باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا که از زمان انتشار جنجالی این اسناد توسط سایت ویکی‌لیکس سکوت اختیار کرده بود سرانجام روز گذشته مجبور به واکنش در این رابطه شد و اذعان کرد که درز اسناد محرمانه درباره جنگ در افغانستان مایه نگرانی است.
این در حالی است که اکنون مشخص‌شدن همکاری سازمان اطلاعاتی پاکستان با شبه نظامیان به محور اصلی بحث و جدل مقام‌های کشورهای مختلف تبدیل شده است. دیوید کامرون، نخست‌وزیر انگلیس درحالی‌که به هند، سرزمین دشمنان دیرینه پاکستان سفر کرده است روز گذشته اعلام کرد که اسلام‌آباد نباید در سیاست‌های خود دو رو عمل کند.
وی گفت: پاکستان نباید در ظاهر به‌دنبال ایجاد ثبات در افغانستان باشد اما به‌صورت محرمانه بودجه فعالیت شبه نظامیان را تامین کند. اسناد افشا شده از جنگ افغانستان نشان می‌دهد که سازمان اطلاعات ارتش پاکستان(آی‌اس‌آی) در طول سال‌های گذشته به‌صورت مخفیانه با شبه نظامیان همکاری داشته است. هر چند پیش از این هم گزارش‌های مختلفی در این رابطه منتشر شده بود اما انتشار این اسناد محرمانه مشکلات برای دولت پاکستان در این رابطه را دوچندان کرد. درحالی‌که مقام‌های هند اسلام‌آباد را درباره حملات بمبئی همچنان مقصر می‌دانند نخست‌وزیر انگلیس در دهلی نو گفت: هر اقدامی که در پاکستان برای حمایت از تروریسم در هر نقطه‌ای از جهان اتفاق بیفتد غیرقابل‌قبول است. روز گذشته مقام‌های هند هم که کشور خود را یکی از قربانیان حملات شبه‌نظامیان حاضر در پاکستان می‌دانند نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند. سخنگوی وزارت امور خارجه هند روز گذشته همزمان با سفر هیات بلند پایه انگلیس به این کشور اعلام کرد: حمایت از تروریسم و استفاده از آن به‌عنوان ابزاری سیاسی، کاملا محکوم است و به سرعت باید کنار گذاشته شود.
هند طی سال‌های گذشته همواره نگران بودجه و تسلیحاتی بوده است که از سوی آمریکا و انگلیس برای کمک به مبارزه با شبه‌نظامیان به دولت پاکستان اهدا شده است. مقام‌های هندی عقیده دارند که اسلام‌آباد از این امکانات برای تقویت توان نظامی خود در مقابل دهلی نو استفاده کرده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که به همین خاطر یکی از مهم‌ترین محورهای مذاکرات نخست‌وزیران انگلیس و هند را تحقیق درباره هزینه بودجه اعطا شده از سوی آمریکا و انگلیس به پاکستان تشکیل می‌دهد.
مشخص شدن حمایت پاکستان از شبه نظامیان همچنین نگرانی مقام‌های افغانستان را به‌دنبال داشته است. روز گذشته دولت افغانستان از سیاست متضاد آمریکا درباره افغانستان با چشم‌پوشی از حمایت اسلام‌آباد از شبه نظامیان به‌شدت انتقاد کرد. شورای امنیت ملی افغانستان در نخستین واکنش رسمی به انتشار این اسناد جدید در بیانیه‌ای اعلام کرد که آمریکا طی 9 سال جنگ در حمله به حامیان طالبان در پاکستان ناموفق بوده است. در این بیانیه آمده است: با تاسف، متحدان ما توجه لازم را نسبت به حمایت‌های خارجی از تروریست‌های بین‌المللی برای ثبات در منطقه و امنیت جهانی نشان نداده‌اند.
در این بیانیه تاکید شده است که استفاده از تروریسم به‌عنوان ابزار سیاسی یک کشور یک بازی خطرناک است که باید هرچه سریع‌تر متوقف شود. رنگین دادفر سپنتا، مشاور امنیت‌ملی رئیس‌جمهوری افغانستان و رئیس این شورا در نشست خبری خود صریح‌تر از بیانیه رسمی دولت بود و به‌شدت از سیاست دولت آمریکا در این رابطه و کمک‌های مالی به دولت پاکستان انتقاد کرد. سپنتا که تا سال گذشته وزیر امور خارجه دولت کرزی بود گفت: برای مردم افغانستان توجیه پذیر نیست که به کشوری که نیروهایش تروریست‌ها را آموزش می‌دهند 11 میلیارد دلار یا بیشتر تحت عنوان تقویت نیروهای امنیتی و بازسازی کمک مالی شود.
وی تاکید کرد: کسانی که از شبه‌نظامیان حمایت می‌کنند به جای آنکه مانند یک متحد با آنها رفتار شود، باید مجازات شوند. با وجود این، دولت آمریکا همچنان در تلاش است که افشای 91 هزار سند محرمانه نظامی خود را مسئله‌ای کم‌اهمیت جلوه دهد. به همین خاطر باراک اوباما در واکنش خود به این مسئله مدعی شد که این اسناد مسائل جدیدی را برملا نمی‌کند.وی گفت: هرچند من نگران افشای اطلاعات حساسی از میدان نبرد هستم که به‌طور بالقوه می‌تواند بعضی افراد و عملیات را در معرض خطر قرار دهد، واقعیت این است که این اسناد هیچ مسئله‌ای را فاش نمی‌کند که قبلا در حیطه مناظره عمومی درباره افغانستان وجود نداشته است.
وی اعلام کرد: این اسناد در واقع به همان چالش‌هایی اشاره دارد که باعث شد من سیاست کشور (در مورد جنگ افغانستان) را پاییز گذشته به‌طور مفصل مرور کنم. این در حالی است که وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کرده است که «تحقیقات بسیار جدی» را درباره منبع انتشار این اسناد شروع کرده است. بخش تحقیقات جنایی ارتش آمریکا نیز تحقیقات مستقل خود را درباره این درز اطلاعاتی آغاز کرده است.دولت پاکستان اما تاکنون اتهام‌های مطرح شده علیه خود را رد کرده است. دفتر ریاست‌جمهوری پاکستان اسناد فاش شده را بی‌اساس توصیف کرده و سخنگوی رئیس‌جمهوری پاکستان هم گفته است که ممکن است هدف از دادن این اسناد سری به رسانه‌ها، تضعیف روند جدید گفت‌وگوهای راهبردی بین آمریکا و پاکستان باشد.
حامد گل، رئیس سابق سازمان جاسوسی پاکستان هم روز گذشته در گفت‌وگو با روزنامه واشنگتن پست با رد شایعات درباره ارتباط او با طالبان، افشای اسناد محرمانه جنگ افغانستان را به‌عنوان بخشی از توطئه جدید کاخ سفید علیه کشورش خواند.
وی تاکید کرد که توطئه جدید آمریکا در افغانستان با مسئله افزایش نظامیان در این کشور ارتباط دارد و باراک اوباما می‌داند که راهبرد آمریکا در افغانستان در نهایت با شکست مواجه می‌شود. گل از خروج اولیه نظامیان آمریکایی از افغانستان به‌عنوان پایان تلخ توطئه‌های آمریکا در این کشور یاد کرد.
تصویب بودجه 59 میلیارد دلاری جنگ‌های عراق و افغانستان
با وجود افزایش اختلاف‌ها در میان مقام‌های آمریکایی درباره راهبرد جدید دولت اوباما در افغانستان مجلس نمایندگان این کشور بودجه 59 میلیارد دلاری برای جنگ در عراق و افغانستان را تصویب کرد.33 میلیارد دلار از این بودجه برای هزینه افزایش نیرو در افغانستان درنظر گرفته شده است. تصویب این لایحه با 308 رای موافق و 114 رای مخالف پس از افشای اسناد محرمانه پنتاگون درباره جنگ افغانستان که تردیدها درباره کارآمد بودن استراتژی باراک اوباما را به همراه داشت، صورت گرفت.
اوباما و مقام‌های ارشد ارتش آمریکا اعلام کردند که افشای این اسناد نباید باعث تجدید نظر در تعهد آمریکا به جنگ در افغانستان شود. مقام‌های دولت اوباماعقیده دارند که تصویب این لایحه بودجه که اکنون برای اجرا باید به امضای اوباما برسد نشان داد که افشای اسناد جنگ در افغانستان حمایت کنگره از این جنگ را به خطر نینداخته است.
