خدایا! آن توفیق را بده که این ماه مبارک رمضان مشحون به عبادت ما بشود؛ ما چیزی را فارغ نبینیم؛ هیچ ذرهای از زمان ماه مبارک رمضان بدون عبادت نگذرد. «وَ زَینهُ بِطاعَتِنا لَکْ»(2)؛ خدایا! این ماه مبارک رمضان را مزین کن، زیور بده، آیینبندی کن به طاعت ما. یعنی این زمان به اطاعت متزمن، مزین میشود. این صائم سالک است که ماه مبارک رمضان را شرف میبخشد. چه شرفی دارد انسانِ با هویت قرآنی که میتواند آبروی ماه مبارک رمضان را حفظ بکند؟! و این دعا اگر مستجاب نمیشد، به ما نمیگفتند بخوانید و بخواهید.
ما از خدا میخواهیم و خدا را میخوانیم و از او مسألت میکنیم که خدایا! آبروی ماه مبارک رمضان را با اطاعت ما تأمین بکن که اگر این اَفضلِ الشُهور است که این چهار فعل را برای او درنظر میگیریم «هذا شَهرٌ عَظمتَهُ وَ شَرفتَهُ وَ کَرمتَهُ عَلَی الشهُور»(3)، اینها به اطاعت ما بشود. یعنی ما هویت قرآنی داشته باشیم؛ قرآن بخوانیم، قرآن بفهمیم، قرآن عمل بکنیم، قرآن منتشر بکنیم؛ یعنی معارف و حِکَم قرآن را منتشر بکنیم که به ماه مبارک رمضان شرف ببخشیم؛ این به انتظار ماست. و این وظیفهای است که باید انجام بدهیم و میتوانیم انجام بدهیم که در پایان ماه مبارک رمضان این دعاها هست.
در پایان ماه مبارک رمضان، همانطوری که کمکم جریان صیام به پایان میرسد، قرآنها هم معمولاً به پایان میرسد، به ختم قرآن میرسد. وجود مبارک امامصادق(ع) در دعای ختم قرآن مطلبی دارد و در دعای وداع ماه مبارک رمضان مطالب مبسوطی دارد که آن چندین برابر این است.
در دعای ختم قرآن، این جمله را دارد؛ عرض میکند: خدایا! این قرآنی که الآن ما تلاوت کردیم، آن توفیق را به ما بده؛ مرا جزء کسانی قرار بده که با هر آیهای، رُقی و ترقی نصیبش بشود، یک. و بفهمم که این رُقی و ترقی به دست توست، دو. «وَاجْعَلنِی مِمنْ تُرقیهِ إذا قَرَأَ آیَهً دَرَجَهً فِی اَعلی عِلیینْ»(4).
غرض آن است[که] ماه مبارک رمضان، ماه دعاست. این لحظات پایانی را هم با این ادعیه بگذرانیم و سعی کنیم انشاءَالله این را ذخیره 11ماهمان قرار بدهیم. غره شهور باشد، رأس سَنه باشد. طرزی زندگی کنیم که ماه مبارک رمضان به وسیله ما مشرف بشود، نه ما از او شرف بگیریم! این کمال برای انسان هست که به ماه مبارک رمضان آبرو بدهد؛ این دعای وداع امامسجاد(س) است. اگر ماه مبارک رمضان را ما مزین کردیم، 11ماه دیگر هم مزین میکنیم. آنگاه نه بیراهه میرویم، نه راه کسی را میبندیم.
پینوشت:
(1) صحیفه سجادیّه/ دعای 44/ وَ کانَ دُعائُهُ(ع) إذا دَخَلَ شَهرُ الرَّمَضان
(2) صحیفه سجادیّه/ دعای 44/ وَ کانَ دُعائُهُ(ع) إذا دَخَلَ شَهرُ الرَّمَضان
(3) مفاتیح الجنان/ دعای مشترک روزهای ماه مبارک رمضان
(4) بحار الأنوار/ جلد 89/ صفحه 207