سوابق درخشان مبارزاتی علیه رژیم طاغوت و حمایت‌های مستمر از نهضت امام خمینی(ره) و توجه خاصی که حضرت امام(ره) به ایشان داشتند، کاملا روشن بود، به‌طوری که امام (ره)در پاسخ تسلیت وی به مناسبت شهادت آیتالله حاج سید مصطفی خمینی در سال 1356 با عبارت «انشاالله تعالی موفق به خدمت به حوزه‌های اسلامی باشید و افاضل از برکات شما بهره‌مند شوند» اعتماد علمی خود و در سالهای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی با محول کردن اداره امور حوزه علمیه قم به ایشان به‌عنوان شخصیتی که در رأس جامعه مدرسین حوزه علمیه در آن زمان قرار داشت، مراتب اعتماد عملی خود را به آیت الله فاضل ابراز کردند. آیتالله فاضل بعد از رحلت مراجع تقلید طبقه قبل یعنی حضرت امام خمینی(ره) و حضرات آیات خوئی، گلپایگانی و اراکی، به‌عنوان مرجع تقلید مورد توجه علما و مردم قرار گرفت.
مرحوم آیتالله العظمی حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی در سال 1310 دیده به جهان گشوده بود. استاد از همان سالهای کودکی، سخت تحت‌تأثیر جاذبه معنویت پدر قرار گرفته و دلباخته راه او شد و در کودکی تصمیم گرفت راه و روش زندگی پدر را سرمشق خود قرار دهد و به عالم روحانیت بپیوندد. از آنجا که عشق، راهنمای استاد، و شور و علاقه، چراغ راهش بود، تحصیلات دینی او با سرعتی بسیار پیش می‌رفت. از این‌رو هنگامی که درست 19 سال از سنین عمر را پشت سر نهاده بود، وارد آخرین مرحله تحصیلات حوزه‌ای یعنی درس خارج شد.
وقتی این جوان 19 ساله در درس خارج، آن هم درس خارج مرحوم آیتالله العظمی بروجردی که بسیار سنگین و در سطح بالایی بود، شرکت می‌کرد، می‌توان گفت که جوان‌ترین شاگرد آن جلسات بود. در همان سال‌ها بود که امام‌راحل، تدریس یک دوره علم اصول را آغاز کردند. یکی از پرشورترین آن افراد آیتالله فاضل لنکرانی بود و بدین‌سان یک دوره اصول کامل از مباحث الفاظ و مباحث عقلیه را در محضر امام راحل فرا گرفت که حدود 7سال به طول انجامید.
از اینها گذشته، او که عشق آموزش علم تمام زندگی‌‌اش را سرشار کرده بود، در کنار درس‌ها‌ی فقه و اصول، چند سال از عمر پرثمرش را نیز در درس‌ها‌ی فلسفه و حکمت گذرانید. در این رشته استاد او، بزرگ مرد تفسیر، مرحوم علاّمه طباطبایی بود که وی در محضر پربارش طی سال‌ها، قسمتی از مباحث منظومه سبزواری و سپس کتاب اسفار ملاّصدرای شیرازی را تعلیم گرفت. استاد براساس هوش سرشار و کم نظیری که داشت بسیار زود و به سرعت به درجه اجتهاد رسید. نکته‌ای دیگر که در زندگی مرجع فقید جلب توجه می‌کند، این است که ضمن آنکه خود به‌عنوان شاگردی مشتاق و جوینده در محضر درس بزرگان حاضر می‌شد، در عین حال به موازات آن به‌عنوان مدرّسی پرشور و پوینده، جلسات درس تشکیل می‌داد و به تعلیم گروه‌ها‌یی از طالبان علم می‌پرداخت.
جلسات درس استاد، از همان آغاز، جلساتی گرم و شوق انگیز بود و عده بسیاری از رهروان طریق علم و ایمان، در آن جلسات شرکت می‌کردند. در آن سالهای 16 - 15 سالگی عدّه شاگردانش غالباً به 80 - 70 نفر می‌رسید و هنگامی که به 19 سالگی رسید، دیگر جلسات درسش آن‌قدر گسترش یافته بود که بیشتر اوقات صدها نفر در محضر درس وی حاضر می‌شدند، تا جایی که وقتی به تدریس کفایه الاصول (آخرین کتاب سطح عالی و دشوارترین کتاب آن دوره) می‌پرداخت قریب 700 - 600 نفر پای درسش می‌نشستند.
ایشان که همواره در راه اسلام و انقلاب از هیچ حرکتی دریغ نکرده بود، سرانجام در یکی از بیمارستان‌های تهران بستری و برای ادامه مداوا به یکی از بیمارستان‌های تخصصی لندن اعزام شد؛ امابه اصرار خود به تهران بازگشت و در آستانه شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) بعدازظهر روز 26 خرداد سال 1386 به دیار باقی شتافت. برخی از آثار این مرجع فقید
عبارتند از: تفصیل الشریعه فی شرح کتاب تحریرالوسیله، احکام الواضحه، مدخل التفسیر، ایضاح الکفایه، کتاب القضا، القواعد الفقهیه، عصمت انبیا و کتاب اصول الشیعه.
