در ابتدای این نشست تاج‌بخش فنائیان، دبیر علمی همایش، گفت: «هنرهای نمایشی ما فراموش نشده است بلکه به دلیل بی‌توجهی به حاشیه رفته است. در حالی که ظرفیت‌های هنر نمایشی ما سال‌هاست به شکل سینه به سینه نقل می‌شود.
بنابراین باید از حاشیه به متن آورده شود و در حفظ و نگهداری هویت آن کوشش کنیم. متأسفانه ما سال‌ها در حیطه هنرهای نمایشی به مضامین و تکنیک‌های غربی در دانشگاه پرداختیم، در حالی که می‌توانستیم در ازای آن به هویت هنرهای نمایشی خود بیشتر توجه داشته باشیم.
دکتر محمود عزیزی نیز درباره نمایش سنتی ایرانی تصریح کرد: «ما در سرزمینی زندگی می‌کنیم که تئاتر همواره محل گذر فرهنگ‌های مختلط بوده است و به ارزش‌های خودمان کمتر پرداخته‌ایم. این‌که چرا در طی این سال‌ها نتوانسته‌ایم دارای یک تئاتر ملی شویم بحثی است که باید مورد بررسی و چالش قرار گیرد. شاید به این خاطر که به شکل مشخص رویکرد ما بیشتر به سمت تئاتر غرب بوده است.
با وجود این وقتی تفحص می‌کنیم متوجه می‌شویم نخستین ریشه‌های تعزیه در ایران شکل گرفته است که پشتیبانی‌های دوره صفویه و پیش از آن نیز در پا گرفتن آن بی‌تأثیر نبوده است.
عزیزی گفت: «فرهنگ پرده‌خوانی و نقالی ایران در بستر جامعه و به بیان ساده‌تر در میان توده مردم شکل گرفت. این فرهنگ در واقع روشی برای بیان نیازهای اجتماعی بود که در این اشکال به داخل جامعه رسوخ کرد. در سال 1994 بحث اختلاط فرهنگ‌ها و اساساً دهکده جهانی پیش آمد. اما من در این راستا تصور می‌کنم هر ملتی باید در درجه اول بومیت خویش را دریابد و بعد بستر پذیرش فرهنگ‌های دیگر کشور‌ها باشد.»
دکتر فرشید ابراهیمیان ضمن بررسی اجمالی چند نشانه در تعزیه گفت: به‌راستی چه شورانگیز است سخنی که پیرامون شمع است و تاریکی موج و دریایی چنین حائل و کجا دانند حال ما سبکبالان ساحل‌ها، سبکبالانی که هماره در طول تاریخ بر کنار ساحل یا گود ژرف و بیکرانه هستی نشسته‌اند و بی‌اشراف و آگاهی و شهود قلبی نظاره‌گر تکنیک و فنون گاه دل‌فریب این منازعه میان هست و نیست، قدرت و ضعف، ظلمت و نور، راه و بی‌راه، مسیر رونده و راه چراغ بوده‌اند. بی‌آن‌که از راز و سر این جدل و ستیزه اندیشه کرده باشند.
در ادامه این نشست دکتر علی بلوک‌باشی با اشاره به کارکردها و تأثیرات اجتماعی تعزیه تصریح کرد: «تعزیه‌خوانی و تعزیه‌خوانان در بطن جامعه‌ای سنتی به فعالیت می‌پردازند. جامعه‌ای که سنت‌گرا و حماسه‌ساز است. تعزیه اثری بر اجتماع مذهبی داشته است.
هم‌چنین به لحاظ آموزش تاریخی مذهبی توانسته در مقاطع خاص جامعه را تحت‌الشعاع خود قرار دهد. دیگر این‌که نقش عمده‌ای در الگوسازی و فرهنگ‌سازی مردم اجتماع ایفا می‌کند. از این‌ها گذشته تعزیه در ادبیات و هنر ایران تأثیرات چشمگیری برجای می‌گذارد.»
