هدف این شیوه درمانی کاستن از میل فرد برای نیکوتین و تسکین علائم فرد هنگام ترک سیگار یا متوقف کردن سایر فراورده‌های بدون دود توتون است.
به‌طورکلی درمان جایگزینی نیکوتین برای سیگاری‌های متوسط تا شدید (افرادی که بیش از 15 سیگار در روز میکشند) بیشترین فایده را دارد.
این نکات را در مورد درمانهای جایگزینی نیکوتین به یاد داشته باشید:
- اگر از همان روز اول فراورده‌های جایگزینی نیکوتین را درست به کار ببرید و واقعاً سیگار را کنار بگذارید، احتمال ترک دائمی سیگار برای شما ده برابر می‌شود.
- هر چه سیگار بیشتری بکشید، دوز بالاتری از فراورده‌های جایگزینی نیکوتین در ابتدای درمان لازم دارید.
- اضافه کردن یک برنامه مشاوره کارایی هر برنامه جایگزینی نیکوتین را افزایش می‌دهد.
- در هنگام استفاده از جایگزین‌های نیکوتین سیگار نکشید. این کار می‌توانند باعث تجمع مقادیر سمی نیکوتین در بدنتان شود.
- فراورده‌های جایگزین نیکوتین تا هنگامی مصرف می‌شوند، از اضافه‌وزن جلوگیری می‌کنند. بااین‌حال پس از کنار گذاشتن نهایی این فراورده‌ها باز احتمال چاق شدن وجود دارد.
- دوز نیکوتین باید به آهستگی کاهش داده شود.
انواع فراورده‌های جایگزین نیکوتین
فراورده‌های جایگزینی نیکوتین به اشکال مختلف در بازار موجودند: به‌صورت آدامس، فراورده استنشاقی، قرص مکیدنی، اسپری بینی و برچسب پوستی.
همه این اشکال درصورتی‌که به‌درستی استفاده شوند، مؤثر خواهند بود. معمولاً افراد با احتمال بیشتری آدامس یا برچسب پوستی را به‌درستی استفاده می‌کنند، تا سایر اشکال مکمل‌های نیکوتین.
برچسب‌های پوستی نیکوتین: انواع متفاوت برچسب‌های نیکوتین‌دار به شیوه‌هایی مشابه مورد استفاده قرار می‌گیرند:
- هر روز یک برچسب پوستی واحد مورد استفاده قرار می‌گیرد و پس از 24 ساعت تعویض می‌شود.
- برای اجتناب از تحریک پوستی، برچسب‌ها را در نقاط بی‌موی متفاوت پوست در بالای مچ و پایین گردن بچسبانید.
- افرادی که برچسب پوستی را به‌طور دائم روی پوست نگه می‌دارند، کمتر دچار علائم ترک می‌شوند.
- افرادی که کمتر از 10 سیگار در روز میکشند، باید با برچسب پوستی با دوز پایین (برای مثال 14 میلی‌گرمی) شروع کنند.
آدامس‌ها و قرص‌های مکیدنی نیکوتین‌دار: آدامس‌ها و قرص‌های مکیدنی نیکوتین‌دار بدون نسخه قابل تهیه است. برخی از افراد قرص‌های مکیدنی را به برچسب ترجیح می‌دهند، به خاطر اینکه می‌توانند کنترل بیشتری بر روی دوز مصرفی نیکوتینشان داشته باشند.
هنگام استفاده از آدامس یا قرص مکیدنی نیکوتین‌دار این نکات را در نظر داشته باشید:
- اگر ترک کردن سیگار را تازه شروع کرده‌اید، هر ساعت یک یا دو قطعه آدامس بجوید، اما تعداد کلی آدامس مصرفی‌تان در هر روز از 20 قطعه نباید تجاوز کند.
- آدامس را به آهستگی بجوید تا زمانی که مزه‌ای نعنایی پیدا کند. بعد آن را میان لثه و گونه‌تان قرار دهید و در آنجا نگهدارید تا نیکوتین بتواند جذب شود.
- هدف این است در طول 6 ماه بتوانید مصرف آدامس را کنار بگذارید. گرچه استفاده از آدامس‌های نیکوتین‌دار به‌صورت درازمدت احتمالاً از سیگار کشیدن بی‌خطرتر است، برای اثبات این نظر لازم است پژوهش انجام شود.
- پس از نوشیدن قهوه، چای، نوشابه‌های گازدار و نوشابه‌های ترش 15 دقیقه صبر کنید و بعد آدامس نیکوتین‌دار بجوید.
- افرادی که بیش از 25 سیگار در روز میکشند، نتایج بهتری از آدامس‌های با دوز 4 میلی‌گرمی می‌گیرند تا آدامس‌های با دوز 2 میلی‌گرمی.
نیکوتین استنشاقی: استنشاق کننده‌های نیکوتین مانند یک چوب سیگار پلاستیکی می‌مانند. کارتریج نیکوتین درون بخش استنشاق کننده قرار داده می‌شود و فرد برای 20 دقیقه به آن "پک می‌زند" و تا حداکثر 16 بار در روز ممکن است این کار را تکرار کند.
این نکات را در مورد این روش جایگزینی نیکوتین در نظر داشته باشید:
- استنشاق نیکوتین نسبتاً به‌سرعت اثر می‌کند. میزان نیکوتین در خون 20 دقیقه پس از استفاده از استنشاق کننده به اوج خود می‌رسد. از این لحاظ این روش با جذب سریع نیکوتین از آدامس قابل‌مقایسه است و بسیار سریع‌تر از برچسب‌های پوستی است که نیکوتین خون 2 تا 4 ساعت پس از شروع مصرف آن‌ها به حداکثر خود می‌رسد.
- این شیوه میل دهانی سیگاری‌ها به سیگار کشیدن ارضا می‌کند.
- اغلب بخار نیکوتینی که استنشاق می‌شود، وارد دهان می‌شود نه مجاری هوایی ریه‌ها (گرچه برخی افراد ممکن است دچار تحریک دهان و گلو شوند و سرفه کنند).
استفاده از ترکیبی از شکل استنشاقی نیکوتین و برچسب پوستی ممکن است به‌خصوص برای ترک سیگار مؤثر باشد.
اسپری بینی نیکوتین: اسپری بینی نیکوتین با فراهم کردن سریع دوزهای نیکوتین، میل فرد به سیگار را فوراً ارضا می‌کند.
این نکات را در نظر داشته باشید:
- اسپری بینی نیکوتین ممکن است به همراه روش‌های جایگزینی با اثر آهسته‌تر مانند برچسب پوستی مورد استفاده قرار گیرند. میزان نیکوتین خون 5 تا 10 دقیق پس از استفاده از اسپری به اوج می‌رسد.
- این اسپری ممکن است بینی، چشم و گلو را تحریک کند. اغلب افراد می‌توانند این اثرات جانبی را تحمل کنند، و این عوارض معمولاً در طول چند روز برطرف می‌شود.
عوارض جانبی و خطرات
هر فراورده مکمل نیکوتینی ممکن است باعث عوارض جانبی شود. بیمارانی که دوزهای بسیاری بالای آن‌ها را مصرف می‌کنند، با احتمال بیشتری ممکن است دچار این علائم شوند. کاهش دادن دوز مصرفی این فراورده‌ها از بروز این علائم جلوگیری می‌کند.
اثرات جانبی این فراورده‌ها شامل این موارد است:
- سردرد
- تهوع و سایر مشکلات گوارشی.
- بی‌خوابی در چند روز اول، به‌خصوص در موارد استفاده از برچسب پوستی، اما این بی‌خوابی معمولاً گذرا و موقتی است.
نگرانی‌های خاص
نگرانی‌هایی در این مورد ابراز شده بود که استفاده از برچسب پوستی ممکن است برای افراد دچار بیماری قلبی یا گردش خون زیان‌بار باشد، اما بررسی‌های نشان دادند که خطر خاصی برای این افراد وجود ندارد. بااین‌حال در افرادی که به علت سیگار کشیدن میزان کلسترولشان در حد ناسالم است (پایین بودن میزان کلسترول خوب یا HDL)، با مصرف برچسب پوستی نیکوتین‌دار کلسترولشان همچنان غیرطبیعی باقی خواهد ماند.
درمان جایگزینی کلسترول ممکن است برای زنان باردار کاملاً بی‌خطر نباشد، اما به‌طور موفقیت‌آمیزی در این گروه افراد بدون اثرات زیان‌بار مورد استفاده قرار گرفته است. در زنان بارداری که از برچسب پوستی استفاده می‌کنند، ممکن است تعداد ضربان قلب جنین افزایش یابد.
توجه داشته باشید که همه فراورده‌های نیکوتین‌دار از دسترس کودکان، به‌خصوص کودکان کم‌سن دور نگهدارید.
نیکوتین یک ماده سمی است. درصورتی‌که کودک حتی برای مدتی کوتاه در معرض فراورده‌های نیکوتین دار قرار گرفت باید با دکترتان یا مرکز اورژانس تماس بگیرید. والدین باید مراقب هر علامتی در کودک مسموم شده ازجمله دل‌آشوبه، تحریک‌پذیری، سردرد، دانه‌های پوستی یا ضعف کردن باشند.
