اما لازم است برای جلوگیری از احساس ضعف، سرگیجه و افت فشارخون بعد از اهدای‌خون نکاتی در مورد تغذیه قبل و بعد از اهدای‌خون بدانیم. اماپیش از شروع صحبت در مورد تغذیه قبل و بعد از آن لازم است قدری در مورد فواید اهدای‌خون صحبت کنیم تا این عمل انسانی را با آگاهی و رضایت بیشتری انجام دهیم. از مهم‌ترین مزایای اهدای خون چکاپ کامل شامل آزمایش ایدز،هپاتیت،اختلالات ریوی، بیماری سفلیس می‌شود. همچنین اهدای خون مغز استخوان را وادار به ساخت گلبول های جدید می کند،لذا با درنظر داشتن شرایطی که درادامه مطلب به آن اشاره شده برای افراد واجد شرایط بسیار مفید است .
همانطور که می‌دانید یکی از مهم‌ترین مزایای اهدای خون برای هر فردی، مطلع شدن از وضعیت جسمی شخص است چرا که سازمان انتقال خون، آزمایش‌های متعددی از خون‌های اهدا شده مثل آزمایش HIV (ایدز) و هپاتیت B و C انجام می‌دهد و اهداکننده خودبه‌خود یک چکاپ کامل از بیماری‌های انتقالی از خون انجام می‌دهد.
دومین فایده آن به‌ویژه برای کسانی که در شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند و اختلالات ریوی و بیماری‌های مزمن تنفسی دارند و به تبع بیماریشان دچار افزایش غلظت خون و افزایش هموگلوبین خون می‌شوند، این است که گردش خون در بدن آنها تنظیم می‌شود و تنگی نفس و عوارض جانبی بیماری کاهش می‌یابد.
مریم نجفی، کارشناس تغذیه و محقق انجمن نواندیشان تغذیه، در این خصوص می‌گوید: با اهدای خون، مغز استخوان وادار به ساخت گلبول‌های جدید خونی می‌شود و خون‌سازی مجدد به بهبود سلامت فرد کمک شایانی می‌کند. رضایت قلبی ناشی از اهدای خون برای فرد اهداکننده نیز به وضوح قابل مشاهده است زیرا خون سالم به افراد نیازمند داده می‌شود و گاه این خون حتی می‌تواند جان یک بیمار را نجات دهد.
به گفته این کارشناس، بیماری‌هایی نظیر سفلیس که زمانی در بسیاری از کشورها شایع بود از طریق آزمایش تخصصی تشخیص داده می‌شود و مبتلایان بلافاصله به مراکز درمانی ارجاع داده می‌شوند. همین طور مبتلایان به بیماری هپاتیت B و C نیز طی فرایند اهدای خون شناسایی می‌شوند.
قبل و بعد از اهدای‌خون چه بخوریم؟
آیا شما از آن دسته کسانی هستید که پس از اهدای‌خون دچار سرگیجه می‌شوید؟ از خود این سؤال را پرسیده‌اید که آیا خوردن مواد غذایی شیرین نظیر شکلات، کاکائو، کیک، بیسکوئیت‌های کرم دار و... برای جبران خون از دست رفته و رفع سرگیجه شما مناسب است؟
این کارشناس تغذیه، توصیه‌های تغذیه‌ای زیر را برای پیشگیری از سرگیجه‌های پس از خون دادن ارائه می‌دهد:
- برای جلوگیری از افت فشارخون و به دنبال آن احساس سرگیجه و ضعف پس از اهدای خون، شب قبل و صبح قبل از اهدای خون مقادیر زیادی آب بنوشید.
- سعی کنید قبل از اهدای‌خون از نوشیدن قهوه و چای خودداری کنید، چرا که سبب خروج آب از بدن می‌شوند.
- زمانی که بسیار گرسنه هستید از اهدای‌خون خودداری کنید. سعی کنید طوری برنامه‌ریزی کنید که یک وعده غذایی مفید و سالم 4ساعت قبل از اهدای‌خون داشته باشید.
- اگر برای کاهش وزن خود یک رژیم بسیار کم کالری دارید، هرگز برای اهدای‌خون اقدام نکنید. اگر در رژیم هستید، قدری آسان بگیرید و روز قبل از اهدای‌خون مقدار بیشتری از غذاهای پروتئینی و سبزیجات میل کنید.
- بلافاصله پس از اهدای‌خون، یک تکه میوه یا یک فنجان کوچک ماست می‌تواند قندهای قابل هضم جهت جلوگیری از افت قند خون را تأمین کند. می‌توانید یک کیک ساده هم میل کنید. انواع آلو یا آب آنها آهن بالایی دارند و انتخاب بسیار خوبی هستند.
- غذایی که روز قبل و بعد از اهدای‌خون می‌خورید، باید آهن بالایی داشته باشد. فرمی از آهن که قابلیت جذب بالایی دارد در گوشت قرمز، مرغ و ماهی یافت می‌شود. در کنار مصرف این غذاها یک منبع ویتامن C نظیر لیموترش و گوجه فرنگی سبب افزایش جذب آهن آنها می‌شوند.
در نهایت توصیه می‌شود پس از اهدای خون به‌مدت 15دقیقه در محل خون‌گیری استراحت کنید. به دستی که از آن خون گرفته شده فشار وارد نکنید و حداقل تا 4 ساعت پس از آن با آن دست بار سنگین بلند نکنید. روزتان را به آرامی سپری کنید. فعالیت اضافه انجام ندهید و از انجام کارها و فعالیت‌های ورزشی سنگین خودداری کنید.
حداقل تا یک ساعت بعد از استعمال دخانیات بپرهیزید. چنانچه پس از اهدای خون دچار سرگیجه شدید یا احساس ضعف کردید، سریع روی زمین دراز بکشید و پاهایتان را بالا قرار دهید.
و در پایان این را بدانیم که اهدای خون کمترین تلاش برای احیای زندگی یک همنوع و آسان‌ترین راه برای تأمین سلامت جسمانی هر انسانی است. پس تو نیز آستین خود را بالا بزن ترانه ایثار سر کن و خون زلالت را به کالبد قدخمیده‌ای که تشنه محبت توست اهدا کن.
به سادگی مسافر می‌شوی، چند دیار دور یا نزدیک، ساکن خانه‌های گلی و سنگی اینجا و آنجا. چه فرقی می‌کند برایت؟!
فقط همین مهم است که حالا قطره‌ای از وجودت در شریان قلب دیگری جاری است. حالا عصاره وجودت، مهمان وجود کسانی شده که نمی‌شناسی‌شان؛ اما در وجودشان لانه کرده‌ای. برایت چه فرقی می‌کند که چه کسی میزبان قطره‌های خون تو باشد... .
