این دو موج با تاخیر زمانی چند ثانیه‌ای به‌دنبال هم رخ می‌دهد که ژاپن با استفاده از این روش موفق به کاهش خسارات ناشی از زلزله شده است. به گزارش خبرنگار مهر، دکتر بهرام عکاشه در همایش چالش‌های کلانشهر تهران، جغرافیا، ژئوفیزیک و ژئولوژی را از جمله علوم مربوط به زمین دانست و افزود: جغرافیا و ژئولوژی مربوط به بسترهای بیرونی زمین و ژئوفیزیک مطالعه در اعماق زمین است.
وی با اشاره به گسل‌های ایران اظهار داشت: دامنه‌های جنوبی البرز مرکزی یعنی جایی که کلانشهر تهران در آن واقع شده است طبق مستندات علمی زلزله‌خیز است و اینکه گفته می‌شود لرزش‌های ایجاد شده ناشی از آزمایش‌ها یا حتی انفجارهاست واقعیت ندارد؛ چرا که تهران زلزله خیز بوده و خواهد بود.
رئیس دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد، عامل زلزله‌خیز بودن کره زمین را حرارت درونی آن ذکر کرد و ادامه داد: متأسفانه کشور ما در خط زلزله قرار گرفته است و بررسی‌ها نشان می‌دهد که جنوب ایران و شمال البرز از مناطق پر خطر هستند به‌گونه‌ای که در هزار سال گذشته زلزله‌های تاریخی در این نواحی رخ داده است.
عکاشه با اشاره به جزئیات پدیده زلزله خاطرنشان کرد: در موج اول، زلزله خفیف است؛ به‌گونه‌ای که ممکن است تراس‌های منازل فرو بریزد ولی در موج ثانویه که دارای موج‌های طولی و عرضی است خسارات احتمالی وارد می‌شود.
وی توضیح داد: در موج ثانویه ابتدا موج عرضی و پس از آن موج طولی زلزله می‌آید که قدرت موج طولی دو برابر موج عرضی است. پدر علم زلزله‌شناسی ایران با تاکید بر اینکه تاکنون علم نتوانسته زمان دقیق زلزله را پیش‌بینی کند، یادآور شد: تنها راهی که تاکنون بشر توانسته زمان زلزله را پیش‌بینی کند محاسبه زمان بروز موج عرضی و طولی است که با تاخیر زمانی چند ثانیه‌ای به‌دنبال هم رخ می‌دهد.
در حال حاضر این روش در ژاپن استفاده می‌شود و در این زمان اندک تمامی نیروگاه‌های هسته‌ای، رآکتورها و تاسیسات زیر بنایی دیگر متوقف می‌شوند. این محقق با بیان اینکه ژاپن ده‌ها برابر زلزله‌خیزتر از ایران است خاطرنشان کرد: ژاپن با استفاده از این روش نه تنها خسارات ناشی از زلزله را کاهش داده بلکه با وجود دارا بودن 55 رآکتور تاکنون فجایع هسته‌ای در این کشور رخ نداده است.
رئیس دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد با اشاره به زلزله‌های تاریخی ایران اضافه کرد: نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که علاوه بر تهران در تبریز نیز در طول تاریخ زلزله‌هایی آمده که کاملا این شهر را با خاک یکسان کرده است. از این‌رو لازم است در سمینارهایی که در این زمینه برگزار می‌شود به بررسی چالش‌های کلانشهرهای دیگر چون شیراز، مشهد و تبریز نیز پرداخته شود.
عکاشه همچنین به زلزله‌خیز بودن کویر لوت اشاره کرد و گفت: حرکت شبه‌قاره هند باعث شکل‌گیری گسل جنوب غربی ایران شد که درصورت فعال شدن این گسل زلزله‌ای با قدرت 8 ریشتر رخ خواهد داد.
وی تاکید کرد: با توجه به این واقعیت‌هاست که در جهان امروز ایمنی سازه‌های هسته‌ای بیش از پیش مهم است؛ چرا که مواد رادیواکتیوی که بر اثر تخریب احتمالی سازه‌های هسته‌ای در فضا منتشر می‌شود تا ده‌ها سال منطقه را آلوده می‌کند.
ثبت خردلرزه‌های پایتخت باتوسعه شبکه
رئیس مرکز مطالعات پیش نشانگرهای زلزله مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران با اشاره به طرح‌های توسعه شبکه لرزه‌نگاری تهران اعلام کرد: با پوشش دستگاهی مناسب مناطق مختلف تهران، ثبت خرد‌زمین‌لرزه‌ها و شناسایی ساخت‌های زمین شناسی فعال که چشمه ایجاد زمین لرزه‌ها هستند، امکان‌پذیر می‌شود.
دکتر حاتمی خاطرنشان کرد: در حال حاضر شبکه لرزه نگاری دوره کوتاه تهران 12 ایستگاه دارد که راه‌اندازی سیستم هشدار سریع و استفاده از آن به‌عنوان یک پیش نشانگر حداقل نیازمند نصب و راه‌اندازی 50 ایستگاه دیگر است که در این مرحله راه‌اندازی و تجهیز حداقل 20ایستگاه لرزه‌نگاری جدید پیش‌بینی می‌شود.
وی افزود: با ایجاد پوشش دستگاهی مناسب مناطق مختلف تهران، ثبت خرد زمین لرزه‌ها و شناسایی ساخت‌های زمین‌شناسی فعال که چشمه ایجاد زمین لرزه‌ها هستند، امکان‌پذیر خواهد شد.
برای بررسی میزان زلزله‌خیزی هر گستره، لازم است ایستگاه‌های لرزه نگار جدید مجهز به دستگاه‌های زلزله‌نگار رقمی دایر شوند تا در زمان بسیار کوتاهی اطلاعات به دست آمده را به مرکز لرزه‌نگاری کشوری ارسال کنند تا ضمن اطلاع رسانی دقیق و سریع رویداد زمین لرزه، فعالیت‌های حیاتی امداد و نجات به موقع صورت پذیرد.
