حالا اما حتی خود برزیلیها هم از آهستگی پیشرفت در مراحل ساخت ورزشگاهها و پروژههای زیرساختی گله میکنند. به اینها میتوانید نگرانی درباره فساد مالی و برنامهریزی بد و کم شدن تعداد شهرهای میزبان از 12 به 10 شهر را هم اضافه کنید؛ همه نگران این وضع هستند و بیشتر از همه مسئولان فیفا.
بیدلیل نبود که ژروم والکه، دبیرکل فیفا
وقتی که در ماه می مقابل خبرنگاران صحبت میکرد، بیپرده سوءمدیریت برزیلیها را مورد انتقاد قرار داد؛ «واقعا شگفتانگیز است که برزیل این قدر [از برنامه] عقب است. بسیاری از ضربالاجلها سررسیدهاند و چیزی اتفاق نیفتاده است. برزیل طبق برنامه پیش نمیرود.»
تنها ژروم والکه نیست که از عقب بودن برنامهها صحبت میکند. مسئولان دولتی برزیل هم بدون هیچ نگرانی و صراحتا اعتراف میکنند که برزیل از برنامههای مشخص شده توسط فیفا عقب است. اورلاندو سیلوا، وزیر ورزش برزیل میگوید:«جام جهانی همین اطراف است. بعد از 12 جولای همه توجهها به سمت ما خواهد بود. باید گامهای خود را سریعتر برداریم.»
طرح اولیه و بلندپروازانه برزیل برای میزبانی جام جهانی شامل ساخت 5 ورزشگاه جدید در سالوادور، رسیفه، کوئیبا، ماناوس و ناتال میشد. قرار است 7ورزشگاه دیگر بهصورت کلی نوسازی شوند و استانداردهای فیفا در آنها اعمال شود.
اما براساس گزارشهای مطبوعات برزیل، کارهای عمرانی تنها در 6 ورزشگاه از 12 ورزشگاه شروع شده است. در کنار اینها این سؤال مطرح شده است که آیا در دراز مدت، ساخت ورزشگاه در شهرهایی که معمولا چندصدهزار نفر در آنها جذب فوتبال میشوند از نظر مالی چندان تأمین مطمئنی دارد؟
پروفسور کریستوفر گافنی، استاد جغرافیا در دانشگاه ریو در اینباره میگوید:«هیچ کدام از این پروژهها به خوبی پیش نرفتهاند چون پول آنها از یک منبع عمومی تأمین میشود؛ این دلیل خیلی خوبی است برای اینکه ثابت شود از نظر مالی این پروژهها تأمین مناسبی ندارند.» او این پروژهها را «فجایعی پیشگوییشده» مینامد.
ریکاردو آرائوژو، یک اقتصاددان و کارشناس مدیریت ورزشگاهها که در وبلاگ خودش پیشرفت پروژههای برزیل برای برگزاری جام جهانی را پیگیری میکند، معتقد است که مقدر شده بود مشکلات برای برزیل از همان روزی پیش بیاید که 12 شهر انتخاب شدند. او میگوید:«اولین اشتباه، انتخاب میزبانها بود؛ تمام پروسه این انتخاب سیاسی بود.»
او میگوید.« انتخاب 12 شهر بهجای 10 شهر، به خاطر پافشاری ریکاردو تکسیرا ، رئیس فدراسیون فوتبال برزیل انجام شد.» تکسیرا خود را نامزد جانشینی سپ بلاتر، رئیس فیفا میداند و هدف او از انتخاب 12شهر به جای 10 شهر، جلب حمایت فدراسیونهای محلی بوده است. آرائوژو میگوید:«معیارهای اولیه برای انتخاب میزبانها (شهرهای میزبان) باید ورزشی باشد. آیا این شهرها (شهرهای میزبان) ورزشی هستند؟ آیا آنها تیمهای فوتبال قویای دارند؟ بردن جام جهانی به شهرهای بزرگی که جاده دارند، فرودگاه دارند و هتلهای زیبا اما فوتبال ندارند، منطقی نیست.»
مقامات مسئول برزیلی تصمیم گرفتند شهرهایی مانند بلم و گویانیا با باشگاههای فوتبال مطرح و تماشاگران پرشور را در لیست میزبانان نادیده بگیرند و به جای آنها شهرهای ماناوس در آمازون و برزیلیا - پایتخت کشور - را میزبان کنند.
آرائوژو ادامه میدهد: «این درست نیست که بگوییم پایتخت یک کشور حتما باید میزبان جام جهانی باشد. شما باید شهرهایی را میزبان جام جهانی بکنید که در آنها حین برگزاری مسابقات جمعیت وجود داشته باشد و مهمتر از آن، این جمعیت پس از جام جهانی همچنان در شهر باشد. بلم، سنتهای قوی فوتبالی دارد، باشگاههایی دارد که در دسته یک و جام لیبرتادورس بازی کردهاند و میانگین جمعیت خوبی دارد. در مقابل ماناوس واقعا هیچ فوتبالی ندارد. این شهر تنها یک تیم در لیگ دسته 3 دارد و میانگین هواداران آن در هر بازی هزار نفر است. نباید به فکر ساخت ورزشگاهی برای میزبانی چند مسابقه باشید که پس از جام جهانی بدون استفاده میماند.»
نگرانیها درباره مراحل آمادهسازی میزبانی در برزیل تنها به ورزشگاهها محدود نمیشود. در حالی که ریودوژانیرو و سائوپائولو، 2شهر بزرگ این کشور، هتلهای زیادی دارند، دیگر شهرهای میزبان، مخصوصا برزیلیا، بهصورت نگرانکنندهای از کمبود هتل رنج میبرند.
حملونقل هم یکی از مشکلات اساسی
در اینباره است. حتی در بخش ثروتمند جنوب شرق کشور، جادهها توسط درشکهها اشغال شدهاند. در بخش شمال شرق که نسبتا فقیرتر است و میانه غربی، استانداردها بهصورت نگرانکننده نه تنها بد است که تهدیدهای جانی هم به همراه دارد.
وضعیت فرودگاههای این کشور هم نگرانکننده است و طرح چندمیلیارد دلاری سیستم حملونقل ریلی «بولت ترین» این کشور میان ریو و سائوپائولو هم مدتهاست که با مشکلات مالی و مدیریتی درگیر است. در ماه ژانویه سالجاری، دولت اعلام کرد که 1/20میلیارد رئال (6/7میلیارد پوند) خرج مراحل آمادهسازی جام جهانی خواهد کرد. براساس گفته دولت 5/2میلیارد رئال خرج بهسازی و نوسازی فرودگاهها میشود و یک میلیارد رئال به هتلها تعلق خواهد گرفت.
اما کارشناسان میگویند حتی با این پول تزریقی، نمیتوان دستکم تا سال آینده پیشرفت چشمگیری در برزیل مشاهده کرد.آرائوژو اما معتقد است چیزی که رسانهها مطرح کردهاند درباره اینکه احتمالا فیفا میزبانی جام جهانی 2014 را به کشور دیگری خواهد داد، درست نیست؛«مشکل بزرگ میزبانی این رویداد نیست؛ هیچ خطری برگزاری این تورنمنت را تهدید نمیکند. خطر بزرگ متوجه ماست؛ متوجه برزیل؛ خطر بزرگ متوجه بودجهای است که برای ساخت ورزشگاههایی که بعدا هیچ استفادهای از آنها نمیشود خرج میشود.»
منبع گاردین