حالا دوباره شهرها می‌سوزند و خیابان‌ها از اجساد پر است. در ماه آوریل یک انقلاب خونین در قسمت شمالی این کشور 80کشته بر جای گذاشت. پس از آن یک دولت ضعیف بر سر کار آمدو خود را دولت موقت نامید. حالا دور دیگری از کشتارها آغاز شده و گانگسترهای قرقیز به جان اقلیت ازبک قرقیزستان در مناطق جنوبی این کشور افتاده‌اند و آنها را می‌کشند. گفته می‌شود قرقیزها خانه‌های ازبک‌ها را آتش می‌زنند و به زنان و کودکانشان شلیک می‌کنند. برخی از تحلیل‌گران مسائل آسیای میانه معتقدند که این خشونت‌ها به خاطر ماهیت نژادی این پتانسیل را دارند که در کل منطقه گسترش یابند.
تحولات ماه‌های اخیر قرقیزستان خواب را از چشمان آمریکا و روسیه گرفته‌است. این کشور مهم و راهبردی آسیای میانه این روزها بار دیگر درگیر تنش و آشوب است. اگر این کشور به همین صورت در آشوب همه‌گیر گرفتار شود، آمریکا و روسیه منافعشان در منطقه به‌شدت در خطر می‌افتد.
اما اینگونه به‌نظر می‌رسد که تا بدین‌جا آشوب، قرقیزستان را فرا گرفته است. تاکنون نزدیک به 170 نفر کشته شده، بیش از 1500نفر زخمی شده‌اند و بیش از 250 هزار آواره از درگیری‌های نژادی اخیر بر جای مانده است. اینگونه به‌نظر می‌رسد که تعداد کشته‌شدگان بیشتر باشد چراکه آماری که تاکنون ارائه شده است تنها آمار کشته‌شدگانی است که در بیمارستان‌ها جان باخته‌اند. انتظار می‌رود در ساختمان‌ها‌یی که ویران و غارت شده‌اند، کشته‌شدگان دیگری یافت شود.
هنوز هیچ کسی به‌طور دقیق نمی‌داند که این درگیری‌های فرقه‌ای چرا به‌وجود آمده است. اقلیت ازبک در قرقیزستان ناگهان مورد حمله اکثریت قرقیز قرار گرفتند. البته دولت موقت قرقیزستان، قربان‌بیک باقی‌اف، رئیس‌جمهوری پیشین قرقیزستان را که در حال حاضر متواری است به‌عنوان عامل اصلی این رخدادها معرفی کرده که البته هنوز هیچ سند و مدرکی در این خصوص ارائه نشده است. باقی‌اف که در میان اکثریت قرقیز در جنوب کشور، محبوبیت زیادی دارد به بلاروس گریخته است اما اکثریت قرقیزهای جنوب کشور همچنان از او حمایت می‌کنند. باقی‌اف البته چند روز پیش رسما اعلام کرد که هیچ دخالتی در ناآرامی‌های اخیر قرقیزستان ندارد اما خبرگزاری رسمی قرقیزستان اعلام کرد که دیده شده است که آشنایان باقی‌اف جماعت قاتل را رهبری می‌کنند.
اتهام‌زدن به باقی‌اف همه ریشه در یک نوار صوتی دارد که در آن 2مرد از اعضای فامیل باقی‌اف، درخصوص مسلح‌کردن 500 نفر برای گسترش آشوب در جنوب قرقیزستان صحبت می‌کنند. این نوار صوتی از سوی یک فرد ناشناس در سایت یوتیوب منتشر شد. این نوار صوتی زیرنویس دارد و 2مرد را با نام‌های ماکسیم، پسر باقی‌اف و جانیبک، برادر باقی‌اف معرفی می‌کند. البته هر دو آنها این ادعا و دخالت خود را در ناآرامی‌ها رد می‌کنند.
نگرانی اساسی جامعه بین‌المللی در حال حاضر، احتمال تسری چنین درگیری‌هایی به دیگر کشورهای منطقه است. بسیاری از ازبک‌های ساکن در قرقیزستان از ترس کشته‌شدن به ازبکستان و قزاقستان گریخته‌اند و بیم این می‌رود که این آوارگان از روی انتقام دست به خشونت‌هایی در این کشورها بزنند.
دولت قرقیزستان نیز رسما اعلام کرده است که کنترل اوضاع را در شهر اوش، دومین شهر بزرگ قرقیزستان از دست داده است. دولت این کشور از همان زمان تاکنون بارها از روسیه خواسته است تا در قرقیزستان مداخله نظامی کند اما با پاسخ منفی روسیه مواجه شده است.
یکی از دلایل بروز چنین آشوب‌هایی در قرقیزستان را می‌توان شکل‌نگرفتن یک دولت قدرتمند در قرقیزستان چه پیش از ناآرامی‌های 3ماه پیش و چه پس از آن دانست. پس از گریختن باقی‌اف از قرقیزستان دولتی که با ریاست آنا آتنبایوا، بر سر کار آمد نتوانست قدرت را نهادینه کند و کنترل اوضاع را به‌طور کامل در دست بگیرد. بنابراین می‌توان گفت که در بلندمدت، تحولات خونین قرقیزستان، معلول ضعف دولت و شکل نگرفتن نهاد دولت در این کشور است.
طی 2دهه گذشته، جمهوری‌های تازه استقلال یافته شوروی سابق دو روند ملت‌سازی و دولت‌سازی را طی کردند. در چارچوب هویت نوین سوسیالیستی که استالین و لنین در کل اتحاد جماهیر شوروی جاری ساخته بودند، پس از فروپاشی شوروی، مولفه‌های سرزمینی، جمعیتی و نهادهای اداری جمهوری‌ها دچار تغییر شد و روند توفیق و کامیابی در امر دولت‌سازی درجمهوری‌های آسیای مرکزی، قفقاز و بالتیک یکسان نبود.
حوادث قرقیزستان نشان داد که این جمهوری در روند دولت‌سازی بسیار ناکام بوده است. یکی دیگر از عوامل بلندمدت این ناآرامی‌ها، رشد نامتوازن این کشور است. قرقیزستان در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به‌طور متوازن رشد نداشته است.
قرقیزستان در زمینه‌های فرهنگی و آموزشی دچار تحولاتی شده است؛ چنان‌که در عرصه کلان اقتصادی وارد روند جهانی‌شدن شده و یکی از مناطقی است که کشورهای خارجی حضور گسترده‌ای در آن دارند، با این حال از لحاظ اقتصادی نتوانسته ثبات پیدا کند و مردم آن کشور با مشکلات متعدد دست‌وپنجه نرم می‌کنند. قرقیزستان کمتر از 200 هزار کیلومتر مربع مساحت دارد که نزدیک 80 درصد آن کوهستان است. همچنین بر عکس همسایگان خود از منابع نفت و گاز محروم است.
از سوی دیگر باید به این نکته نیز اشاره کرد که جمهوری‌های آسیای مرکزی و قفقاز همواره تحت‌تأثیر قدرت‌های بیگانه بوده‌اند و از آنجا که انقلاب‌های رنگی تحت حمایت آمریکا به پیروزی رسیده‌اند، شکست این انقلاب‌ها، ناکامی آمریکا و شکست سیاست‌های یکجانبه‌گرایی است. اما از جمله عوامل کوتاه‌مدت مؤثر در تحولات قرقیزستان، فساد اداری است. فساد اداری، اختلاس، رشوه و عدم‌پایبندی به قانون و فامیل‌سالاری، از جمله مواردی است که اتفاقا باقی‌اف با متهم کردن عسگر آقایف (رئیس‌جمهوری پیشین قرقیزستان) به این موارد قدرت را به‌دست گرفت اما در حال حاضر خود قربان بیک باقی‌اف (رئیس‌جمهوری فراری قرقیزستان) به این موارد متهم شده است. فساد اداری گریبان دولت وی را نیز گرفت و به یکی از اصلی‌ترین عوامل سقوط این دولت تبدیل شد.
عامل مهم دیگر در تحولات قرقیزستان عدم‌مدیریت بحران است. آنچه طی روزهای گذشته اتفاق افتاد، نشان‌دهنده عدم‌توان حکمرانی حاکمان قرقیزستان است. سستی و تزلزل و در عین حال در برخی موارد برخوردهای خشونت‌آمیز نشان داد که دولت فاقد برنامه‌ای منسجم برای برخورد با بحران بوده و از سوی دیگر حتی اگر برنامه نیز داشته باشد از قدرت و توان لازم برای اجرا کردن آن برخوردار نیست.
