فدراسیون در بحبوحه فصل نقل و انتقالات امیدوار است مبلغ قرارداد 11میلیاردی را افزایش دهد. علی کفاشیان، رئیس فدراسیون فوتبال اما به افزایش حق پخش امید چندانی ندارد. او که در افتتاحیه جام‌جهانی در آفریقای‌جنوبی حضور داشت، بعد از تماشای مسابقه افتتاحیه بین آفریقای جنوبی و مکزیک، در مصاحبه‌ای اعلام کرد که«اگر صداوسیما مبلغ کمی را برای حق پخش تلویزیونی در نظر بگیرد، مسابقه‌های لیگ برتر در فصل جدید از تلویزیون پخش نخواهد شد.»
این موضع‌گیری اما واکنشی از سوی مسئولان صدا و سیما در پی نداشت و صدا و سیما همان موضعی را اتخاذ کرد که در سال 87 در پیش گرفته بود. در این سال، بعد از مطرح شدن حق پخش تلویزیونی و تبلیغات دور زمین فدراسیون فوتبال و صداوسیما وارد مذاکره شدند. در آن هنگام قرار شد تبلیغات دور زمین مسابقات در اختیار صداوسیما قرار گیرد و این سازمان، بنا به آنچه تصویب شده بود، مبلغی را به‌عنوان حق پخش تلویزیونی و تبلیغات دور زمین در پایان یک فصل فوتبالی به فدراسیون دهد.
در عین حال، مذاکره طرفین خیلی زود به بن بست رسید و احتمال می‌رفت فدراسیون بدون دریافت حق پخش تلویزیونی مثل سابق به پخش مسابقه‌ها از تلویزیون راضی شود. البته با پا درمیانی برخی مقامات، طرفین دوباره پای میز مذاکره نشستند و این بار قرارداد بین فدراسیون و صداوسیما بسته شد. به این ترتیب، مبلغ قرارداد برای یک فصل10 میلیارد تومان اعلام شد و همین موضوع انتقادهای بسیاری را برانگیخت. برخی کارشناسان بر این باور بودند که فدراسیون نباید زیر بار چنین قراردادی برود؛ زیرا از نظر آنها مبلغ قرارداد حق پخش تلویزیونی و تبلیغات دور زمین پایین‌تر از حد تصور به‌نظر می‌رسید. آنها برای اثبات گفته‌های خود به حق پخش تلویزیونی در کشوری مثل امارات اشاره می‌کردند.
در این هنگام، مسئولان صدا و سیما از قرارداد حق پخش ابراز رضایت می‌کردند؛ درست مثل اعضای فدراسیون فوتبال. در آن روزها، رئیس سازمان لیگ گفته بود: «ما از مبلغ قرارداد راضی هستیم چون برای نخستین‌بار است که فدراسیون مبلغی را به‌عنوان حق پخش تلویزیونی و تبلیغات دور زمین استفاده می‌کند. قبلا ما چنین شرایطی نداشتیم.»
به این ترتیب، در بهمن ماه87 صدا و سیما برای نخستین بار یک‌میلیارد تومان به فدراسیون داد. ولی در خرداد سال88، زمانی که یک فصل فوتبالی به پایان رسید، این سازمان طبق وعده عمل نکرده و در پرداخت بقیه مبلغ قرارداد کوتاهی کرده بود. در عین حال، به گفته رئیس سازمان لیگ فدراسیون فوتبال، این مبلغ بعدا پرداخت شد و این سازمان از قرارداد سال اول هیچ طلبی از صداوسیما ندارد.
سالی که گذشت
قرارداد فدراسیون فوتبال و سازمان صداوسیما 3ساله تنظیم شده بود؛ با بندهایی که نشان می‌داد فدراسیون ابتدای فصل دوم و همین طور سوم می‌تواند برای مبلغ، قرارداد جدیدی را منعقد کند.
اگر در سال اول 6میلیارد حق پخش تلویزیونی و 4میلیارد تومان تبلیغات دور زمین بود، در فصل دوم به هر کدام 500میلیون‌تومان اضافه شد. در واقع در سال دوم تنها یک میلیارد تومان به قرارداد فدراسیون اضافه شد. عزیز محمدی، رئیس سازمان لیگ در این باره توضیح می‌دهد: «ما پیش از شروع لیگ نهم با مسئولان صداوسیما مذاکره کردیم و توانستیم مبلغ این قرارداد را به 11میلیارد تومان برسانیم.» او در ادامه یادآور می‌شود که حق پخش تلویزیونی و تبلیغات دور زمین همان مبلغی نیست که مدنظر فدراسیون فوتبال است.
ظاهرا نگرانی کفاشیان نیز به همین دلیل است. او گفته است: «در همه جای دنیا 60درصد درآمد باشگاه‌ها از حق پخش تلویزیونی تأمین می‌شود و 40درصد باقیمانده را از راه‌های فروش بلیت، جذب اسپانسر، تبلیغات محیطی و... تأمین می‌کنند. هرچند قیمت بلیت در کشور ما پایین است اما درآمدهای دیگری داریم که می‌توانیم آن 40درصد را تأمین کنیم. متأسفانه رقم قرارداد ما با صداوسیما برای حق پخش بسیار پایین است. از این قرارداد 3ساله یک‌سال دیگر باقی مانده و ما از الان بنا داریم تا با رایزنی‌های کافی در دور جدید بتوانیم شکل جدیدی را برای درآمدزایی فدراسیون ایجاد کنیم.»
تقدس نژاد، معاون اداری و مالی صداوسیما طرف قرارداد با فدراسیون است؛ کسی که علاقه‌ای به صحبت نشان نمی‌دهد و سعی می‌کند در این زمینه صحبتی انجام ندهد.
این در حالی است که عزیزمحمدی به‌عنوان نماینده فدراسیون در این باره می‌گوید: «خوشبختانه 11میلیارد قرارداری که با صداوسیما داشتیم، به‌طور کامل پرداخت شده است. ما در حال حاضر نگران فصل جدید هستیم.»
سهم از حق پخش تلویزیونی
اما درآمد حاصل از حق پخش تلویزیونی و تبلیغات دور زمین چه می‌شود؟ در بخشی از آیین‌نامه فدراسیون فوتبال آمده است: «یک تیم به تعداد بازی‌های انجام داده در یک فصل و حتی تعداد حضور طرفدارانش در مسابقه‌ها پول بیشتری دریافت می‌کند.»
بنابراین، طبق گفته علی کفاشیان حدود 30 تا 40درصد از مبلغ قرارداد به استقلال و پرسپولیس تعلق می‌گیرد؛ 2تیم پرطرفدار فوتبال ایران. البته در فصلی که گذشت می‌توان تراکتورسازی را هم به‌عنوان یکی از تیم‌های پرطرفدار نام برد.
اما کل حق پخش تلویزیونی به این ترتیب تقسیم می‌شود که 10درصد از این مبلغ به فدراسیون می‌رسد، 5درصد به هیات‌های شهرستانی که تیم‌های لیگ برتری دارند می‌رسد و 5درصد به سازمان لیگ تعلق می‌گیرد. اما 80درصد بقیه بین باشگاه‌های لیگ برتری تقسیم می‌شود. 40درصد از این قرارداد به‌طور مساوی تقسیم می‌شود و 40درصد دیگر با توجه به رتبه تیم‌ها در لیگ برتر در اختیار باشگاه‌ها قرار می‌گیرد. بدین‌ترتیب به هر باشگاه به‌طور متوسط 489میلیون تومان می‌رسد که با هزینه‌های باشگاه‌ها که در هر فصل به‌طور متوسط بالاتر از 5میلیارد تومان است، قابل مقایسه نیست.
کفاشیان معتقد است: «شاید صداوسیما هم مشکلات خود را داشته و با کسری بودجه مواجه باشد که در این زمینه مسئولان‌شان می‌توانند توضیحات لازم را بیان کنند. ما باید برای این کار به راهکارهای لازم برسیم» در عین حال، رئیس سازمان لیگ بر این باور است که تا زمان مذاکره او با تقدس‌نژاد هیچ‌چیز مشخص نیست. محمدی می‌گوید: «هنوز با صداوسیما به توافق نرسیده‌ایم. یعنی هنوز قراری برای مذاکره نگذاشته‌ایم.
اما مسلما تلاش می‌کنیم که مبلغ حق پخش را بالا ببریم، همانطور که در سال دوم این مبلغ یک میلیارد تومان افزایش یافت. به‌نظر من، با صداوسیما باید تعامل کنیم و به توافق برسیم. البته ما قرارداد سه ساله با صداوسیما داریم که در لیگ دهم این قرارداد به پایان می‌رسد. وقتی بخواهیم قرارداد دوباره‌ای ببندیم، مطمئنا این بار همه چیز را لحاظ می‌کنیم.»
در هر فصل معمولا حق پخش تلویزیونی و تبلیغات دور زمین در 4 نوبت توسط صداوسیما به فدراسیون فوتبال پرداخت می‌شود.
