انجام ارتودنسی درایران هرچند نسبت به کشورهای منطقه خاورمیانه کمترین هزینه را دارد ولی باز هم برای عده‌ای از مردم به‌دلیل نداشتن پوشش بیمه‌ای درمانی لوکس تلقی شده و از انجام آن خودداری می‌کنند؛ این درحالی است که عدم‌انجام آن، مشکلاتی چون بلع، تکلم و مشکلات فکها را به‌وجود می‌آورد. از این گذشته برخی از مردم، تمایز بین 2گروه دندانپزشک عمومی و متخصصان ارتودنسی را نمی‌دانند و به راحتی دندان‌های خود را به دندانپزشکان عمومی که دوره‌های تخصصی ارتودنسی را طی نکرده‌اند می‌سپارند.
دکتر محسن شیرازی، متخصص ارتودنسی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با توجه به برگزاری کنگره بین‌المللی ارتودنسی به همشهری گفت: در این کنگره در ارتباط با درمانهای مشترک ارتودنسی با سایر رشته‌های تخصصی دندانپزشکی و غیردندانپزشکی نهایت کوشش به‌عمل آمده تا مشترکات و نکات بالینی بسیار مهم مرتبط با ارتودنسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. در بحث پیشگیری از ناهنجاری‌های فکی و دندانی نیز، بخشی برای همکاران دندانپزشک عمومی در نظر گرفته شده بود تا با ایجاد تفکر پیشگیرانه در متخصصان دندانپزشکی عمومی، با بخش عمده‌ای از درمانهای ارتودنسی که توسط آنها انجام پذیر است به‌صورت کلاسیک و علمی آشنا شوند و از این راه کمک شایانی به بیماران نیازمند به درمان ارتودنسی خواهد شد.
دکتر شیرازی افزود: در درمانهای ارتودنسی برای رفع مشکل بی‌نظمی و شلوغی دندان‌ها هنوز شیوه و روشی که بتواند مشکل را سریع از بین برده و رفع کند وجود ندارد. به‌طور کلی سرعت درمانهای ارتودنسی، به سرعت حرکت دندان‌ها، تراکم (سختی) استخوان فرد تحت درمان، میزان تحلیل و تشکیل استخوان و نوع و شیوه درمانی بستگی دارد. به‌عنوان مثال در 2بیمار مشابه ممکن است در یک نفر از آنها طول درمان یک‌سال باشدو در دیگری که همان میزان از مشکل را داراست طول درمان به یک سال و نیم تا 2سال افزایش یابد که همانطور که ذکر شد به عوامل فوق و بسیاری از عوامل دیگر مانند سن بیمار و حتی جنس بیمار بستگی دارد.
به‌طور کلی در ارتودنسی سریع، تمام عوارض حین و بعد از جراحی مانند از دست دادن عملکرد صحیح درد، التهاب، صدمه به ریشه و از طرفی ثبات بعد از درمان اینگونه درمان‌ها هنوز به‌طور دقیق مورد بررسی قرار نگرفته است.
به‌طور کلی سرعت اصلاح حرکت دندان‌ها برای اینکه از یک ناحیه نامطلوب به یک ناحیه بهتر و زیباتر بروند در هر ماه حداکثر در حدود یک میلی‌متر است که همانطور که قبلا نیز ذکر شد این بستگی به خیلی از فاکتورهای دیگر مانند سن بیمار (با توجه به اینکه امروزه درمانهای ارتودنسی را در هر سنی می‌توان انجام داد) و عوامل دیگر دارد ولی طول درمان در بیماران کم‌سن مسلما کمتر از افراد مسن‌تر است و حتی جنس بیمار هم مهم است. در خانم‌ها طول درمان به‌طور نسبی کمتر از آقایان است که البته به سایر فاکتورها نیز بستگی دارد ولی به‌طور کلی یک سرعت مناسب و ایده‌آل و غیرمخرب برای حرکت یک دندان یا گروهی از دندان‌ها، حداکثر یک میلی‌متر در ماه از یک ناحیه به ناحیه دیگر است.
رئیس هیأت مدیره انجمن ارتودنتیست‌ها افزود: اصولا لقی دندان‌ها حین هر گونه درمان ارتودنسی امری طبیعی و عادی است چون برای حرکت، دندان، اول باید میزانی از لقی را به دست آورد تا بعد بتواند حرکت کند؛ البته این لقی بسیار کم ولی توسط بیمار محسوس است. لقی دندانی که در حد طبیعی باشد به‌طور قطع بعد از درآوردن دستگاه‌های ارتودنسی از بین می‌رود و بیمار نباید از این موضوع ناراحت باشد. چنانچه نیروهای وارده بر دندان‌ها بیشتر از حد معمول بوده یا دندان‌ها از پیش، خود دارای لقی نباشند، لقی ماندگار بعد از درمان معمولا حداکثر 2هفته تا یک ماه بعد از درمان، امری غیرطبیعی است و بیمار برای ارزیابی بیشتر باید به دندانپزشک متخصص خود مراجعه کند.
دکتر حسین ارباب زاده، متخصص ارتودنسی و دبیر اجرایی کنگره بین‌المللی ارتودنسی به همشهری گفت: هم‌اکنون در جامعه برخی از مردم، تمایز بین دو گروه دندانپزشک عمومی و متخصصان ارتودنسی را نمی‌دانند چون بسیاری از بیماران با دیدن کلمه ارتودنسی روی تابلو یا سربرگ دندانپزشک فکر می‌کنند که آن دندانپزشک متخصص ارتودنسی است. البته این به آن معنی نیست که همکاران محترم دندانپزشک عمومی در این زمینه کاری نکنند.
آنها در مراحل درمانی اولیه می‌توانند کمک شایانی برای کاهش مشکلاتی که ممکن است در آینده برای کودک پیش بیاید، انجام دهند و حداقل کاری که می‌توانند انجام دهند، این است که درصورت تشخیص به موقع مشکل می‌توانند آن را به دندانپزشک متخصص ارتودنسی ارجاع دهند تا هم مدت زمان درمان و هم هزینه درمان و از همه بهتر عواقب احتمالی درمانهای پیچیده اعم از درد، تحلیل ریشه، استخوان و... را کاهش دهند. اما باید گفت که متخصصان ارتودنسی علاوه بر گذراندن دوره دندانپزشکی عمومی ملزم به گذراندن دوره چهارساله مرتبط با ارتودنسی هستند.
دبیر اجرایی این کنگره افزود: این طرز تلقی که انجام ارتودنسی را یک درمان لوکس می‌پندارند، توجیه علمی ندارد چرا که درصورت عدم‌پیگیری برای انجام ارتودنسی برای افرادی که نیاز دارند مشکلاتی چون بلع، تکلم و مشکلات فکین به‌وجود می‌آید؛ هرچند که نتایج انجام ارتودنسی به زیبایی هم منجر می‌شود ولی هدف اصلی، درمان است.
به گفته وی، درمانهای ارتودنسی را از زمان رویش نخستین دندان دائمی تا زمان از دست دادن آخرین دندان دائمی یعنی از سن 7 سالگی تا سنین پیری یعنی 70 تا 80سالگی می‌توان انجام داد ولی مدت زمان درمان اصولا بین یک تا 3سال است و علاوه بر سن، بستگی به فاکتورهایی از قبیل میزان مشکل، وسایل و تکنیک‌های مورد استفاده حین درمان و همکاری بیمار دارد؛ البته در بعضی از شرایط خاص و به‌ندرت این مدت ممکن است کمتر یا حتی بیشتر هم باشد.
به‌طور کلی در یک جمع‌بندی تا به امروز هنوز شیوه و راه درمانی فراگیری که بتواند مدت زمان درمان را به‌صورت محسوسی کاهش بدهد ابداع یا معرفی نشده است.
اگر چه در زمینه وسایل ارتودنسی مورد استفاده در درمان پیشرفت شگرفی حاصل شده ولی این پیشرفت نتوانسته مدت زمان درمان ارتودنسی را مثلا به اندازه 20 تا 30 درصد کاهش دهد.
گاهی اوقات در بعضی از رسانه‌ها و متأسفانه رسانه‌هایی که علمی نیز هستند از روش‌هایی به‌عنوان مثال سیستم دامون نام می‌برند که فقط جنبه تبلیغی دارد و کاهش زمان درمان یاد شده اصلا واقعیت نداشته و این روش را تمامی متخصصان ارتودنسی می‌توانند انجام دهند و تجربه نشان داده که این روش نیز نمی‌تواند حداقل در شرایط و دنیای امروز مدت زمان درمان را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد بنابراین ارتقای سطح آگاهی مردم به‌خصوص از طریق همین رسانه‌هایی که مخاطبان زیادی داشته و در دسترس عمومی نیز قرار می‌گیرند، امری ضروری به‌نظر می‌رسد.
