او هر روز ساعت 5/7 صبح یک دوچرخه از مرکز دوچرخه همگانی در مجیدیه تحویل می‌گیرد و 40دقیقه بعد، در مرکز گلستان آن را تحویل می‌دهد. بعد از ظهرها هم که می‌خواهد به خانه برگردد، باز از دوچرخه استفاده می‌کند.
او در این 4 ماه که عضو مرکز دوچرخه سواری همگانی منطقه 8 شده، به‌طور مستمر از خدمات آن استفاده می‌کند؛ هر چند معتقد است این طرح هنوز کاستی‌هایی دارد. این مرکز، یکی از34 خانه دوچرخه منطقه 8 است که هر روز از ساعت 5/7 صبح تا 8شب به اعضای طرح دوچرخه سواری همگانی، خدمات ارائه می‌دهد.
هر یک از این خانه‌های دوچرخه پر از دوچرخه‌های یک اندازه و مجهز به کلاه هستند. بعضی از دوچرخه‌ها سبد هم دارند؛ برای آنهایی که وسیله‌ای همراهشان است انواع سبددار مناسب‌تر است.اما نحوه عضویت در این مراکز چگونه است؛ شرط اول اینکه متقاضی باید از جنس مذکر باشد، خانم‌ها هنوز اجازه عضویت در این طرح را ندارند؛ البته ساکت هم ننشسته‌اند و اعتراض خود را اعلام کرده‌اند. بعد از آن متقاضی باید ساکن منطقه‌ای باشد که این خدمات را ارائه می‌دهد. افراد بالای 15سال با ارائه اصل و کپی‌شناسنامه و کارت ملی و یک قطعه عکس 3در4 و پرداخت مبلغ 2هزار تومان می‌توانند عضو این مراکز شوند. از زمان تحویل مدارک ظرف 3روز کارت عضویت صادر می‌شود.
مصطفی می‌گوید: یکی از اشکالات این طرح تعطیلی آن در ایام تعطیل و روزهای جمعه است. در این روزها اتفاقا متقاضی برای استفاده از این دوچرخه‌ها بیشتر است. او می‌گوید اگر کیفیت دوچرخه‌ها بالاتر برود، بهتر است. نبود مسیر ویژه دوچرخه در کل منطقه، مشکل دیگر ماست؛ اگر این مسیر ویژه در تمام منطقه بود، ایمنی دوچرخه‌سواری بالاتر می‌رفت. مصطفی می‌گوید: ماشین‌ها حتی توجهی به عابران پیاده هم ندارند چه برسد به دوچرخه‌سواران، ضمن اینکه خط ویژه‌هایی که در پیاده رو کشیده شده، بیشتر توقفگاه ماشین‌هاست تا محل عبور دوچرخه‌ها؛ یعنی ماشین‌های پارک شده عبور ما را دچار مشکل می‌کنند.
سیستم شبکه‌ای
یکی از محاسن این طرح امکان تحویل دوچرخه به هر یک از مراکز موجود در منطقه است؛ یعنی اجباری در تحویل دوچرخه به همان مرکزی که آن را دریافت کردید، نیست.
کسانی که عضو این مراکز می‌شوند یک کارت الکترونیک دریافت می‌کنند که در تمام مراکز قابل استفاده است چون این مراکز در یک شبکه به هم متصل هستند.
مدت زمانی که هر فرد می‌تواند دوچرخه را نزد خود نگه‌دارد، 4 ساعت است بعد از این 4 ساعت اگر بخواهد همچنان از دوچرخه استفاده کند باید به یکی از این مراکز مراجعه کرده و 4 ساعت دیگر آن را تمدید کند. این تمدید می‌تواند از 7 صبح تا 8 شب به‌طور مستمر تکرار شود؛ یعنی فرد می‌تواند از صبح تا شب از دوچرخه استفاده کند که البته بعضی از اعضای این مرکز الزام برای تمدید استفاده از دوچرخه را یکی از نواقص این طرح می‌دانند.
عباس41 ساله یکی از اعضای مرکز
دوچرخه سواری می گوید: برای من که مجبورم 8 ساعت در محل کارم حاضر باشم این امکان وجود ندارد که در بین ساعت کاری از محل کارم خارج شده و برای تمدید زمان استفاده، به یکی از این مراکز مراجعه کنم . محمد، جوان 25 ساله‌ای است که برای تحویل دوچرخه به این مرکز آمده است. او در توضیح اینکه با چه هدفی از این دوچرخه‌ها استفاده می‌کند، می‌گوید: من یک هفته است که عضو این مرکز شده‌ام و تنها بعد‌ازظهرها، زمانی که از محل کار به منزل برمی‌گردم از مرکز رسالت دوچرخه تحویل می‌گیرم و در اینجا آن را تحویل می‌دهم.او در توضیح نواقص این طرح به ساعت کار این مراکز اشاره کرده و می‌گوید: ساعت 5/7 صبح برای شروع به کار این مراکز دیر است، به این خاطر که من باید در این ساعت در محل کارم حاضر باشم. اگر این ساعت به 5/6 یا 7 تغییر کند و از طرفی، شب‌ها هم از ساعت 8 به ساعت 9 یا 10 تغییر کند بهتر است.
دنده‌ای شدن دوچرخه‌ها و بالابردن کیفیت دوچرخه‌ها هم از دیگر مواردی است که او برای بهبود کیفیت فعالیت این مراکز به آن اشاره می‌کند. او می‌گوید: همه دوچرخه‌ها این مراکز، یک اندازه هستند و تنها زین آن بالا و پایین می‌شود، درصورتی که این اندازه برای بعضی‌ها، بزرگ و برای بعضی دیگر کوچک است.
کارت‌های غیرفعال
اما تکلیف آنهایی که از مقررات سرپیچی می‌کنند و به‌عنوان مثال دوچرخه را در زمان تعیین شده تحویل نمی‌دهند یا تصادف می‌کنند و دوچرخه آسیب‌دیده را تحویل می‌دهند، چیست؟
فریدنی که متصدی یکی از این مراکز است در پاسخ به این سؤال می‌گوید: آنهایی که از مقررات سرپیچی کنند کارتشان به‌مدت 2 هفته غیرفعال می‌شود؛ یعنی حق استفاده از دوچرخه‌ها را ندارند. آنهایی هم که با تصادف و... به دوچرخه آسیب می‌رسانند با تعیین خسارت، باید مبلغی بابت آن بپردازند که البته این رقم همیشه خیلی کمتر از خسارت واقعی دوچرخه است و گاهی اوقات بعضی‌ها حتی برای پرداخت آن مراجعه نمی‌کنند و دوچرخه آسیب‌دیده را تحویل داده و می‌روند. ما هم اصراری به گرفتن خسارت نداریم چون با این کار، آنها امکان استفاده از دوچرخه را از خود سلب می‌کنند.
از دیگر تخلفاتی که در این مراکز صورت می‌گیرد این است که گاهی پدرهایی که بچه‌هایشان به سن 15سال نرسیده‌اند عضو مرکز می‌شوند و دوچرخه را تحویل می‌گیرند و در اختیار بچه‌های کوچک خود قرار می‌دهند. تخلفاتی از این دست هم اگر مشاهده شود کارت غیرفعال می‌شود.حسن، نوجوان 12ساله‌ای است که به خاطر همین تخلف، کارت پدرش غیرفعال شده اما او همچنان اصرار دارد که دوچرخه بگیرد و سواری کند.
او که به شکل غیرقانونی مدتی از این دوچرخه‌ها استفاده کرده، می‌گوید: چرا افراد زیر 15سال نباید حق استفاده از این دوچرخه‌ها را داشته باشند؟ تازه اگر هم این اجازه را داشتیم ساعت 8 شب برای تحویل دوچرخه خیلی زود است. من دوست دارم شب‌ها که با خانواده‌ام به پارک می‌روم، دوچرخه سواری کنم. اگر روی دوچرخه‌ها زنگ هم بگذارند خوب است.
بیمه به شرط کلاه
کسانی که از دوچرخه‌ها استفاده می‌کنند اگر حین دوچرخه سواری اتفاقی برایشان بیفتد تحت پوشش بیمه هستند اما این بیمه یک شرط دارد؛ حتما در زمان حادثه کلاه به سر داشته باشند.
فریدنی می‌گوید: 90درصد مراجعه‌کنندگان کلاه به سر نمی‌گذارند مخصوصا در ایام تابستان که هوا گرم است. اصلا استفاده از کلاه، برای دوچرخه‌سواران ما جا نیفتاده است.
علیزاده که به همراه پسر 15ساله‌‌اش به این مرکز مراجعه کرده و در حال پر کردن فرم عضویت است، می‌گوید: به‌نظر من این کلاه‌ها از استاندارد کافی برخوردار نیستند. شاید یکی از دلایلی که باعث می‌شود از کلاه استفاده نشود، پایین بودن سطح ایمنی آن است. طرح دوچرخه‌سواری همگانی بسیار خوب است و می‌تواند در ایام تابستان بخشی از اوقات فراغت دانش‌آموزان را پر کند اما به شرطی که ما مطمئن باشیم فرزندانمان هنگام استفاده از این دوچرخه‌ها ایمنی دارند.
دوچرخه همگانی با جایزه
طرح دوچرخه سواری همگانی هر چند ماه یک‌بار به فعال‌ترین اعضای خود یک دوچرخه اهدا می‌کند. به‌عنوان مثال یکی از برنده‌های این طرح یک مرد 60ساله بوده که هر روز از صبح تا شب هر 4 ساعت یک‌بار مراجعه کرده و زمان خود را تمدید می‌کرد. هر چند به گفته متصدی این مرکز، این برنده بعد از اینکه جایزه خود را تحویل گرفته دیگر به این مرکز مراجعه نکرده است.
میزان مراجعه به هر یک از این مراکز به‌طور متوسط 50 تا 60نفر است که این مراجعه در ساعت‌های صبح تا ظهر بیشتر است. از آنجایی که افراد، دوچرخه تحویل گرفته را الزاما در همان مرکز تحویل نمی‌دهند به‌دست‌آوردن آمار دقیق تعداد مراجعه به هر مرکز آسان نیست.
