده از این شیوه برای تمام سیستم حملونقل عمومی و در بعد کلانتر برای تمام خدمات شهرداری است.
بلیت الکترونیک و مدیریت ترافیک
بهدست آوردن اطلاعات آماری دقیق از بارترافیکی شهر از مهمترین مزایای این طرح است. آمارها، دیگر به روش دستی و تقریبی گرفته نمیشوند. بلیت الکترونیکی این امکان را به کارشناسان ترافیک میدهد که مدل حرکتی و ترافیکی شهروندان را در ساعات اوج ترافیک تهیه کنند. از سوی دیگر تخمین بار ترافیکی و نوع خدماترسانی به مناطق پرترافیک در ساعات اوج سفر، راحتتر انجام میشود.
کارت شهروندی به جای بلیت
استفاده از بلیت الکترونیک در خطوط اتوبوسرانی شاید در نگاه اول سخت بهنظر برسد. فرهنگسازی برای مسافرینی که سالهاست از بلیت کاغذی استفاده میکنند. ابتدا تصور بر این بود که پذیرش بلیت الکترونیک در خطوط اتوبوسرانی توسط شهروندان متفاوت از مترو و سختتر است زیرا در کل، مترو نظام حملونقلی جدیدی بود. اما آمار فروش کارت بلیتهای الکترونیک نشان از استقبال خوب مردم دارد. مردم ما نشان دادهاند که به سرعت با تکنولوژی جدید آشنا میشوند و درصورتی که سیستمهای جدید برایشان مفید باشد به راحتی از آن استفاده میکنند. طرح استفاده از بلیت الکترونیک، متناسب با نیازهای شهروندان طراحی و اجرا شده و همین مسئله، نقطه قوت آن است.
تبدیل کارت بلیت الکترونیک به کارت شهروندی از دیگر مزایای این طرح است که در برنامهریزی بلندمدت شهرداری تهران است. قرار است شهروندان در آینده نزدیک، با استفاده از این کارت از تمامی خدمات شهری مانند خدمات سینماها، فرهنگسراها و... استفاده کنند.
استقبال اتوبوسهای ریالی
هیچ مقاومتی وجود ندارد. اتوبوسهای بخش خصوصی نیز از این طرح به خوبی استقبال کردهاند. در حالی که اتوبوسهای بلیتی مدتی است شروع به استفاده از دستگاههای کارتخوان کردهاند اتوبوسهای بخش خصوصی هنوز به شیوه سنتی، دستی وجه بلیت را از مسافرین دریافت میکنند. این اتفاق باعث بهوجود آمدن شائبهای مبنی بر اینکه اتوبوسهای بخش خصوصی تمایلی به استفاده از این دستگاهها ندارد شده بود. این در حالی است که بزرگترین مشکل مسافرین اتوبوسهای ریالی، اتلاف وقت در زمان پرداخت کرایههاست. اما به گفته مسئولین، اتوبوسهای این بخش نیز در کمتر از یک ماه آینده شروع به استفاده از این سیستم میکنند.
در حال حاضر، تمام اتوبوسهای بلیتی و اکثر اتوبوسهای بخش خصوصی به سیستم بلیت الکترونیک مجهز شدهاند. اکبر عربی، معاون بهرهبرداری شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه در مورد تجهیز باقیمانده اتوبوسهای بخش خصوصی به دستگاه کارتخوان میگوید: 950 دستگاه اتوبوس باقیمانده بخش خصوصی از 2700 دستگاه اتوبوس هنوز به این سیستم مجهز نشدهاند. از آنجایی که این دستگاهها از کشور دیگری وارد میشوند ما منتظریم دستگاهها به دست پیمانکار برسد و اتوبوسهای باقیمانده نیز تجهیز شوند. طبق پیشبینی ما تا کمتر از یک ماه آینده، تمام اتوبوسهای بخش خصوصی به این دستگاهها مجهز میشوند.
به محض تجهیز تمام ناوگان اتوبوسهای بخش خصوصی به دستگاههای کارتخوان، استفاده از این دستگاهها آغاز میشود.
به گفته عربی، از آنجایی که خطوط مختلف، مسافتهای متفاوتی دارند نرخ بلیت هر یک از این مسیرها متفاوت است. در جلسه اخیر شورای شهر، نرخ بلیت اتوبوس شهری با تأیید فرمانداری تهران 50 ریال گران شد و از این پس بلیتهای 20تومانی با قیمت 25تومان به مسافران عرضه خواهد شد.
نرخ کرایه، متناسب با مسافت
میزان کرایه مسافران برحسب مسافت طی شده یک، دو، سه و چهار بلیت تعیین شده که از آنان اخذ خواهد شد. مسافرانی که از صفر تا 7کیلومتر را با اتوبوس بپیمایند، یک بلیت 25 تومانی باید بپردازند، مسیر 7 تا 12 کیلومتر 2 بلیت، 12 تا 16، 3بلیت و 16 کیلومتر به بالا باید 4بلیت بپردازند.
در بخش خصوصی نیز براساس مسافت خطوط نرخ کرایهها افزایش مییابد و کرایههای مصوب بهصورت برچسب بر شیشه اتوبوسهای خصوصی نصب میشود تا مسافران از افزایش کرایههای خطوط نیز آگاه شوند.
با تجهیز اتوبوسها به سیستم کارتخوان بلیت الکترونیک از این پس نرخ کرایههای تعیینی از سیستم کارتخوان کم خواهد شد.
اتوبوسهای بخش خصوصی بعد از شروع به کار با دستگاههای کارتخوان این امکان را دارند که در پایان هرروز، دریافتی خود را نقد کنند و آماری از تعداد مسافران داشته باشند. با توجه به این امکان، برای اینکه تناقض و بینظمی در محاسبه کارکرد اتوبوسهای بخش خصوصی بهوجود نیاید، تا قبل از تجهیز تمام اتوبوسهای بخش خصوصی به این سیستم، از دستگاهها استفاده نمیشود.
رانندههای اتوبوسهای بخش خصوصی نیز همگی برای استفاده از این دستگاهها آموزش دیدهاند.
بر خلاف برخی شایعاتی که گفته میشد رانندگان بخش خصوصی تمایل چندانی به استفاده از دستگاههای کارتخوان ندارند، اتفاقا استقبال خوبی صورت گرفته و نقد شدن کارکرد در پایان هر روز و از طرفی صرفهجویی زمانی، در هنگام اخذ وجه از مزایای استفاده از این دستگاههاست.
در 4 روز اول استفاده از سیستم کارت بلیت، یعنی از 14 تا پایان روز 17 فروردین تعداد 7 هزار کارت بلیت اتوبوس فروخته شده است که رقم قابل توجهی است.
بهدنبال اعلام نرخ جدید کرایه اتوبوسها توسط شورای شهر در هفته گذشته، دستگاههای کارتخوان اتوبوسها در روزهای آتی با قیمتهای جدید تنظیم میشوند. تنظیم دستگاههای کارتخوان 3200 دستگاه اتوبوس، حداکثر تا 2 هفته آینده به پایان میرسد.
جمعآوری بلیتهای کاغذی اتوبوس هنوز تاریخ مشخصی ندارد و به گفته مسئولین این کار زمانی صورت میگیرد که اکثر شهروندان استفاده از این کارتها را جایگزین بلیت کاغذی کرده باشند.
استفاده از کارت بلیت مزایای پیدا و پنهان زیادی دارد که بزرگترین آنها صرفهجویی در زمان است. تعداد مراجعه به باجههای بلیت فروشی کم میشود و با خرید یک کارت، برای مدت زیادی میتوان از آن استفاده کرد. سر و کار نداشتن با بلیتهای کاغذی باعث رعایت بیشتر بهداشت میشود، سرعت عمل در زمان ارائه بلیت بالا میرود، علاوه بر اینها، با مشخص شدن تعداد جابهجایی و تعداد مسافران در هر خط، مدیران راحتتر میتوانند نیاز به افزایش و کاهش اتوبوسها در خطهای مختلف را تشخیص داده و اقدامات لازم را صورت دهند.
بازرس در اتوبوس
مسافرین چگونه کنترل میشوند؟ بعد از فراگیر شدن استفاده از کارت بلیت در اتوبوسها، تعدادی بازرس در اتوبوسهای شهری، بهصورت تصادفی کارت مسافرین را کنترل میکنند. درصورتی که مسافر از کارت استفاده نکرده و بدون بلیت سوار شده باشد، باید جریمهای که احتمالا 3 برابر نرخ کرایه مسیر است پرداخت کند. بعد از پرداخت جریمه، مسافر متخلف رسید نیز دریافت میکند.این مبلغ جریمه نسبت به آنچه در کشورهای اروپایی اعمال میشود بسیار ناچیز است.
عربی امیدوار است با فرهنگسازی مناسب، در کمتر از یک ماه آینده بلیتهای کاغذی جمعآوری شوند.
بلیت الکترونیک هماکنون در تمام گیشههای بلیت فروشی عرضه میشود و بهزودی بلیتهای کاغذی بهطور کامل حذف خواهند شد.همچنین علاوه بر اینکه کارتخوانهای بلیت الکترونیک در تمام ایستگاههای خط یک اتوبوسهای تندرو فعال هستند در خط 2 (خاوران- آزادی ) و خط 3 (علم و صنعت- خاوران) شبکه اتوبوسهای تندرو و خط ویژه خیابان ولیعصر(عج) دستگاههای کارتخوان در داخل اتوبوسها نصب شده است.
از 10روز پیش، در تمام کیوسکهای فروش بلیت، کارت بلیت الکترونیک نیز عرضه میشود تا شهروندان بتوانند به راحتی نسبت به خرید کارت بلیت اقدام کنند.
برای فصل بهار بلیتهای کاغذی جدیدی به چاپ نرسیده تا بلیتهای باقی مانده استفاده شود. شهروندان میتوانند از تمام کیوسکهای فروش بلیت کارت بلیتهای الکترونیک را خریداری کنند. درحال حاضر در اتوبوسهای بلیتی به ازای هر سفر 20 تومان و در اتوبوسهای ریالی نیز در هر سفر به میزان نرخ کرایه تعیینشده از اعتبار کارتها کاسته میشود اما با ابلاغ نرخهای جدید این میزان تغییر خواهد کرد.
شهروندان برای خرید بلیت الکترونیکی باید هزار و 500تومان پرداخت کنند که هزینه ودیعه کارتها 500تومان است و هزار تومان اعتبار نیز در هر کارت برای استفاده مسافران وجود دارد.
در حال حاضر پس از اتمام اعتبار هر کارت بلیت، شهروندان میتوانند مجددا کارتها را در ایستگاههای مترو شارژ کنند و یا کارت خود را درصورت سالم بودن به کیوسکهای بلیت فروشی تحویل داده و کارت جدیدی دریافت کنند.
تسهیل خدمات رسانی
مهندس حسین بیژنی نیز معتقد است طرح استفاده از بلیت الکترونیک در راستای صرفه جویی در وقت شهروندان و تسهیل خدمات رسانی به آنها اجرایی شده که تمام اتوبوسهای شهر تهران یعنی حدود 7 هزار اتوبوس به این سیستم مجهز میشوند.
مدیرعامل سازمان اتوبوسرانی میگوید: اتوبوسهای بلیتی مجموعا حدود 3 هزار دستگاه هستند. کارتخوانهای بلیت الکترونیک در خطوط تندرو نیز در ایستگاهها نصب شده که امیدواریم مردم با استقبال از این نوع بلیتها هم در زمان خود و هم در زمان رانندگان اتوبوس صرفه جویی کنند و خدمات رسانی مناسبتری در این راستا صورت پذیرد.
شهروندان با استفاده از بلیت الکترونیک همچون مترو میتوانند از تخفیفهای ویژهای برخوردار شوند و همچنین برنامهریزیهایی برای اقشار آسیب پذیر صورت میگیرد تا این گروهها از تخفیفهای خاصی بهرهمند شوند.
منافع، بیش از سرمایه اولیه
مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک شهرداری تهران نیز معتقد است اجرای این طرح دستاوردهای زیادی دارد. مهندس بهروز با اشاره به اینکه بلیت الکترونیک اتوبوسها در خطوط مترو نیز قابل استفاده هستند میگوید: اجرای این طرح دستاوردهای زیادی را بهدنبال دارد و در واقع منافعی که با اجرای بلیت الکترونیک به دست میآید بسیار بیشتر از سرمایهگذاری اولیه خواهد بود.حجم کارها و فعالیتهای شهرداری به حدی زیاد است که مشارکت بخش خصوصی در پروژههای مختلف یک ضرورت انکارناپذیر است.
سرمایهگذاری بخش خصوصی در بخش سیستمهای هوشمند و پیشرفته میتواند سبب رشد سریع این سیستمها شود و فاصله ما را در این زمینهها با سایر کشورها به سرعت کاهش دهد. طرح بلیت الکترونیک با مشارکت و سرمایهگذاری بخش خصوصی اجرا میشود و تمام هزینههای نصب و راهاندازی این سیستم را بخش خصوصی میپردازد. در مقابل طی 5 سال حدود 30میلیارد تومان از درآمدهای فروش بلیت به بخش خصوصی پرداخت خواهد شد.
هزینهای که برای اجرای سیستم بلیت الکترونیک طی 5سال آن هم از محل درآمدهای حاصل از فروش بلیت پرداخت میشود در مقابل دستاوردهای این طرح، ناچیز است زیرا با اجرای بلیت الکترونیک علاوه بر اینکه دیگر وقت شهروندان برای خرید هر روزه بلیت و دادن بلیت به رانندگان و... تلف نمیشود و خدمات رسانی اتوبوسها با سرعت بیشتر صورت میگیرد، هزینههای هنگفت چاپ، توزیع و جمعآوری بلیتهای کاغذی از بین میرود.
هوشمندسازی حملونقل شهری
اما سید علی لطفیزاده معتقد است نبود اطلاعات دقیق در حوزه حملونقل شهری باعث تاخیر در اجرایی شدن این طرح شد. او در این باره میگوید: در سال 85 قانون توسعه حملونقل ریلی تصویب شد و قرار شد اجرایی شود اما فقط بخشی از آن رنگ تحقق گرفت. یکی از کارهایی که باید به شکل جدی پیگیری میشد، واگذاری درصدی از ناوگان حملونقل اتوبوسرانی کشور به بخش خصوصی بود. آمارها نشان میدهد که در برخی شهرها، خصوصیسازی با قوت انجام گرفته اما در برخی نقاط کشور هم خصوصیسازی به هدف نهایی خود نرسیده است.
دبیر شورایعالی ترافیک شهرداریهای کشور معتقد است باید وحدت رویه در شیوه اجرای طرح بلیت الکترونیک در کشور وجود داشته باشد و میگوید: روشهای قدیمی و دستی دیگر جوابگو نیست و برنامهریزیهای کلان در حوزه حملونقل باید به سمت هوشمندسازی حرکت کند.
در برخی نقاط فقط از سیستم کارت بلیت بهعنوان جایگزین بلیت سنتی و کاغذی استفاده میشود و در برخی نقاط از این بلیت کارتها بهعنوان یک پایه اطلاعاتی برای تعیین خطوط پرترافیک هم استفاده میشود که این بهره برداری باید یکسان شود و به همین منظور تهیه پروتکل اطلاعاتی ضرورت دارد.
مزایای بلیت الکترونیک
استفاده از بلیت الکترونیک مزایای بسیار زیادی برای مسافران دارد. سهولت و تسریع استفاده از آن در اتوبوس نسبت به بلیت، هدر نرفتن خرده پول در باجههای بلیت فروشی به هنگام خرید، عدمنیاز به خرید بلیت به ازای هربار سوار شدن به اتوبوس و سهولت حفاظت از کارت در مقایسه با بلیت.
استفاده از کارت بلیت به بهبود عملکرد ناوگان اتوبوسرانی نیز کمک زیادی میکند. حذف هزینه چاپ بلیت، جلوگیری از جعل بلیت، صرفه جویی در مصرف کاغذ، جلوگیری از سوءاستفادههای مالی احتمالی، جلوگیری از بازگشت مجدد بلیتهای استفاده شده به بازار فروش، پرداخت بهای خدمات بهصورت الکترونیک، بالابردن فرهنگ عمومی پرداخت الکترونیک، جلوگیری از پرداخت وجه نقد به جای بلیت و امکان نظارت کامل بر میزان عملکرد راننده از جمله آنهاست.
افزون بر موارد ذکرشده، کاهش نیروهای بهکارگرفتهشده در قسمت فروش بلیت، امکان دریافت آمار کل جابهجایی مسافر در طول شبانهروز توسط کل ناوگان اتوبوسرانی، امکان دریافت آمار کل جابهجایی هر اتوبوس در بازه زمانی مشخص و سرعتدهی به فرایند جمعآوری درآمد مربوط به اتوبوسرانی از دیگر فواید این طرح است.
علاوه بر این ایجاد و زمینهسازی فرهنگی استفاده عمومی از کارتهای هوشمند در ارائه خدمات شهری و سرویسهای الکترونیکی، توسعه خدمات کارت هوشمند در سایر موارد و سرویسهای شهری، برخورداری از خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور، برخورداری از توجه مدیران کشور برای توسعهمندی و گسترش شهری مبتنی بر خدمات پیشرفته، تأکید بر محوریت شهرداری در ایجاد بیشترین و گستردهترین سهم تأثیر پذیری کاربردی شدن فناوری اطلاعات و ارتباطات، برخورداری از بستر توزیع بیش از نیم میلیون کارت قابل ایجاد بهعنوان کارت بلیت الکترونیکی در توسعه خدمات با استفاده از کارتهای هوشمند نظیر کارت خرید، کارت سوخت، کارت ارزاق عمومی و کارت یارانه از دیگر مزایایی است که نمیتوان از اهمیت آنها غافل شد.
با دقت بیشتر متوجه میشویم که قابلیت ایجاد زیر ساخت ارتباطاتی شهری توسط طرح مشارکت با شهرداری و برخورداری از بزرگترین شبکه انتقال و دسترسی اختصاصی شهری، بسط فرهنگ الکترونیکی جامعه، امکان تعریف کرایه براساس مسیر ونیز تعداد ایستگاههای عبوری، امکان تعریف کرایه براساس روزهای هفته و مناسبتهای ویژه از محاسن دیگر کارت بلیت الکترونیکی است.
امکان اتصال شبکه با سیستم بانکی و شارژ اعتبار، امکان تغییر سریع تعرفهها، پرداخت هزینه اولیه کارت توسط خود شهروندان، آگاهی از درآمد دقیق هر وسیله نقلیه در هر مسیر و هر ایستگاه، جلوگیری از تخلفات احتمالی رانندگان و امکان پیگیری سریع، به دست آوردن منحنیهای ترافیکی و برنامهریزی سرویسها، امکان استفاده بهعنوان کارت چندمنظوره در دیگر خدمات شهری همانند پارکومتر، پارکینگ و...، آمار ترافیکی به ازای هر ایستگاه، کشف اتوماتیک تقلب احتمالی، آگاهی سمعی و بصری از صحت پرداخت شهروند، محاسبه در آمد هر پیمانکار و حق السهم او و شهرداری، امکان مونیتورینگ آنلاین تمامی اتوبوسها و تاکسیها در مرکز یا مراکز کنترل، امکان اعلام پیام در تمامی ایستگاهها و داخل اتوبوسها به شهروندان شامل مدت زمان رسیدن اتوبوس بعدی، تعداد مسافر در اتوبوس بعدی، امکان استفاده تبلیغاتی از نمایشگرهای مصوبه در ایستگاهها و اتوبوسها بین پیامهای ترافیکی از دیگر محاسن الکترونیکی شدن بلیت اتوبوس است.
مدیران اتوبوسرانی میگویند، طرح کارت بلیت تا این جایکار موفقیتآمیز بوده و حتما مسافران هم از این موضوع که برای تهیه بلیت بهدنبال پول خرد نباشند، حتما رضایت دارند، چون هم کار آنها سریعتر راه میافتد و هم اینکه سرعت جابهجایی بالا میرود. طرح کارت بلیت را نهتنها باید گامی بلند برای شرکت واحد دانست، بلکه باید آن را بهنوعی عبور از سنت و ورود به مبحث مدرنیته برای شبکه حملونقل عمومی به حساب آورد.
حالا بعد از ورود سیستم اتوبوسهای تندرو یا همان بی.آر.تی به خیابانهای پایتخت، طرح استفاده از کارتبلیت نیز دستاوردی بزرگ به شمار میرود.
بلیت الکترونیک، ابزار تحقق شهر الکترونیک
بلیت الکترونیک از مهمترین، کارآمدترین و متداولترین ابزارهای الکترونیکی و از شرایط لازم برای تحقق شهر الکترونیکی است که میتواند گردش پول افراد را در چرخه اقتصادی کاهش دهد. در این صورت، هزینههای مربوط به چاپ اسکناسهای جدید کاهش مییابد. بلیت الکترونیک امکان مدیریت بر نقدینگی جاری و برنامهریزی بهمنظور ارائه سرویس برحسب نیاز شهروندان را فراهم میکند و در افزایش سرعت سرویس دهندگان مؤثر است.
شفافسازی، تکریم ارباب رجوع، افزایش رضایتمندی شهروندی، مدیریت هوشمند مبتنی بر تقاضا و ارائه طرحهای تشویقی از دیگر مزایای استفاده از بلیت الکترونیکی است. علاوه بر این، عملیات خرید و فروش با سرعت بیشتری انجام میشود، خدمات در سطح گسترده تری قابل دسترسی خواهد بود، تخفیفهای متفاوت به مشتری تعلق میگیرد و از نظر اجتماعی نیز، به شخصیت شهروندی افراد احترام گذاشته میشود.
با استفاده از این نوع بلیتها، در مدخلهای ورودی مترو و اتوبوسها توسط دستگاه کارتخوان مخصوص کرایه مورد نظر در کمتر از یک ثانیه کسر میشود. قابلیت استفاده در پارکینگهای عمومی، پارکبانها، کیوسکهای روزنامهفروشی، کتابفروشیها و خردهفروشیها از دیگر مزایای این کارتهاست. استفاده از بلیت الکترونیک باعث میشود، بلیتهای کاغذی از دسترس شهروندان خارج شده و در مصرف کاغذ صرفهجویی شود. همچنین بهتدریج فرهنگ استفاده از بلیت بهعنوان پول افزایش مییابد.
رضایت مسافران، آسایش رانندگان
گذشته از مزایای بسیاری که بلیت الکترونیک برای سیستم حمل ونقل شهری دارد، مسافران و رانندگان اتوبوسها نیز از شروع به کار این سیستم ابراز رضایت میکنند. مسافران معتقدند با استفاده از کارت الکترونیک دیگر وقت کمتری را صرف خرید بلیت میکنند ضمن اینکه مثل گذشته، برای جمعآوری بلیت نیز وقت تلف نمیشود. استفاده از کارت الکترونیک باعث بهبود تعامل مسافر و راننده نیز میشود. چون بعضا دیده میشد همراه نداشتن بلیت، پرداخت وجه نقد به جای بلیت و... گهگاه باعث مشاجره لفظی بین راننده و مسافرین میشد.
رانندگان اتوبوس نیز از این اتفاق تازه در سیستم حملونقل استقبال میکنند؛ اینکه دیگر در هر ایستگاه مجبور به توقف بیشتر برای جمعآوری بلیت نیستند و بدون اینکه با تک تک مسافران در تعامل مستقیم باشند، میتوانند روی کار اصلی خود متمرکز شوند.