سوریه که پیش از این یکی از متفقین اصلی شوروی سابق در خاورمیانه به‌شمار می‌رفت، در اوایل دهه 1990 از اولویت‌های سیاست خارجی روسیه جدا شد. فروپاشی شوروی سابق و انصراف مسکو از مقابله جهانی با واشنگتن و احیای روابط دیپلماتیک با تل‌آویو در سال 1991 باعث شد که دمشق این حرکت را به نوعی خیانت به منافع ملل عرب به حساب آورد. دمشق 19سال پیش چنین طرز تفکری داشت و عده‌ای تاکنون نیز چنین فکر می‌کنند. اما دولتمردان و سیاستمداران عملگرای سوری و در رأس آنها بشار اسد، رئیس‌جمهوری این کشور بر همکاری‌های تجاری ازجمله نظامی با روسیه و حمایت‌های سیاسی مسکو در حل مناقشه خاورمیانه امیدوارند.
خبرگزاری نووستی در مطلبی درباره سفر آتی رئیس‌جمهوری روسیه به دمشق می‌نویسد: در ماه ژانویه سال 2005 در جریان نخستین سفر بشار اسد به مسکو ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری وقت، 8/9میلیارد دلار بدهی دمشق (73درصد از بدهی سوریه به شوروی سابق) در عوض ضمانت دریافت سفارش‌های جدید تسلیحات روسی را بخشید. در حال حاضر روسیه به این کشور هواپیماهای میگ-29، سیستم‌های پدافند هوایی برد کوتاه و میان برد استرلتس،پانتسیر- اس1 و بوک- ام 2 تحویل می‌دهد.
سوریه همچنین خواستار خرید سیستم‌های پدافند موشکی دوربرد اس-300 و اسکندر-2 است اما تاکنون مسکو با این پیشنهادات موافقت نکرده است و قصد ندارد که بدین ترتیب تراز نظامی در منطقه را برهم زند و همچنین روابط با رژیم صهیونیستی و آمریکا را متشنج کند. بعید به‌نظر می‌رسد که این بار هم کرملین با این پیشنهادات موافقت کند.
یکی از جهات دیگر همکاری‌های دو کشور روسیه و سوریه، پایگاه نظامی-دریایی در شهر ترتوس سوریه است. در سال‌های دهه 1980 در این شهر کشتی‌های نظامی شوروی سابق مستقر بودند. طی 30سال زیرساخت این پایگاه دریایی به‌طور چشمگیری فرسوده و کهنه شده است. امروز روسیه آماده است که در توسعه این پایگاه سرمایه‌گذاری کرده و پایگاه نظامی- دریایی جدیدی برای کشتی‌های خود پیدا کند. اخیرا رزمناو پطر ویلیکی در ترتوس لنگر انداخته بود.
سوریه همچنین از روسیه انتظار حمایت‌های سیاسی دارد. هدف اصلی اسد جلب حمایت مسکو در مسئله بازگرداندن بلندی‌های جولان است. جولان فقط تپه‌های استراتژیک نیست که از آنجا پایتخت سوریه مانند کف دست قابل رویت است؛ ثروت اصلی این منطقه آب‌شرب است. در این منطقه دریاچه کنرت قرار دارد که منبع اصلی ذخیره آب آشامیدنی برای رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود.
بشار اسد به خاطر بازگرداندن بلندی‌های جولان دو سال پیش با میانجیگری ترکیه به مذاکرات غیرمستقیم با رژیم صهیونیستی تن داد. در آن زمان نه دمشق و نه آنکارا به موفقیت دست نیافتند. نتانیاهو حتی حاضر به شنیدن مسئله بازگرداندن این منطقه نیست. اما نباید از یاد برد که 14 سال پیش اسحاق رابین و شیمون پرز که جایگزین وی شده بود، بازگرداندن جولان را امکان پذیر می‌دانستند.
برای اسد حمایت مسکو در مسائل مهم دیگر منطقه نیز حائز اهمیت است. روابط استراتژیک سوریه با ایران و جنبش‌های مقاومت خاورمیانه مانند حزب‌الله و حماس که غرب از همکاری با آنها خودداری کرده و آنها را افراط‌گرا به‌شمار می‌آورد، از جمله آنهاست. غرب آماده عادی‌سازی روابط با دمشق است اما در عوض خواستار قطع روابط با ایران و حزب‌الله است. اما مسکو تحمل بیشتری نسبت به این گروه‌های منطقه دارد و خود تلاش دارد که به‌عنوان میانجی در روابط حماس و غرب عمل کند.
