امروزه نگاه مردم به تلفن همراه به‌عنوان یک کالای لوکس غیرضروری به یک ضرورت تبدیل شده است که می‌تواند زمینه‌ساز ارائه خدمات مختلف شود. مسئله دیگری که در این نگرش تغییریافته مشترکین حائز اهمیت است، رشد فرهنگی آنها و تاثیرپذیری از آموزش است؛ بدین معنی که با تعریف نیاز و ایجاد کاربری‌های متنوع برای مشترکین، باید زمینه را برای آموزش و فرهنگ‌سازی هموار ساخت. از سوی دیگر، پرداخت سیار برای بانک‌ها در سال‌های آینده به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای وفادار نگاه داشتن مشتریان محسوب می‌شود.
فرهنگ‌سازی که در مراحل نخست به شکل مشوق‌های کوچک اما تاثیر‌گذار می‌توان آن‌را لحاظ کرد، در جذب مشتریان نقش اساسی دارد. در کشور ما نه تنها به این مسئله اهمیت داده نشده بلکه از آنانی که از چنین خدماتی استفاده می‌کنند نیز حمایت نمی‌شود.
با پیشروی هرچه سریع‌تر روند الکترونیکی شدن دولت‌ها و به‌تبع آن بانک‌ها و مؤسسات مالی، مبحث پرداخت الکترونیک بیش از پیش در مرکز توجه دولت‌های سراسر جهان قرار گرفته است. حتی می‌توان گفت در بسیاری از کشورهای جهان خرید کالا با پول نقد و پرداخت نقدی قبوض خدمات شهری مسئله‌ای غیرعادی به حساب می‌آید؛ چرا که انجام این کارها با استفاده از کارت‌های پرداختی و اعتباری بسیار آسان‌تر و سریع‌تر بوده و سبب صرفه‌جویی در وقت کاربران نیز می‌شود.
اما در ایران این نوع خدمات هنوز آنگونه که باید و شاید جایگاه خود را پیدا نکرده و به‌رغم تلاش‌های مراجع مربوط از جمله بانک‌ها، گاهی با کاربردهای نادرست مردم از این خدمات، چرخه نقل و انتقالات مالی طولانی‌تر می‌شود. البته زیرساخت‌های موجود در کشور نیز نقایصی دارد که جبران و اصلاح آنها سرمایه‌گذاری در این حوزه را می‌طلبد.
جذب سرمایه‌گذاری‌های لازم برای انجام این کار، بهره‌وری از فرصت‌ها و از میان برداشتن چالش‌های موجود در این حوزه به مطالعات کارشناسی نیاز دارد که جز با هم‌اندیشی متخصصان این امر امکان‌پذیر نخواهد بود. لایه‌های پیچیده نظارت بانکی و عملیات پیگیری و نگاهی که اخیراً بر بسترهای فناوری اطلاعات از جمله اینترنت به‌وجود آمده، گرایش به پرداخت الکترونیک را کمتر کرده است.
از مهم‌ترین چالش‌های توسعه پرداخت الکترونیک در کشور، می‌توان به عدم‌تناسب بین فرایندهای سنتی و نوین بانکداری، عدم‌یکپارچگی بین زیرساخت‌های سازمانی با زیرساخت فناوری اطلاعات، ضعف همکاری بین‌دستگاهی در ارائه پرداخت الکترونیک و محدودیت در زیرساخت‌های فنی مخابراتی موجود در کشور اشاره کرد. از سوی دیگر، ورود بانک‌ها به عرصه بزرگ فناوری اطلاعات این امکان را برای آنها فراهم آورده تا جهش‌های چشمگیری برای ارائه و گسترش خدمات خود داشته باشند. وجود نگاه فناوری‌مدار در بانک‌ها حاکی از دغدغه، توجه و نگاه تازه این نهادها به مسائل اقتصادی، تجاری و به‌تبع آن مسائل بانکی است.
تــوسعه پرداخت الکتــرونیک نیاز به مجموعه‌ای از مؤلفه‌های زیــرساختی، فنی و مدیریتی دارد که به گفته برخی کارشناسان، تاکنون، وجود تفاوت بین سیستم‌ها و روش‌های امنیتی بانک و مخابرات منجر به بروز مشکلات و عدم‌همکاری بین این دو قطب پرداخت الکترونیک شده است. یکی از معضلات تعامل بانک‌ها با مجموعه مخابرات، مسئله خطوط مخابرات برای انتقال دیتا، کیفیت آن و پشتیبانی آن است.
همچنین به‌نظر می‌رسد علت اصلی تراکنش‌های ناموفق، سوئیچینگ و نقص در سیستم متمرکز بانکی است. در این حالت، علت تراکنش‌های ناموفق، شبکه مخابرات نیست، بلکه مشکل ناشی از خود بانک‌هاست. وجود لایه‌های پیچیده نظارت بانکی و عملیات پیگیری و نگاهی که اخیرا بر بسترهای فناوری اطلاعات از جمله اینترنت، تلفن همراه و SMS به‌وجود آمده، گرایش به پرداخت الکترونیک را کمتر و تمایل عمومی را منفی‌تر کرده است. از سوی دیگر، نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که بانکداری الکترونیک در میان پایتخت‌نشینان ناشناخته است.
مهندس محمدحسین طاهری، دبیر علمی همایش پرداخت الکترونیک در توضیح این مطلب افزود: نتایج یک نظرسنجی نشان می‌دهد 55درصد مردم از بانکداری الکترونیک آگاهی ندارند و در حدود 46 درصد شهروندان تهرانی از خودپردازها فقط برای دریافت وجه بهره می‌برند. وی گفت: اگرچه ممکن است این نتایج غیرواقعی به‌نظر برسد اما واقعیت این است که تلاش و ابتکارها در حوزه بانکداری الکترونیک تاکنون ناچیز بوده است.
به گفته وی، وقتی در پایتخت ایران، چنین ناآگاهی وسیعی نسبت به خدمات بانکداری الکترونیک وجود دارد، چطور می‌توان انتظار داشت که نهایتا به چشم‌انداز‌های برنامه‌های توسعه و یا افق‌های آینده و مورد نظر کارگروه فاوا در کشور برسیم.
طاهری در ادامه افزود: به‌نظر می‌رسد در ایران، به‌دلیل سطح پایین سواد نسبت به اینترنت، خرید اینترنتی هنوز پررونق نیست. به گفته دبیر علمی همایش پرداخت الکترونیک، عواملی نظیر گستردگی کاربری‌های اینترنت، لزوم حداقل آگاهی از زبان انگلیسی، ضروری نبودن کامپیوتر از نگاه مصرف‌کنندگان و ترس از دنیای مجازی نیز از عوامل دیگر این بی‌رونقی است. وی در عین حال تصریح کرد: عملکرد ضعیف بانک‌ها و مخابرات در زمینه بانکداری الکترونیک بر بی‌اعتقادی مردم نسبت به این تکنولوژی جدید دامن می‌زند.
خرابی دستگاه‌های خودپرداز، عدم‌وجود نقدینگی، مشکلات و نارسایی‌های استفاده از پایانه فروش از نمونه‌های ضعف در این عملکردهاست.
به گفته وی، از سوی دیگر، خدمات دیتایی که مخابرات به بانک‌ها ارائه می‌دهد بسیار اندک بوده و کیفیت مناسبی ندارد و مجموعه این عوامل در کنار مشکلات رگلاتوری، منجر به عدم‌گسترش مناسب بانکداری الکترونیک در ایران شده است.
گفتنی است همایش پرداخت الکترونیک با رویکرد امکان‌سنجی، بررسی و پاسخگویی به ابهامات و مسائل پیرامون توسعه پرداخت الکترونیک، توسط گروه علمی - تحلیلی طیف برگزار شد.
