گردش آفتاب بر بلندای شهر

و ما مسیر جنوب را انتخاب می‌کنیم. خودمان را به ایستگاه مترو می‌رسانیم و شهر را ایستگاه به ایستگاه پایین می‌آییم تا برسیم به ایستگاه شهرری. از پله‌ها که بالا می‌آییم، آفتاب که به صورتمان می‌خورد، چشممان که به ماشین دودی می‌افتد، یعنی رسیده‌ایم به شهرری و این ماشین دودی همان قطاری است که روزگاری مردم را به شاه‌عبدالعظیم می‌رساند.

ری مادر تهران است و این تهران به این بزرگی از همین‌جا شروع شده و گسترش یافته؛ از قدیمی‌ترین مناطق جهان که قدمتش به هفت هزار سال پیش می‌رسد.
حالا باید انتخاب کنیم. می‌توانیم به زیارت شاه‌عبدالعظیم برویم و در بازار ری گشتی بزنیم یا به تپه «میل» برویم و آتشکده‌اش را تماشا کنیم یا... شهرری دیدنی زیاد دارد و ما این بار،« برج طغرل» را انتخاب می‌کنیم و بعد «چشمه‌علی» را.

ساعت آفتابی بر «گنبد سرخ»

گنبد سرخ یا برج طغرل بنایی است بازمانده از دوره سلجوقی که در منطقه «ابن‌بابْوِیْه» شهرری نشسته و از ویرانگری مغول و زلزله‌های سهمگین جان سالم به در برده است.
این برج با اسکلتی خشتی و آجری 20 متر ارتفاع دارد و احتمالاً مقبره طغرل‌بیگ، بنیان‌گذار سلسله‌ سلجوقی بوده است.

ری در گذشته‌ در مسیر جاده ابریشم قرار داشت و به همین دلیل هم از نظر بازرگانی مهم بود. آتشی که شب‌ها بر باروی بلند برج طغرل روشن می‌شد، مسافران را در شب‌های تاریک راهنمایی می‌کرد. البته این یکی از کاربردهای برج طغرل است.
برج طغرل نوعی ساعت آفتابی است و می‌توان زمان را براساس تابش آفتاب بر کنگره‌های آن فهمید. ترک‌های دور تا دور برج طوری تنظیم شده که با طلوع آفتاب از سمت شرق، کنگره‌ها یکی‌یکی روشن می‌شوند و آفتاب به درون آن می‌تابد.

زنده از عهد باستان

قدمت چشمه‌علی را از سفالینه‌های به‌دست‌آمده از آن می‌توان حدس زد؛ سفال‌هایی سرخ با نقش‌های سیاه، تصویرهایی از انسان، حیوان، گیاه و اشکال هندسی. این سفالینه‌ها می‌گویند چشمه‌‌علی از حدود هشت هزار سال پیش زنده است.
از آثاری که از گذشته به جا مانده بقایای دیواری است از دوره‌ اشکانی که در آن روزگار دورتادور شهر را  می‌گرفت و هم‌اکنون مقداری از این دیوار و باقی‌مانده آتشدان‌ها و حفره‌های دیدبانی‌اش دیده می‌شود. این نشان می‌دهد در دوره‌ اشکانی این منطقه رونقی داشت و به همین دلیل هم این چشمه را به نام «سورنا» یا «سورین»، سردار اشکانی می‌خواندند. این نام در دوره صفویه به چشمه‌علی تغییر کرد.
بالای چشمه بر تخته سنگی نقش برجسته بزرگی از فتحعلی‌شاه و شاهزادگان و درباریان وجود دارد. این منطقه گردشگاه پادشاهان قاجار بود.