آخرین قربانی سمت مدیر اطلاعات ملی آمریکا که وظیفه هماهنگی 16سازمان امنیتی را بر عهده دارد، آدمیرال دنیس بلر بود که هفته گذشته مجبور شد استعفای خود را روی میز باراک اوباما بگذارد.
اکنون جیمز آر. کلپر، معاون اطلاعاتی وزارت دفاع مهمترین نامزد کاخ سفید برای
برعهدهگرفتن این پست است. گزینه دیگر هم مایک ویکرز، معاون عملیاتهای ویژه وزیر دفاع به حساب میآید.
همه کسانی که این پست را بر عهده داشتهاند اکنون میگویند چه کسی خواهان رسیدن به مقامی است که شرح وظایف آن را حتی خود مقامهای کاخ سفید هم نمیدانند.افراد زیادی وجود دارند که دولت اوباما مایل است این سمت را بر عهده بگیرند.
کسانی مانند ژنرال جیمز کارترایت، جانشین رئیس ستاد مشترک ارتش و جان همر، رئیس مرکز محرمانه مطالعات ملی و راهبردی افرادی هستند که مقامهای واشنگتن علاقه دارند بهعنوان مدیر اطلاعات ملی آمریکا منصوب شوند اما هر دوی آنها اعلام کردهاند این پست را نمیخواهند.
یک مانع بزرگ وجود دارد که بسیاری را از بر عهده گرفتن این پست فراری داده است. واقعیت این است که مدیر اطلاعات ملی آمریکا، مسئول همه چیز است و هیچ اختیاراتی ندارد! فردی که اوباما بهعنوان جایگزین دنیس بلر انتخاب کند مسئولیت هماهنگی 16 آژانس امنیتی آمریکا از سیا گرفته تا آژانس امنیت ملی را بر عهده دارد.
این به معنای تقسیم حمایت و اعتبار کنگره میان آژانسهای امنیتی به میزانی است که اطلاعات و فعالیت آنها مهم تشخیص داده شود؛ مسئلهای که اداره آژانسهای امنیتی را تبدیل به مدلی کاپیتالیستی کرده است. بسیاری عقیده دارند که 10سال پس از 11 سپتامبر که باعث بهوجود آمدن پست مدیر اطلاعات ملی آمریکا شد، هنوز کارهای زیادی برای انجام شدن وجود دارد.
هنوز مدیر اطلاعات ملی آمریکا باید میان آژانسهای امنیتی مختلف بدون اعتبار فعالیت کند. مدیر اطلاعات ملی آمریکا هنوز نمیتواند به سادگی از مسئله اعتبارهای مالی برای مجبورکردن مقامهای سرکش اطلاعاتی به فرمانبرداری استفاده کند. همچنین این مقام به ظاهر بلند پایه هرگز اختیارات مستقیم برای عزل و نصب روسای آژانسهای امنیتی را نداشته است.
جیمز کلپر در میان مقامهای آمریکا با عنوان یک «سرباز خوب» شناخته میشود که ممکن است بتواند با رئیس سیا و رئیس مرکز ضدتروریسم کاخ سفید برای مدتی کار کند. در واقع مقامهای کاخ سفید بار دیگر بهدنبال این هستند که با ارتباطات شخصی، فردی را مجبور به قبول این پست کنند؛
تلاشی که در سالهای گذشته 3 بار با شکست مواجه شده است. حقیقت واقعی مقام مدیر اطلاعات ملی آمریکا این است که قدرت آن بهصورت کامل وابسته به ارتباط با رئیسجمهوری آمریکاست و هر کسی که این ارتباط را از دست بدهد تمام قدرت خود را در میان آژانسهای اطلاعاتی و امنیتی از دست خواهد داد.
این همان مسئلهای است که طبق اظهار نظر مقامهای آگاه برای دنیس بلر بهوجود آمد و او را مجبور به استعفا از مقامش کرد. اوج این موضوع در زمان کشف تلاش برای بمبگذاری در هواپیمای مسافربری خطوط هوایی آمریکا بود.
پس از عملیات ناکام تروریستی در دسامبر ۲۰۰۹ اوباما به صراحت از سهلانگاری و اشتباههای ساختاری آژانسهای امنیتی آمریکا بهشدت انتقاد کرد و خواستار اصلاح در تبادل اطلاعات میان سازمانهای امنیتی و نتیجهگیریهای مؤثر از دادههای موجود شد. جان نگروپونته، نخستین مدیر اطلاعات ملی آمریکا در سال 2007 این پست را به خاطر یک مقام پایینتر در وزارت امور خارجه ترک کرد.
مایکل مککانل، جایگزین نگروپونته در این پست سال گذشته مدت کوتاهی پس از به قدرت رسیدن اوباما از مقامش استعفا کرد و اکنون بلر قربانی این مقام شده است. همه این مسائل نشان میدهد که اکنون دیگر کسی در واشنگتن این مقام جنجالی را نمیخواهد.
آسوشیتدپرس/ ترجمه: محمد کرباسی