یکی از این نقاط، مغز استخوان است. کاهش رشد و تکثیر در مغز استخوان میتواند موجب عوارض مختلف مانند آنوما، نرتروپنی و ترومبوسیتوپنی شود.
البته با توجه به نوع دارو و تفاوت سرعت رشد سلولهای خونی، ممکن است یکی از 3عارضه مذکور یا هر سه رخ دهد.
درصورت بروز هر کدام از این سه عارضه، پزشک معالج، تدابیری را در نظر میگیرد و با استفاده از روشی خاص آن را درمان میکند.ممکن است پزشک معالج بهدلیل کاهش سلولهای خونی میزان دارو را کاهش دهد یا مدتی درمان را به تاخیر بیندازد. برنامه درمانی که پزشک برای شما تعیین کرده بهترین تصمیمی است که میتوانسته اتخاذ کند. وقتی برنامه درمانی به هر دلیلی کاهش یابد یا به تاخیر بیفتد در واقع درمان، ناقص انجام شده است.
شیمیدرمانی روشها و مقادیر متفاوتی دارد. اگر سلولهای خونی کاهش شدید داشته باشند پزشک برنامه درمانی را طوری تنظیم میکند که مشکلی بهوجود نیاید. گاهی هم بهرغم بروز مشکلات از بیمار میخواهد که عوارض را تحمل کند تا برنامه درمانی تکمیل شود. به گفته متخصصان خون، هر کدام از عارضههای آنومی، نوتروپنی و ترومبوسیتوپنی نیازمند درمان اختصاصی هستند.
سازمان انتقال خون با پالایش خونهای اهدایی جهت آنومی و ترومبوسیتوپنی فراوردههایی را آماده میکند. این فراوردهها که شامل خون کامل، خون شسته شده و پلاکت است در بانک خون نگهداری میشود و پزشک معالج درصورت نیاز، آنها را تجویز میکند.
فراوردههای خونی بیشتر در مواقعی کاربرد دارد که نیاز باشد سریعا وضعیت گلبول قرمز و پلاکت بهبود پیدا کند.
فاکتورهای رشد خونساز: این مواد، تولید سلولهای خونی را در مغز استخوان تحریک میکنند. فاکتور رشد اضافی در بدن میتواند اثرات شیمیدرمانی روی مغز استخوان را تا میزان زیادی کنترل کند. در طول شیمیدرمانی ممکن است فاکتور رشد خونساز بهصورت تزریقی تجویز شود تا تولید سلولهای خونی جدید به حفظ وضع سلامتی کمک کند.
برای هر کدام از سلولهای خونی فاکتور رشد اختصاصی وجود دارد که ممکن است در طول درمان از انواع آنها استفاده شود. بیشتر فاکتورهای رشد بهصورت تزریق زیر جلدی تجویز میشود. محل تزریق میتواند بازو، ران، باسن یا شکم باشد و با توجه به نوع فاکتور رشد بهصورت روزانه، یک روز در میان و هفتگی تزریق شود.
فاکتورهای رشد دارای عوارضی هستند که معمولا جدی نیستند و بهوسیله دارو درمانی به خوبی قابل کنترل هستند. همه عوارض ناشی از تزریق فاکتور رشد، موقتی بوده و با پایان درمان، ناپدید میشوند.
بعضی از این عوارض عبارتند از: ادم (ورم)، تپش قلب، درد استخوانی و افزایش فشار خون. علائمی که ممکن است بروز کنند عبارتند از: خونریزی بینی، خونریزی دهان و لثه، خونریزی شدید در زمان قاعدگی، خونمردگی ریز و نقطهای در پوست، خونریزی شدید و استفراغ یا مدفوع خونی.