سالانه در این استان حوادث زیادی رخ میدهد اما گلستان تنها در سیلخیزی و طغیان رودخانهها سایر استانهای کشور را پشتسر گذاشته و به مقام اول رسیده است. بنابراین سیل، تهدیدی مهم در استان گلستان بهشمار میرود و لازم است روشهای علمی و نوینی برای مقابله با آن در نظر گرفته شود.
توجه به مهندسی رودخانهها، اطلاعرسانی و آموزش به مردم، هماهنگی بیشتر بین دستگاههای اجرایی، توجه به آبخیزداری، تدوین قوانین و مقررات ساختوساز در حریم رودخانهها و مدیریت بحران در روستا از جمله عوامل مؤثر در کاهش خسارات ناشی از سیل در منطقه عنوان شده است. تدارک مناطق جایگزین و منتقل کردن مردم روستاهای در مسیر سیلاب به این مناطق از دیگر راههای دور کردن خطر سیلاب بهشمار میآید که اجرایی نیز شده است.
مثل اهالی 13 روستای سیل زده استان، مردم روستای قاپون علیا از توابع شهرستان کلاله هم به مکانهای امن مجبور به کوچ شدند.نیمی از خانههای این روستا با سیل سال 84 از بین رفت و مسئولان به جای بازسازی این روستای 200خانواری تصمیم گرفتند برای روستاییان جایی را در نظر بگیرند و مردم را به مکان جدید منتقل کنند.
کوچ اجباری
یکی از اهالی روستای قاپون علیا ادعا میکند که بعد از سیل سال 84 مسئولان مبلغ 5 میلیون تومان به آنها وام داده و زمین کوچکی را در اختیارشان گذاشتهاند تا خانههایی برای خود بسازند. وی میگوید: «5/1 میلیون تومان از این مبلغ بلاعوض و بقیه باز پرداختی است.
در این مکان جدید که روی تپه واقع شده زمینهای کوچکی برای ساخت خانه به ما دادهاند که امکان زندگی برای خانوادههای پرجمعیت در آنها وجود ندارد.» به گفته این روستایی هنوز نیمی از اهالی روستا بعد از 4 سال حاضر به تخلیه روستای خود و رفتن به مکان جدید نشدهاند. در حالیکه از سال 85 مسئولان شهرستان برای کوچاندن روستاییان برق روستا را قطع و کار گازرسانی را نیز متوقف کردهاند.
یکی دیگر از روستاییان نیز ادعا میکند: «در مکان جدید امکان فعالیتهای کشاورزی وجود ندارد، این مکان بالای تپه واقع شده و از امکانات آموزشی و درمانی نیز بیبهره است.» وی که بهنظر میرسد سختی زیادی در این چند سال کشیده است، ادامه داد: «آب بعد از سیل آن سال از بین رفت، برق را خودشان قطع کردهاند، گاز و تلفن هم نداریم، حالا دیگر به سختی در اینجا زندگی میکنیم و حتی امکان نگهداری غذا بهمدت طولانی ( 24 ساعت) هم برای ما وجود ندارد.»
کسی برق را قطع نکرده است
مهدی موسوی خورشیدی، فرماندار کلاله با بیان اینکه تمام امکانات رفاهی روستا بهدلیل جاری شدن سیل از بین رفته است، گفت: «کسی برق را قطع نکرده بلکه برق از مکان سیل زده بهجای جدید منتقل شده است و در حال حاضر با تجمیع 10 روستا در یک سایت که قاپون علیا نیز یکی از آنهاست بهزودی این روستاها به شهر تبدیل میشود و نام جدید و امکانات جدید خواهند داشت.»
وی گفتههای این روستاییان را منطبق با واقعیت ندانست و گفت که در استان گلستان 13روستای سیل زده داریم که بعد از سیل سال84 هیات دولت تصویب کرد برای جابهجایی این روستاها که در مسیر سیلاب قرار گرفتهاند بودجههایی تخصیص یابد.
بههمین منظور در سال اول 35 میلیارد تومان، در سال دوم 31 میلیارد تومان و 10 میلیارد تومان هم سال بعد برای ایجاد مکانهای جدید و انتقال روستاهای در معرض خطر به این مناطق امن پرداخت شد. فرماندار کلاله ادامه داد: «این افراد برای رفتن به ساختمانهای جدید نامهای به فرمانداری نوشتند و همه زیر آن را امضا کردند و درخواست انتقال دادند. در آخر هم هنگام تحویل ساختمانها در محضر از هر یک از آنها امضا گرفته شد. خانههایی که به این افراد تحویل دادیم بهمراتب راحتتر از خانههایی است که در روستای خود داشتند.»
به آنها امنیت دادیم
رسول حسام، مدیرکل ستاد حوادث غیرمترقبه استان گلستان نیز در اینباره به همشهری گفت که وظیفه ما تهیه و تامین مکان امن برای کسانی است که هر سال سیل زندگی آنان را تهدید میکند.وی یادآور شد: «ساخت این خانههای امن با درخواست کتبی و رضایت محضری اهالی روستا انجام شده است و همه آنها وام ساخت خانه و زمین را دریافت کردهاند.»
حسام تصریح کرد که براساس تعداد خانوار، امکانات مختلفی در این مناطق پیشبینی شده است. به عبارتی روستاهایی با 50 خانوار مرکز آموزش تا دوره ابتدایی دارند و هرچه تعداد خانوار روستا بیشتر باشد خدمات دریافتی آنها نیز بیشتر میشود.وی با بیان اینکه برخی روستاییان انتظارات زیادی برای این جابهجایی دارند، گفت: «خیلی از اهالی این روستاها هم به خانههای جدید نقل مکان کردهاند هم دوست دارند خانههای قبلی خود را داشته باشند. در حالی که چنین امکانی اصولا وجود ندارد و آنها هم از همین بابت احتمالا ناراحتند.»
مدیرکل ستاد حوادث غیرمترقبه استان کوچک بودن متراژ خانههای جدید را در مقایسه با خانههای قدیمی پذیرفت و گفت: «بههر حال زمین در نظر گرفته شده محدود است و بعد از اظهار نظر کارشناسی این مقدار در اختیار مردم روستاها قرار گرفته است. با این وجود باید بپذیریم که داشتن خانهای کوچک و امن بهمراتب بهتر از خانههای 2هزار متری اما ناامن است.»